“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

Калит сўзлар: ииновацион иқтисодиѐт, рақамли иқтисодиѐт, энергия, ресурс, самарадорлик, 
рентабеллик.
 
Кириш. Ҳозирги инновацион иқтисодиѐтни шакллантириш ва рақамли иқтисодиѐт 
шароитида энергия самарадорлигини ошириш механизмларини такомиллаштириш маса-
лалари алоҳида аҳамият касб этади. Шунинг учун ҳам мамлакатимизда ѐқилғи-энергетика 
ресурсларидан самарали ва оқилона фойдаланишни рағбатлантириш механизмлари, қайта 
тикланувчи энергия манбаларини мамлакат иқтисодиѐтига кенг жорий этиш усуллари, 
иқтисодиѐт тармоқлари ва аҳолига электр энергияси ва нефть-газ маҳсулотларининг 
узлуксиз етказиб берилишини таъминлаш ўта долзарб масала ҳисобланади.
Ҳозирги кунда энергетика ресурсларидан самарали фойдаланишга дунѐнинг барча 
мамлакатларида катта аҳамият берилмоқда. Бундай ҳолатни ѐқилғи ва энергия 
ресурсларини қазиб чиқариш ва қайта ишлаш учун сармоялар ҳамда қўшимча меҳнат 
ресурслари ва материалларнинг сарфи ошиб бориши билан изоҳлаш мумкин. XX аср 
охири ва XXI аср бошида бутун дунѐни қамраб олган энергетика кризиси саноати 

---

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
140 
ривожланган мамлакатларда органик ѐқилғи ва электр энергиядан иқтисод қилиш 
мақсадида давлат дастурлари ишлаб чиқилишига ва ҳаѐтга татбиқ қилиш бўйича илмий ва 
амалий ишларни ривожлантириш учун сабаб бўлди.
Мавзуга оид адабиѐтлар таҳлили. Иқтисодий самарадорлик бўйича бир қанча 
олимлар илмий изланишлар олиб борган. Хусусан, Ю.Ф.Волков, И.Т.Абдукаримов, 
А.Д.Шеремет, А.В.Вахобов, Ё.Абдуллаев, М.Қ.Пардаев, С.С.Ғуломов, А.Т.Иброхимов, 
К.Б.Ўразов, Қ.Ж.Мирзаев, М.Ю.Рахимов, И.С.Тухлиев, М.М.Муҳаммедов каби олимлар 
иқтисодиѐт тармоқларининг турли соҳаларига бағишлаб дарсликлар, ўқув қўлланма ва 
бошқа ўқув ва илмий адабиѐтларни ѐзганлар. Бироқ, ушбу масала иқтисодий адабиѐтларда 
кам ѐритилган. Шу билан бирга бу асарларда иқтисодиѐтда энергия самарадорлигини 
ошириш механизмларини такомиллаштириш йўллари умуман ўрганилмаган.