Sel, uning xususiyatlari va talafotlari

4.2 Gidrotexnik inshootlaridagi avariyalarda 
fuqarolaming xatti-harakatlari
Gidrotexnik inshootlaridagi avariyada fuqarolar quyidagi qoidalami 
bajarishlari lozim:
1) 
Suv ostida qoladigan hududdagi fuqarolami, suv bosishi mumkin 
b o ig an hududlami va suv bosish vaqtini, shuningdek, shikastlovchi
101

omillarini (suv urib ketadigan to iq in balandligi va tezligini va bosh- 

qalami) yaxshi bilishlari kerak;
2) Aholining hammasi suv bosish xavfi tugilgandagi va suv bos- 
gandagi xatti-harakatlarga tayyorlangan boiishlari kerak;
3) Aholining hammasi suv bosish ehtimoli borligi, suv bosish vaqti, 
uning chegaralari haqidagi va evakuatsiya tartibi haqidagi tavsiyalami 
vaqtida olishi kerak;
4) X avf haqidagi xabar (ogohlantirish) olinganda quyidagi ishlar 
qilinishi kerak:
- darhol hujjatlami, qimmatbaho va kerakli buyumlami, 2-3 kunlik 
oziq-ovqat va ichimlik suvini o‘zi bilan olish;
- uylami ehtiyot holatda (ga/. suv, elektr ta’minotini o‘chirishi) 
qoldirishi kerak;
- chorva mollarini xavfsiz joylarga o'tkazib qo‘yish;
5) Agar to‘satdan halokatli suv bossa:
- suvning to iq in zarbidan saqlanish uchun mustahkam qurilgan 
inshootlammg yuqori qismlariga chiqiladi;
- oldindan tayyorlangan qutqaruv vositasini (4-6 ta bir litrli plast- 
massa idishlari osilgan najot kamarini) taqib olishadi;
- agar odam imorat ichida (yuqori qismlarida ) qolgan b o isa , qayer- 
daligini belgilab, qutqaruvchilar yordamga kelishi uchun oq bayroq bel­
gilari osib qo‘yiladi.


Адабиётлар
1.В.Ф.Бабков, О.В.Андреев “Автомобил йўлларини қидирув ва лойиҳалаш” И-қисм. Тошкент – 2014 йил. 526 б.
2.В.Ф.Бабков, О.В.Андреев “Автомобил йўлларини қидирув ва лойиҳалаш” ИИ -қисм. Тошкент – 2015 йил. 493 б.
3.Худайқулов Р.М., Махмудова Д.А. Автомобил йўллари. Дарслик. – Тошкент: 2019 йил. 234б.
4.И.С.Содиқов, Қ.Ҳ.Азизов, А.Х.Ўроқов. Автомобиль йўлларини ободонлаш-тириш ва жиҳозлаш. Т. ТАЙЛҚЭИ. ХТ “Ризаев М.Х.”. 2019. 348 б.
5.Т.Ж.Амиров. Автомобиль йўллари ва аэродромлар цементбетон қоплама-ларини қуриш. Ўқув қўлланма - Т.: “ВЕКТОР-ПРЕСС” нашриёти. 2016 й. - 240б.
6. Ш.А.Ахмедов ва бошқалар. Автомобиль йўллари қурилишини ташкил қилиш ва унинг технологияси асослари. ТАЙИ. “ИҚТИСОД‑МОЛИЯ”. 2014. 300 б.
7. ШНК 2.05.02.07. Автомобил йўллари.
8. Н.Илёсов. Автомобил йўлларини лойиҳалаш. Т. 2001й.
9. Г.А. Федотов, П.И. Поспелов «Изыскания и проектирование автомобильных дорог». Кн.1: Учебник/ -М.: ВШ 2009.-646 с.
10. ГА. Федотов, П.И. Поспелов «Изыскания и проектирование автомобильных дорог». Кн.2: Учебник/ -М.: ВШ 2010.-519 с.