Sh. Abdullayeva I f. d., prof

Lizing subyektlari 
Lizing sotuvchi
Lizing beruvchi 
Lizing oluvchi

---

234
31-jadval. 
Lizing munosabatlarida qatnashuvchi subyektlar 
№
 Lizing 
subyektlari 
Izoh 
1
 
2
 
3
 
1. 
Lizing beruvchilar
(mulk egalari) 
tijorat banklari
qo‘shma lizing kompaniyalari 
xorijiy lizing kompaniyalari 
xalqaro lizing kompaniyalari
ixtisoslashgan milliy lizing kompaniyalari
uskunalarni tayyorlovchi korxonalar
filiallari va bo‘limlari
davlat va mahalliy organlar: 
→
mulk qo‘mitalari 
→
moddiy ta’minot bo‘limlari
→
qurilish bosh boshqarmalari
→
boshqa organlar 
sug‘urta kompaniyalari
nafaqa fondlari 
lizing operatsiyalarini amalga oshirishga
yo‘naltirilgan ochiq va yopiq aksionerlik jamiyatlari 
2. 
Lizing oluvchilar 
(mulkdan foydala-
nuvchilar) 
tovar ishlab chiqaruvchi yuridik shaxslar
yuridik shaxs bo‘lmagan tadbirkorlar 
3. 
Lizing obyektlarini 
sotuvchilar 
mulk egalari
uskunalarni ishlab chiqaruvchilar
moddiy ta’minot tashkilotlari
savdo firmalari
aksionerlik jamiyatlari
qo‘shma korxonalar
4. 
Lizing munosabatlarida 
qatnashuvchilar o‘rtasida 
vositachilik qiluvchilar 
distribyutor (ulgurji xodim)
dilerlar
brokerlar
komissionerlar
maklerlar
konsignatorlar
ishonchli shaxs (vakil) lar 
ishlab chiqaruvchilar agentlari (iste’molchilar) 
kommivoyajerlar 
maslahatchilar 
xabarlovchi savdogarlar 
Lizing beruvchi lizing oluvchi oldida lizing obyekti yuzasidan 
javobgar bo‘lmaydi, lizing obyekti sotuvchi va obyektining o‘zi lizing 
beruvchi tomonidan tanlangan va lizing oluvchi shu tufayli zarar 
ko‘rganligi isbotlangan hollar bundan mustasno. 
Lizing beruvchi va lizing oluvchi sotuvchiga nisbatan lizing obyekti-

---

235
ning oldi-sotdi shartnomasiga binoan solidar kreditorlar sifatida ish ko‘ra-
dilar. Sotuvchi ular oldida lizing obyektining oldi-sotdi shartnomasidan 
kelib chiquvchi majburiyatlarni bajarish (lizing obyektining sifati, butligi, 
lozim darajada yetkazib berilishi va boshqalar) yuzasidan javobgar bo‘ladi. 
Bunda sotuvchi lizing obyekti bilan bog‘liq aynan bitta zarar uchun bir 
paytning o‘zida lizing oluvchi va lizing beruvchi oldida javobgar bo‘lishi 
mumkin emas. 
Operativ lizingni amalga oshirishda lizingga berilgan lizing 
obyektidan foydalanishga to‘liq yoki qisman to‘sqinlik qiluvchi kamchi-
liklar uchun lizing beruvchi javobgar bo‘ladi. Bunday kamchiliklar aniq-
langan taqdirda, lizing oluvchi lizing beruvchidan ularning bepul barta-
raf etilishini va lizing to‘lovlari mutanosib ravishda kamaytirilishini yoki 
mazkur lizing obyektining kamchiliklarini bartaraf etish bilan bog‘liq 
o‘z xarajatlarining qoplanishini talab qilishga haqli. 
Lizing beruvchi lizing obyektining lizing shartnomasini tuzishda 
qayd etib o‘tilgan kamchiliklari uchun javob bermaydi. 
Lizing oluvchining aybi bilan lizing obyektining yo‘qolishi yoki 
lizing obyektining o‘z vazifasiga doir ahamiyatini yo‘qotishi, agar lizing 
shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, lizing 
oluvchini lizing beruvchi oldidagi javobgarlikdan ozod etmaydi.