“Сервис” илмий-амалий журнал 020 йил 4-сон сервис

“Сервис” илмий-амалий журнал 
 
2020 йил 4-сон 
51 
аниқланган ишчилар концентрациясига эга бўлиши шарт эмаслигини таъкидлайди. Ушбу 
муаллиф иқтисодий кластерни чекланган географик концентрацияга ўхшаш, боғлиқ ѐки 
қўшимча компанияларнинг савдо операциялари, инфратузилма, меҳнат бозори ва 
хизматларни ўтказиш каналларига эга бўлиб, улар ҳам имкониятлардан фойда олишлари, 
ҳам хавфларни биргаликда бўлишлари мумкин. 
Олим кластернинг географик локализациясини таъкидлайди, аммо уларнинг аниқ 
фазовий чегараларини таҳлил қилмайди. Ушбу муаллиф тадқиқотининг аниқ афзаллиги - 
бу нафақат умумий имкониятлар асосида, балки қўшма хавф-хатарлар асосида 
муносабатларнинг муҳимлигини кўрсатувчи белги деб ҳисоблайди. Шу билан бирга, 
С.Розенфельд кластер тушунчасини жуда тор талқин қилади.
Хулоса ва таклифлар. Хулоса ўрнида шуни таъкидлаш мумкинки, кластер 
тузилишини белгилашда муаллиф бирлашмалар, давлат ҳокимияти ва таълим 
муассасаларининг ролини ҳисобга олмайди. Ушбу таъриф тармоқ ассоциациялари учун 
кўпроқ ўзига хосдир ва уларнинг хусусиятларини ўз ичига олади. Биз тармоқлар 
иқтисодий кластерларнинг шаклланиши ва кейинги ривожланиши учун асос бўлиб хизмат 
қилади, деб ҳисоблаймиз. 
1. Кластерлар шаклланишининг асосий сабабларини, тадқиқотчилар ўрта ишлаб 
чиқарувчилар ўртасида етарлича яқин технологик алоқаларни ташкил қилиш учун зарур 
шарт-шароитларни шакллантиришни ва иқтисодиѐтнинг ўзаро боғлиқ тармоқларида кичик 
ташкилотларнинг кластерлари шакллантирилганда юзага келадиган афзалликлардан 
фойдаланиш учун юқори имкониятларни яратиш зарур. 
2. Кластерли ѐндашув самарали воситадир, улардан фойдаланиш минтақавий 
ривожланишни рағбатлантириши, минтақавий саноатнинг рақобатбардош мавқеи ва 
барқарорлигини ошириши мумкин, бу эса барча даражадаги бюджетларга ажратмаларнинг 
ошишига, ишсизликнинг пасайишига, иш ҳақининг ошишига ва бошқаларга олиб келади.