Семинар машғулотларининг технологик лойиҳалари

III. Talabalar uchun topshiriq. 
Mavzuga doir quyidagi muammoli vaziyatlarning echimlarini toping: 
1-vaziyat. Aziz oilada yolg’iz o’g’il edi. SHu sababli ota-onasi uni erkalab 
o’stirdilar. Aziz nimani xohlasa, ota-onasini o’sha narsani muhayyo qilardilar. 
Aziz yoshligidanoq kiyim-boshlarni tartibga keltirish, o’yinchoqlarni joy-joyiga 
qo’yish, xonasini tartibga keltirish kabi oddiy yumushlarni ham o’zi bajarmadi. 
Maktabga borganida ham ertalabki nonushtani tayyorlash, kiyim-kechaklar va 
o’quv qurollarini tartib keltirish kabi yumushlarni ham uning o’rniga onasi bajardi. 
Maktabda ham o’quv fanlarini yaxshi o’zlashtira olmadi, ammo ota-onasi bunga 
e’tiborsiz bo’lishib, “hali yosh keyinchalik yaxshi o’qir” deb o’zlarini ovutishdi. 
Yillar o’tdi, Aziz voyaga etib oliy ta’lim muassasasiga ota-onasining ko’magi bilan 
o’qishga kirdi. O’qishni ham ota-onasi yordamida tamomladi. Mutaxassis sifatida 
ish boshlaganida mehnat qilishga toqati yo’qligi sababli bir yilda bir necha bor ish 
joyini o’zgartirdi. Aziz bir joyda astoydil ishlamasa-da, ota-onasining topganlari 
bilan bekamu ko’st hayot kechirardi. Kutilmaganda ota-onasi avtohalokatga 
uchradilar va kasalxonada vafot etdilar. Dastlabki yillari Aziz ota-onasi yiqqan 
mablag’ hisobiga kun kechirdi. Biroq, yillar o’tishi bilan bu mablag’ kamaydi. Hali 
ham mehnat qilishga toqati etmas, ammo ehtiyojlarini “jilovlash” haqida o’ylab 
ham ko’rmasdi. Oson mablag’ topish maqsadida o’ziga to’q xonadonlardan biriga 
o’g’rilikka kirdi. Ammo niyatiga eta olmay, ichki ishlar organlari xodimlari 
tomonidan qo’lga olindi.

---

27 
1. Siz qanday fikrdasiz, shaxsda mehnat qilish ko’nikmalari necha yoshdan 
boshlanadi? 
2. Azizning fojiasi nimada deb o’ydaysiz: yo’l qo’yilgan xatodami yoki 
Azizning mehnat qilishni istamaganligimi? 
3. Inson mehnat qilmay yoki kasbiy faoliyat bilan shug’ullanmay kun 
kechirishi mumkinmi? 
4. Sizning fikringizcha, hayotda mutlaqo mehnat qilishni istamaydigan 
kishilar ham topiladimi?
2-vaziyat. Har doim ham mehnat qilish mashaqqatli kechadi. Zero, uni tashkil 
etish uchun juda ko’p jismoniy yoki aqliy mehnat sarf qilinadi. Biroq, 
donishmandlardan biri: “Mehnat men uchun – ma’naviy ehtiyoj” degan fikrni 
bildirgan. Sizningcha, bu fikr to’g’rimi? 
1. Nahotki mashaqqatli mehnat ma’naviy ehtiyojni qondirish vositalaridan 
biri bo’lsa? 
2. Qanday sharoitda mashaqqatli bo’lsa-da, mehnat ma’naviy ehtiyojga 
aylanishi mumkin? 
3. Sizning fikringizcha, mehnatning qanday turi (jismoniy yoki aqliy mehnat) 
ko’proq ma’naviy ehtiyojni qondirishga xizmat qiladi? 
4. Siz ham donishmandning yuqorida keltirilgan o’gitini o’zingiz uchun shior 
qilib olishingiz mumkinmi?