Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 756
Adabiyot xalqi tomonidan “zullisonayn”
1
deya ta’rif berilgan bu inson
ning 
deyarli barcha asarlarida insonparvarlik, xalqqa sadoqat kabi olijanob tuy
g‘
ular j
o‘
sh 
uradi. Haqiqiy inson xalq dardi, uning kelajagi haqida xuddi 
o‘
zining dardidek 
qay
g‘
urishi, uni bartaraf qilish y
o‘
llarini izlashi lozim. Bularni uning quyidagi 
hikmatidan ham bilishimiz mumkin: 
Odami ersang demagil odami, 
Oniki y
o‘
q xalq 
g‘amidin ga’mi
 
Hayot y
o‘
llarining s
o‘ngi yillarida, ya’ni 1500
-yili u 
o‘zining “
Mahbub ul-
qulub” 
nomli asarini yozdi. Bu asarda ham insonparvarlikka oid bir qancha hikmatlar joy oldi: 
“Naf’ing agar xalqqa beshakdurur, bilki 
bu naf 
o‘
zungga k
o‘prakdurur...”

Ya’ni, agar xalqing uchun 
qiladigan yordaming, beradigan foydang chin dildan, 
beminnat b
o‘
lsa, albatta shu ishingni qilgin. Chunki bu ishlar xalq bilan barobar sening 
o‘zing uchun ham foydasi ziyodadir, degan ma’noni tushuni
shimiz mumkin. Alisher 
Navoiy xalqi uchun, davlat rivoji uchun 
o‘
zidan ham ortiq qay
g‘
urdi, 
o‘
ziga loyiq 
k
o‘
rganni xalqiga ham loyiq deb bildi: 
Xaloyiqqa k
o‘
rma qilib benavo, 
O’zingga ravo ko‘
rmaganni ravo. 
Alisher Navoiyga bugungi kunga kelib ham dunyoning eng mashhur 
namoyondalari ham tan berishmoqda. Bu siymoga atab bir qancha davlatlarda haykallar 
o‘
rnatilgani bejiz emasdir. Yurtimizda ham 1991-
yil “Alisher Navoiy yili” deb 
nomlandi. 
Davlatimiz mustaqillikka erishgach, tabiiyki, konstitutsiyamiz qabul qilindi. Bosh 
qomusimizda ham inson manfaatlari eng yuqori darajaga chiqdi. Hokimiyatning birdan 
bir manbayi faqatgina xalqning 
o‘
zi b
o‘lishi ta’kidlandi. Xususan, 
2-moddada davlat 
xalq irodasini ifoda etib, uning manfaatlariga xizmat qilishi, davlat organlari va 
mansabdor shaxslar jamiyat va 
fuqarolar oldida mas’ulligi belgilandi.
Undan tashqari, Konstitutsiyamizning yana bir qancha moddalarda inson 
manfaatlari belgilandi: 
7-modda. 
Xalq davlat hokimiyatining birdan bir manbaidir. 
O‘zbekiston Respublikasida davlat hokimiyati xalq manfaatlarini ko‘
zlab va 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi hamda uning
asosida qabul qilingan qonunlar 
vakolat bergan idoralar tomonidangina amalga oshiriladi. 
Konstitutsiyada nazarda tutilmagan tartibda davlat hokimiyati vakolatlarini 
o‘
zlashtirish, hokimiyat idoralari faoliyatini t
o‘
xtatib q
o‘
yish yoki tugatish, 
hokimiyatning yangi va muvoziy tarkiblarini tuzish Konstitutsiyaga xilof hisoblanadi va 
qonunga binoan javobgarlikka tortishga asos b
o‘
ladi. 
13-modda. 
1
Zullisonayn 
—
ikki til egasi. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3