Selluloza ishlab chiqarish texnologiyasi

Metall zarrachalarni tutib qoluvchi qurilma.
Bu qurilma 
metall qo‘shimchalarni tutish va separatsiyalovchi metall detek-
torlaridan iborat. Detektor paxta tolalarini toshuvchi trubaga va 
ifloslangan xomashyoni chiqarish sistemasiga o‘rnatilgan. Detektorda 
to‘plangan chiqindilarni olib tashlashdan oldin, havo yo‘li zaslonka 
bilan to‘siladi. Tozalangach, yana ochib qo‘yiladi.
Zichlagich.
Zichlagich vertikal shaklda bo‘lib, ichiga parallel 
holatda ikkita perforatsiyalangan plastinkalar o‘rnatilgan. Plastin-
kalar o‘zgaruvchan chastota va amplitudada tebrantirilib turiladi. 
Natijada paxta momig‘i zichlashadi.
Perforatsiyalangan ikkita plastinka orasidagi bo‘shliqning pastki 
qismiga 4 ta val o‘rnatilgan bo‘lib, uning yordamida paxta 1 – Bi-
Vic mashinasi bunkeriga berib turadi.
Qattiq chiqindilarni separatsiyalash va yig‘ish.
Toylarni 
ochishda, siklonli separator va tituvchi tozalagichlarda tozalash 
jarayonida ajralib chiqqan chang ventilyator yordamida so‘rilib, 
havoni filtrlovchi qurilmaga yuboradi. To‘plangan qattiq chiqindilar 
avval konus shaklidagi shnek yordamida zichlanadi, so‘ngra presslab 
toy holiga keltiriladi.
Tarkibida mayda paxta tolalari bo‘lgan havo siklon qurilmasidan 
chiqib, barabanli filtrga keladi. Barabanli filtr filtr materialli bilan 
jihozlangan. filtr materialiga yopishgan mayda chang baraban 

---

47
ichida aralashtirilib turiladi. Havo chiqarilishidan avval tarkibidagi 
tolalar miqdori tekshiriladi. Barabanli filtrdan chiqayotgan havoning 
konsentratsiyasi 1,8 mg/m
3
dan oshmasligi kerak.
Paxta momig‘i tarkibida quyidagi mexanik qo‘shimchalar bo‘lishi 
mumkin:
– metall zarrachalari (toy bolagich simlarining qolalari, paxta 
tozalash mashinasi maydalagichlarining singan bo‘lakchalari). 
Quyidagi qo‘shimchalar Bi-Vic mashinasining qismlarini buzilishiga 
olib keladi;
– mineral qo‘shimchalar (qum, tosh va boshqalar). Quyidagi 
qo‘shimchalar Bi-Vic mashinasi ishchi organlarini muddatidan oldin 
ishdan chiqishiga olib keladi;
– organik qo‘shimchalar (chanoq qoldiqlari, barg, shoxchalar, 
rangli iplar va boshqalar). Natijada qog‘oz massasi ifloslanadi va 
tozalash uchun kimyoviy moddalar sarfi ko‘payadi.
Toylarni ochish va titish vaqtida hosil bo‘lgan chang ventilyator 
orqali havo filtr qurilmasiga beriladi va changdan tozalanadi.
Tozalangan paxta momig‘i, uzatuvchi transportyorlar va metall 
zarrachalarini tutuvchi detektorlar orqali mashinadagi zichlagichga 
beriladi (8.2- rasm). 
1–Bi-Vic mashinasining vazifasi quyidagilardan iborat:
– momiqni tezda yuvish;
– paxta tolalarini qisman qirqish;
– massaga mexanik ishlov berish orqali tegishli temperaturaga 
ko‘tarish;
– tolalarni natriy ishqor eritmasiga shimdirish va selluloza bilan 
reaksiyaga kiritish.