Sezar vijiner sehrli kvadrat 4 uintsining ikkilangani

Sezar Affin tizimi
Affn tizimidagi Sezar usulida har bir harfga almashtiriluchi harflar maxsus frmula bo’yicha aniqlanadi (a*t+b)mod m, bu yerda a,b-butun sonlar, 0≤a b

Natijada yuqoridagi keltirilgan matn quyidagicha shifrlanadi
C=PFXJDZSR
Shifrni ochish formulasi quyidagcha: M=( (C-b))mod m.Bu yerda qiymat a sonining mod m bo’yicha teskarisi,C-shifrtekst
Mustaqil ish uchun misollar.
1. a=5, b=11, n=26: C= zxuyzyptlnxlaz, M=?
2. a=5, b=12, n=26: C= jakdeqtmuumeczm, M=?
3. a=7, b=12, n=26: C= smimlmlmbnmzolq, M=?
4. a=9, b=11, n=26: C= frwrahgfthigfz, M=?
5. a=11, b=11, n=26: C= clcflulgabuly, M=?
6. a=17, b=11, n=26: C= rfayryjhluhnyr, M=?
7. a=19, b=11, n=26: C= mlerwlirwhzl, M=?
8. a=21, b=11, n=26: C= olonlctzxijxixzc, M=?
9. a=23, b=11, n=26: C= plrglgnheljq, M=?
10. a=3, b=11, n=26: C= zjyubznvtgjqjul, M=?
11. a=3, b=14, n=26: C= ehanoqmebtmlmygo, M=?
12. a=5, b=17, n=26: C= wjdatryfdaoreluf, M=?
13. a=7, b=19, n=26: C= otpwdistijtlxixpq, M=?
14. a=19, b=17, n=26: C= rlrssrcnenkrgrcnvu, M=?
15. a=25, b=11, n=26: C= slqtdnlhsdalid, M=?
16. a=23, b=12, n=26: C= swpcmrokwjwh, M=?
17. a=15, b=14, n=26: C= wijobwxwmwbnxoje, M=?
18. a=17, b=8, n=26: C= zyliamtgivwmlciteinil, M=?
19. a=19, b=17, n=26: C= krgrcnvuzrknsrc, M=?
Sehrli kvadrat usuli
Satr va ustun sonlari teng bo’lgan jadval chiziladi. Jadval kataklari 1 sonidan boshlab ketma-ket natural sonlar bilan to’ldiriladi. Bunda agar kataklar ichidagi sonlarni gorizontal, vertical va dioganal yig’indisi hisoblanganda bir xil son chiqsa sehrli kvadrat deyiladi.
Masalan, 3X3 jadval olaylik. Buinda gorizontal, vertical va diagonal yigindisi 15 soniga teng chiqadi.

Yig’indi quyidagi formula orqali topiladi: bu yerda n-jadval o’lchami.
Shifrlash:Sehrli kvadrat usulida M=“s t i p e n d i a” so’zini shifrlaymiz. Bunda harflarning matndsa kelish tartibini sonlar bilan yozamiz: s-1, t-2, i-3, p-4, e-5, n-6, d-7, i-8, a-9. Jadvaldagi sonlar o’rniga mos keluvchi harflar yoziladi:
Gorozontal tarzda matnni yozib chiqamiz: “isniedpat” –shifrtekst hosil bo’ladi.
Shifrni ochish:Jadvalni ichiga shifrtekst gorizontal tarzda yozib chiqiladi.

Sonlarni o’sish tartibida yozib chiqib, shunga mos harflar yozib chiqiladi, “stipendiya so’zi hosil bo’ladi.
Bu usullarning asosiy kamchiliklaridan biri tekstni jadvallarga karrali qilib tanlash kerak bo’ladi.