Sezgilar haqida umumiy tushuncha

Boshqacha so’z bilan aytganda, periferik nervlarning uchlari (ko’z, quloq, teri, burun kabilar), ta’sirotni eltuvchi (afferent), javob qaytaruvchi (efferent) nerv tolalari, analizatorlarning orqa va bosh miya markazlari analizatorni tashkil qiladi.

• Boshqacha so’z bilan aytganda, periferik nervlarning uchlari (ko’z, quloq, teri, burun kabilar), ta’sirotni eltuvchi (afferent), javob qaytaruvchi (efferent) nerv tolalari, analizatorlarning orqa va bosh miya markazlari analizatorni tashkil qiladi.
• Eksterioretseptiv sezgilar modallikdan (5 tadan) tashqari intermodalь nospetsifik sezgi turkumlariga ham ajratiladi. Masalan, eshitish organi (a’zosi) orqali sekundiga 10-15 tebranishni sezish mumkin, lekin quloq bilan emas, balki suyaklar yordamida (miya qopqog’i, tirsak, tizza uchlari orqali) payqash – vibratsiya sezgirligi deyiladi. Masalan, karlarning tovushlarni idrok qilishi, pianinoni ushlab turish, pol yoki mebelning harakati kabilar. Odatda vibratsion sezgirlik intermodalь sezgi deb ham nomlanadi. Intermodalning boshqa bir ko’rinishi mana bunday holatda namoyon bo’ladi:
• a) hid, ta’m va maza sezgilarida;
• b) o’ta kuchli tovushda, o’ta yorqin yorug’likda;
• v) tricheminal, ya’ni uch xil ta’sirning uyg’unlashgan, integrativ holatida kabilar.