Semasiologiya

---

Semasiologiya
Semasiologiya
(
yunoncha
: semasia — maʼno, mazmun va ... logiya) — 1) tilning, til birliklarining
hissiy idrok qilinadigan tomoniga, tovush, akustik yoki grafik koʻrinishiga qarshi qoʻyiladigan
maʼnoviy tomonini oʻrganadigan tilshunoslik boʻlimi. S. nafaqat alohida olingan leksik unsurlar —
morfema va soʻzlarning, balki grammatik unsurlar — soʻz shakllari, grammatik morfemalarning
ham semantikaati oʻrganadi. Jahondagi barcha tillarni parallel oʻrganishda til va tafakkur
munosabati muammosini oʻrganuvchi umumiy S. kerak boʻladi; 2) leksik unsurlar — morfema va
soʻzlarning semantik mazmuni haqidagi fan, shu maʼnoda, asosan, leksikologiya bilan muvofiq
keladi. Ayrim olimlar S.ni leksik unsurlarning maʼnoviy oʻzgarishlari (maʼno taraqqiyoti) haqidagi
taʼlimot bilan — ichki (affikssiz) soʻz yasalishi bilan chegaralab qoʻyadilar. Bu holatda S,
etimologiya singari, leksikologiya bilan chambarchas bogʻliq boʻladi va soʻzlarning Kuchma
maʼnolari, shakl va maʼno munosabatiga koʻra turlari (omonimlar, sinonimlar, antonimlar,
paronimlar) S.ning tadqiqot obʼyekti boʻlib hisoblanadi.
Abduvahob Madvaliyev.
[1]
Manbalar