Sel — juda katta (umumiy oqim massasi 75 foizgacha) bo‘ladigan, buzish kuchiga ega bo‘lgan qisqa muddatli toshqin, uning tarkibida kichik tog‘ va tog‘ oldi daryolari havzalarida hamda ancha (kamida 0,10)

---

 

 

 

 

 

 

 

sel —  juda  katta  (umumiy  oqim  massasi  75  foizgacha) 

bo‘ladigan, buzish kuchiga ega bo‘lgan qisqa muddatli toshqin, 

uning  tarkibida  kichik  tog‘  va  tog‘  oldi  daryolari  havzalarida 

hamda  ancha  (kamida  0,10)  qiya  yonbag‘irli  quruq  soylarda 

kuchli  yomg‘irlar  yoki  qorlarning  jadal  erishi  natijasida  paydo 

bo‘ladigan mineral zarrachalar va tog‘ jinslari parchalari mavjud 

bo‘ladi; 

sel oqimlari — sellar ro‘y  beradigan davrda suv oqimlari 

bo‘ylab o‘tadigan suvlar; 

Toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazib yuborishni ta’minlash loyihalari quyidagi asosiy talablar 

asosida shakllantiriladi va amalga oshiriladi: 

toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazib  yuborish  aholi  punktlari,  sug‘oriladigan  yerlar,  suv 

xo‘jaligi  obyektlari  va  boshqa  ijtimoiy  obyektlarni  himoya 

qilishni nazarda tutishi kerak; 

---

toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazib  yuborish  tadbirlari  kompleks  muhandislik-texnikaviy 

(muhandislik-geologiya,  topogeodeziya,  gidrometeorologiya) 

izlanishlar  va  tadqiqotlar,  shuningdek  belgilangan  tartibda 

tasdiqlangan  loyiha-smeta  hujjatlari  asosida  ishlab  chiqiladi  va 

amalga oshiriladi; 

toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazib  yuborish  tadbirlarini  ishlab  chiqish  bo‘yicha 

muhandislik-texnikaviy (muhandislik-geologiya, topogeodeziya, 

gidrometeorologiya)  izlanishlar  va  tadqiqotlar  kompleks  holda 

o‘tkazilishi  kerak,  shu  jumladan  ular  suv  oqimlari  o‘zanlari, 

himoya  inshootlari,  suv  xo‘jaligi  obyektlari  va  ularning 

o‘zanlaridagi 

boshqa 

ijtimoiy 

obyektlarning 

holatini 

o‘rganishdan iborat bo‘ladi; 

toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazish bo‘yicha himoyalash ishlarida himoyalash inshootlari, 

suv  xo‘jaligi  obyektlari  va  suv  oqimlaridagi  boshqa  ijtimoiy 

obyektlarni  qurish,  rekonstruksiya  qilish,  ta’mirlash  va  tiklash 

bo‘yicha  zamonaviy  texnologiyalarni  va  ilg‘or  tajribalar 

natijalarini joriy etish nazarda tutilishi kerak; 

toshqin  suvlarini  va  suv  oqimlarini  barqaror  va  xavfsiz 

o‘tkazib  yuborish  tadbirlariga  amaldagi  suv  xo‘jaligi  va 

---

gidrometeorologiya  vaziyatini  hisobga  olgan  holda  tuzatishlar 

kiritilishi mumkin; 

himoya  tadbirlarini  amalga  oshirishning  ustuvorligi  va 

navbatliligi 

ularning 

ijtimoiy 

ahamiyatini, 

shuningdek 

gidrometeorologiya  prognozlarini  va  suv  oqimlarining  va 

ulardagi  inshootlarning  amaldagi  holatini  hisobga  olgan  holda 

aniqlanishi kerak; 

 

 

---