Semema nutqiy ma'no. Sema va uning turlari bo'yicha mashq



Download 3,86 Mb.
Sana21.04.2022
Hajmi3,86 Mb.
#569343
Bog'liq
Muborak - Semema


Semema nutqiy ma'no. Sema va uning turlari bo'yicha mashq.
Mavzu:
Sema va
uning xususiyatlari, semaning turlari. Leksemaning nutqiy voqelanishi, unga ta’sir
qiluvchi lisoniy (morfologik, sintaktik) va nolisoniy (nutqiy vaziyat, sharoit, shaxsiy
sifatlar) omillar hamkorligi. So‘zning ma’noviy taraqqiyoti. Leksema ma’nosining
torayishi va kengayishi. Hosila ma’no vujudga kelish yo‘llari va usullari: metafora
va vazifadoshlik; metonimiya va sinekdoxa.
So‘zning leksik birlik sifatidagi mohiyati. So‘zning nominativ birlik ekanligi,
leksik so‘z, grammatik so‘z. Leksemaning ifoda plani (nomema), mazmun plani
(semema),
Leksemaning semantik tarkibi: a) fonetik so‘z: b) denotat; v) signifikat. Leksik
ma’no va tushuncha. Grammatik sema.
Leksik ma’noning semantik tarkibi. Leksik ma’noning semalari. Atash
semalari, ifoda semalari, vazifa semalari. Integral sema va differensial sema.
Terminlar. Leksemaning uzual va okkazional ma’nolari. Leksik monosemiya va
polisemiya.
Tilshunoslikda leksik mazmunli so‘zlarning strukturasi har хil ta’riflanmoqda:
ayrim manbalarda leksik mazmunli so‘zlarning ifoda tomoni (ifodalovchisi) leksema
deb, mazmun tomoni (ifodalanuvchisi) esa semema deb atalmoqda. Demak, leksema
va semema leksik birlikning (so‘zning) o‘zaro aloqada bo‘lgan ikki tomoni ekanligi
aytiladi
Leksema
Nomena
Semema
Leksema – leksik ma’no (semema) –semalar o‘rtasida butun-bo‘lak (butun qism) munosabati mavjuddir: leksemaning, ma’lumki, ikki tomoni -ifodalovchisi
(nomemasi) va ifodalanuvchisi (leksik ma’nosi, sememasi) bor. Demak, leksema
leksik ma’noga(sememaga)nisbatan butun, leksik ma’no esa leksemaga nisbatan
bo‘lak (qism) sanaladi, ayni paytda leksik ma’noning (sememaning) o‘zi ham bir
necha semalardan tarkib topganligi uchun, shu semalarga nisbstsn butun, semalar
esa butunlik ichidagi qismlar munosabatida bo‘ladi.
THANK YOU
E'tiboringiz uchun rahmat !
Download 3,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish