Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 851
XALQ IJODIYOTINI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI 
Madina Nasretdinova
Ulug‘bek
 Isakov
Rustam Orziboyev
Farg‘ona davlat universiteti
 
ANNOTATSIYA 
O’zbek xalq ijodi ko’p asrlik tarixga ega. Xalq ijodining mukamallashib, 
sayqallashida ko’plab san’at turlari paydo bo’ldi. Bu san’at turlarining shakllanishi 
folklorni yuzaga keltirdi. Xalq ijodi ko’plab san’at turlarida o’z o’rniga ega bo’lgan 
san’ar namunalar shakllandi. Ya’ni bunda xalq ijodi namunalaridan, professional 
sozanda va xonandalar, xalq o’yinlari, qiziqchi, xalq tasviriy va amaliy bezak san’ati, 
an’anaviy madaniyatning o’gzaki va yozma namunalari paydo bo’ldi. Bu san’at 
namunalari esa xalqimizda avloddan 
–
avlodga, ustozdan shogirdga an’anasi tarzida 
davom etib kelmoqda. 
Kalit so‘zlar
: 
xalq ijodi namunalari, kasbiylik, yozma manbalar, og’zaki 
manbalar, mahalliy uslublar, havaskorlik faoliyati. 
 
KIRISH 
Xalq ijodi 
—
xalq ommasining badiiy, ijodiy-amaliy va havaskorlik faoliyati; 
anʼanaviy moddiy va nomoddiy madaniyatning xalq ogʻzaki badiiy ijodi, xalq musiqasi, 
xalq teatri, xalq oʻyinlari, qoʻgʻirchoqbozlik, dor va yogʻoch oyoq oʻyinlari, xalq 
tasviriy va amaliy bezak sanʼati hamda texnikaviy va 
badiiy havaskorlik kabi ijodiyot 
turlari. Yaratilishi va ijodiy jarayonida koʻpchilikning ishtiroki boʻlgan Xalq ijodining 
turlari xalq turmush tarzi, yashash sharoitlari, ijtimoiy mehnat darajasiga mos ravishda 
shakllanib, 
avloddan 
avlodga, 
ustozdan 
shogi
rdga oʻtib, doimiy ravishda 
mukammallashib, sayqallashib, tobora anʼanaviylashib borgan va nihoyat, kasbiylik 
(professionallik) xususiyatiga ega boʻlgan, jonli ijro sharoitlari va kundalik amaliyotda 
bizgacha yetib kelgan. Shuningdek, Xalq ijodining bir qator qadimiy namunalari yozma 
manbalarda, tarixchi va yozuvchilarning asarlarida, qoyatoshlarda ya’ni Sarmishsoy, 
Zarautsoy rasmlari kabi, arxeologiya va arxitektura yodgorliklarida, uy-
roʻzgʻor 
buyumlarida saqlanib kelgan. Xalq ijodi namunalarida xalqning turmush tarzi, ijtimoiy 
va maishiy hayoti, mehnat faoliyati, tabiat va jamiyatga qarashlari, eʼtiqodi va diniy 
tasavvurlari, inson va olamga nisbatan histuygʻulari, badiiy olami, bilim darajasi, baxtli 
va adolatli zamon haq
idagi oʻyfikrlari oʻz ifodasini topgan. Xalq ijodi qadimdan 
rivojlanib kelgan. Jamiyat taraqqiyoti va mehnat taqsimotining kuchaya borishi bilan 
Xalq ijodi janrlariga nisbatan ayrim isteʼdodli shaxslarning ixtisoslashuvi osha borgan. 
Shu tariqa baxshilar, 
masxarabozlar, qiziqchilar, qoʻgʻirchoqbozlar, raqqoslar, 
mashshoklar, naqqoshlar, kulollar, oʻymakorlar, kashtadoʻzlar va h.k. sanʼati yuz
aga 
kelgan. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3