Семинар машғулотларининг технологик лойиҳалари

 
3. “Sxema” texnologiyasi
o’rganilayotgan mavzu, muhokama qilinayotgan 
masala mohiyatining asosiy xususiyat yoki belgilariga muvofiq sxema, tasvir yoki 
rasm orqali ifodalashini ta’minlaydi. Ushbu texnologiyani qo’llash talabadan 
masalaga ijodiy yondashishni taqozo etadi. Topshiriqni bajarish jarayonida 
talabalar o’rganilayotgan mavzu, muhokama qilinayotgan masala bo’yicha 
o’zlashtirgan nazariy bilimlarini yodga oladi, eng muhim xususiyat va belgilarni 
aniqlaydi, ularni umumlashtiradi yoki tarkibiy qismlarga ajratgan holda sxemani 
yaratadi. 
Talabalarda 
fikrlash, 
ijodkorlik 
ko’nikmalarini shakllantirish, 
rivojlantirishga xizmat qiluvchi ushbu metod g’oyaning qisqa, aniq ifodalanishi 
uchun sharoit yaratadi.
4. “Kichik esse” (fransuzcha “essai” – sinov, sinab ko’rish, ocherk, 
lotincha “exagium” - o’lchamoq) texnologiyasi 
kichik hajmli, erkin bayon 
usuliga ega bo’lib, o’rganilayotgan muammo yoki tahlil qilinayotgan masala 
yuzasidan shaxsiy taassurot hamda tasavurlarni ifodalashga xizmat qiladi. Mazkur 
metod talabalar tomonidan o’rganilgan mavzu, muhokama qilinayotgan masala 
bo’yicha erkin fikr bildirish, mazmun-mohiyatini qayta bayon qilish imkonini 

---

35 
beradi. Kichik esseni yaratish jarayonida talabalar mavzu g’oyalarini 
umumlashtirishlari, tizimlashtirishlari, turkumlashtirishlari hamda xulosalarni 
bayon etish imkoniga ega bo’ladilar. Mashg’ulotlar chog’ida mazkur metodni 
qo’llash quyidagi tartibda yo’lga qo’yiladi: 1) o’qituvchi kichik esseni yaratish 
uchun muammo yoki masalani tanlaydi; 2) tanlangan muammo, masala bilan 
talabalarni tanishtiradi; 3) talabalar muammo, masalaning umumiy mohiyati 
yuzasidan fikr yuritadilar; 4) talabalar shaxsiy fikrlarini bayon etish usulini 
belgilab oladilar; 5) kichik esseni yaratadilar; 6) kichik esse guruh talabalarining 
e’tiborlariga havola etiladi; 7) guruh a’zolari esse yuzasidan o’z fikrlarini 
bildiradilar.