Scientific progress volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 725
асрнинг 70 йилларидан сўнг унчалик юқори бўлмаган. Лалми экин ерларини бир 
йил дам олишига йўл қўймасдан дон экинлари яккаҳокимлигини ҳукм суриши 
натижасида 70
-
йилларнинг ўрталарига бориб 32,6 минг гектар лалми экин ерлари 
бўз ерлар сирасига 
ўтказилган, текислик минтақасидаги намлик билан 
таъминланган 48,6 минг га лалми ерлар суғориладиган ерларга айлантирилган
[25-27]. 
 
Маълумотлардан
кўринадики, ҳақиқатдан ҳам республика бўйича кейинги 
50 йил ичида лалми ерлар майдони 630,9 минг га (44,6%), Қашқадарё вилояти 
бўйича эса 89,7 минг га (24,5%) қисқарган. Лалми ерларни қисқариши асосан 
уларни сунъий суғоришга ва ўзлаштиришга тортиш ва қисман лалми бўз ерларни 
яйловларга ўтказилиши билан изоҳланади
[28-30]. 
Қашқадарё
вилояти қишлоқ хўжалиги корхоналари фойдаланишидаги 
лалми экин ерларини маъмурий туманлар кесимида тақсимланиши кейинги 10 
йил (2010
-
2019 йй) ичида ўзгариш динамикасини (2.2
-
расм) ўрганиш шуни 
кўрсатадики, ушбу йиллар ичида Чироқчи, Шахрисабз ва Яккабоғ туманларида 
лалми ерлар майдони кўпайган. Бундай кўпайиш ушбу худудлардаги лалми бўз 
ерларни қисман экин ерларига ўтказилганлиги 
8-
иловада келтирилган. 
 
2
–расм.Қашқадарё 
вилоятининг 
қишлоқ 
хўжалиги 
корхоналари 
фойдаланишидаги лалми экин ерларининг туманлар кесимида тақсимланиш 
динамикаси
 
Қарши, Косон, Китоб ва Муборак туманларида эса лалми экин ерларининг 
майдонлари кўпаймаган, 10 йил олдинги майдонлар бугунги кунда ҳам сақланиб 
қолган. Вилоятнинг Ғузор ва Деҳқонобод туманларида лалми экин ерларини 
камайишини асосан лалми боғ ва узумзорлар
ташкил этилгани билан изоҳланади. 
Кейинги йилларда республикамиз лалми экин ерларидан қишлоқ хўжалигида 
фойдаланишни йўлга қўйиш муҳим масалалардан бири бўлмоқда. Ушбу масалани 
ижобий ҳал қилиш бўйича турли илмий лойиҳалар бажарилмоқда. Ушбу 
лойиҳалар тажрибаларидан фойдаланган ҳолда вилоятда қатор амалий ишларни 
бажаришга киришилган.

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3