Servis va turism

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI

“SERVIS VA TURISM” FAKULTETI

“KASB TA’LIMI” KAFEDRASI
“IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN

KURS ISHI


MAVZU: IQTISODIY O’SISH UNING TURLARI VA HISOBLASH USULLARI


Bajardi: _____________________
_______________________
Ilmiy rahbar: Ibragimova M.
Komissiya a’zolari: __________ __________________________
(imzo) (F.I.SH)
__________ __________________________
(imzo) (F.I.SH)

SAMARQAND – 2019

Mundarija:

Kirish……………………………………………………………..………………3
I BOB. Iqtisodit o’sish haqida tushuncha
1.1 Iqtisodiy o’sishning mazmuni, turlari va ko’rsatkichlari….……….………...6
1.2 Iqtisodiy o’sishning omillar…………………………………..………..……..9
1.3 Iqtisodiy o’sish modеllari..................................................................................11
II BOB. Yalpi ichki mahsulot ko’rsatkichlari
2.1 Yalpi ichki mahsulotni ishlab chiqarish………………………………….….16
2.2 Yalpi hududiy mahsulot…………….……………….……………….……….25
Xulosa …………..………………………………….…………………………….32
Foydalanilgan adabiyotlar…………..……………………………………………34

Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimiz o’z taraqqiyotining yangi davriga qadam quygan hozirgi kunda O’zbekiston Respublikasi 2017-2021 yillarda rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasi asosida barcha sohalarda keng ko’lamni o’zgarishlar amalga oshirilmoqda.
Ana shu islohotlarning muvaffaqiyati, mamlakatimizning dunyodagi rivojlangan, zamonaviy davlatlar qatorida munosib o’rin egallashi, avvalo, milliy iqtisodiyotimizning rivojiga, ishlab chiqarilayotgan mahsulotimizning raqobatdosh bo’la olishiga bog’liq, desak, hech qanday mubolag’a bo’lmaydi.
Mamlakatimizning 2017 yil ma’lumotlariga ko’ra, barqaror iqtisodiy o’sish sur’atlari mamlakat yalpi ichki mahsuloti 5.5%ni tashkil etib, eksport hajmi qaryib 15% ko’paydi, tashqi savdo aylanmasining ijobiy saldosi 854 million AQSh dollariga yetdi, 336 mingdan ziyod yangi ish o’rinlari yaratildi.
Aholi uchun arzon sifatli qulayliklarga ega bo’lgan 200 ming kvadrat metrdan ziyod ko’p qavatli uy-joylar qurib foydalanishga topshirildi. Mamlakatimizda 12ta erkin iqtisodiy va 45ta sanoat zonasi faoliyati yo’lga qo’yildi va bu tashkiliy choralar hududlarni jadal rivojlantirish imkonini bermoqda.
Mamlakatimizda YaIM o’sish sur’atlari barqarorligining ta’minlanishi iqtisodiyotimizda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonlarining izchil va samarali olib borilayotganligidan dalolat beradi.
Natijada O’zbekiston iqtisodiyotida nodavlat sektori salmoqli ahamiyatga ega bo’lib bormoqda. Agar 1990 yilda respublika YaIM umumiy hajmining atgi 38,1%i iqtisodiyotning nodavlat sektorida ishlab chiqatilgan bo’lsa, bu kursatkich 1998 yilda 67.7%ni, 2006 yilda 77.8%ni, 2008 yilda 79.4%ni, 2009 yilda 81.3%ni, 2010 yilda 81.7%ni, 2011 yilda 82.5%ni, 2014 yilda 82.9%ni, 2015 yilda 82.9%ni, 2016 yilda esa 81.3%ni tashkil etdi. Ayniqsa qishloq xo’jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi va chakana savdo aylanmasi eng yuqori salmoq-99.9%ga yetdi.
Tadbirkorlik va kichik biznesga keng yo’l berilishi natijasida mamlakatimizda 1996 yildan boshlab iqtisodiy o’sish ta’minlanib, uning sur’atlari 2001-2003 yillarda o’rtacha 4%dan, 2004-2006 yillarda 7%dan, 2007 yildan buyon o’rtacha 8%dan yuqori bo’lib kelmoqda.
Ma’lumki, yurtimizda xususiylashtirish jarayoni mulkni haqiqiy mulkdorlarga berish, iqtisodiy munosabatlarni tubdan o’zgarish uchun real shart-sharoitni yaratish, yangi ish o’rinlarini tashkil etish, iqtisodiyotda ko’p ukladlikni hamda raqobat muhtini shakllantirish orqali davlatning mulkka bo’gan monopol huquqini tugatish, turli mulkchilik shaklidagi korxonalarni barpo etishdek strategic vazifalarni bajarishga qaratilgan.
Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoyev joylarda amalga oshirilayotgan bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari, ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning borishi bilan yaqindan tanishish, xalq bilan muloqot qilish maqsadida mamlakatimizning ko’plab tuman, shahar va viloyatlariga tashrifi chog’ida korxonalar egalari ishlab chiqarish quvvatidan samarali foydalanmayotgani, korxonalarni uzoq, muddatli rivojlantirish bilan shug’ullamayotgani, ixtisoslashtirilgan ishlab chiqarish quvvatini tashkil qilmayotgani, mahsulotlar raqobatbardoshligini ta’minlashda muhimahamiyatga ega zamonaviy texnologiyalar joriy etilmayotganini tanqid qildilar.Yalpi ichki mahsulotni shakllantirishda kichik biznes va xususiy tadbirkarlik sohasining ulushi 2000 yilda 31%ni tashkil etgan bo’lsa, 2016 yilda 56.9%ga yetdi Barcha tadbirlar natijasida faoliyat yuritayotgan kichik biznes sub’ektlarining soni 2015 yil davomida 32.3 mingtaga oshib, 2016 yilning 1 yanvar holatiga ko’ra, 226 mingdan ziyodni (dehqon va fermer xo’jaliklaridan tashqari) tashkil etdi.
Prezidentimiz Oliy Majlisga taqdim qilgan Murojaatnomada qayd etilganidek, “…xalqimiz ertaga emas, uzoq kelajakda emas, aynan bugun o’z hayotida ijobiy o’zgarishlarni ko’rishni istaydi. Bizning mehnatkash, oqko’ngil, bag’rikeng xalqimiz bunga to’la xaqlidir”
Xullas, xalqimiz farovonligini yuksaltirish, turmush sharoitini yanada yaxshilash- asosiy vazifamizdir, deb ta’kidlaydi yurtboshimiz.