Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова



Download 4,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/217
Sana25.02.2022
Hajmi4,19 Mb.
#257549
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   217
Bog'liq
Dostmuhamedova, Nishanova - Yosh davrlari va pedagogik psixologiya

Абу 
Райҳон Беруний асарларида ҳам ўз аксини топган. Унинг фикрига кўра, 
билим олиш учун ўқувчиларда аввало интилиш ва қизиқиш бўлиши керак. 
Дарҳақиқат, ниманидир ўрганиш, тадқиқ қилиш учун инсонда интилиш, 
ҳаракат ва қизиқиш бўлмаса, у ҳеч нарсага эриша олмайди. Илм олишнинг 
муҳим йўлларидан бири инсон ҳаммани ўзига дўст тутиши ва бошқа 
инсонларга ҳам яхшилик қила олиши лозим. Олимнинг мазкур фикрларини 
фан тилида ўқув фаолиятига нисбатан эҳтиёж туғилсагина ўқув мотивлари 
шакллантирилиши мумкин, дея талқин қилса бўлади. 
Беруний илм олишда ахлоқий покликни юқори ўринга қўйиб, таълим 
ва тарбияни бир хил изчилликда олиб борганлар комил инсон даражасига 
эришадилар, дейди. Беруний ўқитиш учун муаллим ўз малака ва 
билимларини доимо орттириб, замонга мослашиб бориши лозимлигини 
уқтиради. У китоб ўқиш усулларига алоҳида эътибор қаратади. Китобларни 
шунчаки эмас, фикрлаб, кичик-кичик бўлимларга бўлиб ўқиш ва 


умумлаштириб бориш кераклиги ҳақида маълумотлар беради. Беруний 
ўқитишда фақат индуктив (умумий хулоса) йўли билангина эмас, балки 
дедуктив (жузъий хулоса) йўли билан ҳам иш тутиш лозимлигини 
таъкидлайди, зотан бундай ўқишда тафаккур кенгайиб, билимлар ортиб 
боради. 
Абу Райҳон Беруний ўқитувчилар ўқувчининг эътиборини таққослаш
қиёслаш каби операцияларга қаратишлари лозимлигига алоҳида аҳамият 
беради. Зотан, бугунги кунда ҳам онгли, ифодали, тўғри ва тез ўқиш ҳозирги 
замон ўқувчиларининг саводли бўлишларини таъминловчи асосий таркибий 
қисмлардандир. 
Абу Райҳон Беруний илм олишда такрорлашга зўр бериб, ёш 
ўқувчиларни толиқтириб ва зериктириб қўймасдан, турли психологик 
усулларни қўллашни, шу орқали уларнинг тафаккурини бойитиб, 
билимларини чуқурлаштира боришни илгари сурган буюк зотдир. Яъни 
ўқишга нисбатан бўлган қизиқишни сўндирмаслик учун болаларнинг ёшига 
хос психологик хусусиятлар албатта инобатга олиниши кераклигини
эътироф этади. 
Берунийнинг тафаккур операциялари - анализ, таққослаш, 
умумлаштириш кабиларни шакллантириш орқали ўқишга қизиқиш уйғотиш
ҳақидаги фикрлари то ҳозирги кунгача ўз аҳамиятини йўқотгани йўқ. 
Шарқнинг бошқа бир йирик олими 

Download 4,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish