Sh. Abdullayeva I f. d., prof

A. Foizlardan olingan daromadlar 
Foizlarga to‘langan xarajatlar 
7. Bank va boshqa kredit tashkilotlariga foiz to‘lovlar 
8. Mijozlar depozitlariga foiz to‘lovlari 
9. Chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar uchun foiz to‘lovlari
10. 
V. Foizlarga to‘langan xarajatlar – jami 
11. 
S. Foizlardan olingan daromadlar (S=A+V) 
Foizsiz joriy daromadlar 
12. Chet el valutasi operatsiyalaridan sof foyda 
13. Boshqa savdodan tushgan daromad 
14. Trast operatsiyasi va agentlikdan tushgan daromad 
15. Qimmatli 
qog‘ozlarga 
qo‘yilgan qo‘yilma evaziga 
olingan daromad (zarar) 
16. Boshqa joriy daromadlar 
17. 
D. Foizsiz joriy daromad - jami 
18. 
E. Joriy daromad (E = S + D) 
 
Boshqa foizsiz joriy xarajatlar 
 
 
19. Ish haqi
20. Moddiy 
yordam 
21. Ekspluatatsion 
xarajatlar 
22. Boshqa joriy xarajatlar 
23. 
Foizsiz xarajatlar – jami 
24. Ssudalar va bo‘naklar bo‘yicha ehtimoliy yo‘qotishlar 
zaxirasi 
25. Ssudalar va bo‘naklar bo‘yicha ehtimoliy yo‘qotishlar 
zaxirasiga mablag‘ ajratilgandan keyingi sof daromad 
26. Soliq to‘lagunga qadar bo‘lgan foyda
27. To‘langan 
soliqlar 

---

175
28. Kutilmagan daromad (zarar)dan sof foyda 
29. Sof foyda (zarar) 
30. Bitta 
aksiyaga 
to‘g‘ri kelgan sof foyda 
31. Bitta aksiyaga e’lon qilingan dividend 
Bank boshqaruvi raisi _________________ 
Bosh buxgalter________________________ 
 
Bank balansining tuzilishida iqtisodiy operatsiyalar: mazmunining 
bir xilligi, resurslar muvozanati jihatidan kamayib boruvchi moddalar 
aktiv bo‘yicha, talab qilish darajasining kamayishi passiv bo‘yicha 
guruhlashtiriladi. Balansning bunday tuzilishi schyotlarning bir tomon-
lama guruhlashtirish tamoyilini aniqlab beradi. Uning bir bo‘limining 
o‘zida aktiv, passiv va aktiv-passiv schyotlar bo‘lishi mumkin. Birgina 
bo‘lim, «bank fondlari» schyotlari balansning faqat passivida, ikkinchi 
bo‘lim «pul mablag‘lari» schyotlari aktivda aks ettiriladi, boshqa 
yigirma ikki bo‘limning schyotlari balansning aktivida ham, passivida 
ham aks ettiriladi. 
Shunday qilib, bank balansi tijorat banklari resurslari, ularning 
shakllanishi, foydalanilishi haqidagi ma’lumotlarning pul ko‘rinishida 
ifoda etilishidir. Bu balans bankning aktivlari, passivlari (majburiyatlari) 
va muassislar sarmoyasidan tashkil topadi. 
1. Bank aktivlari balansning bir qismi bo‘lib, unda quyidagilar aks 
ettiriladi: 
xazinadagi naqd pul mablag‘lari va hujjatlar; 
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankdagi pul mablag‘lari; 
boshqa banklarda ochilgan vakillik hisobvaraqlaridagi 
mablag‘lar; 
qimmatli qog‘ozlar – davlat qimmatli qog‘ozlari va xususiy 
qimmatli qog‘ozlar, ya’ni korxonalarning qimmatli qog‘ozlari; 
bank ssudalari, ya’ni banklararo kredit mablag‘lari; 
mijozlarga beriladigan kreditlar; 
investitsiyalar; 
asosiy mablag‘lar – ko‘chmas mulk; 
boshqa aktivlar. 
2. Bank passivlari, ya’ni bank majburiyatlarini aks ettiradi hamda 
ularning qaysi guruhga taalluqli ekanligini ifodalaydi.
Bank passivlariga quyidagilar kiradi: 
talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar; 

---

176
jamg‘arma depozitlar; 
muddatli depozitlar; 
banklarning depozitlari; 
banklararo ssudalar; 
boshqa ssudalar; 
boshqa passivlar. 
Umuman tijorat bankining taxminiy balansi quyidagi ko‘rinishga 
ega (27-jadval). 
Tijorat banklarining passivlari asosan joriy omonatlar va 
jamg‘arma hisobvaraqlaridan tashkil topadi. Aktivlar odatda turli xil 
moliya aktivlari o‘rtasida (qimmatli qog‘ozlarning turli ko‘rinishlari 
o‘rtasida) baravar taqsimlanadi.