«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 6

 
NATIJA 
Teatr sanʼatining vujudga kelishi hosil bayramlari tantanalari bilan bogʻliq. 
Miloddan avvalgi taxminan 33 yillarda xalq hajviy tomoshalari vujudga kelgan. Bunday 
tomoshalar — atellanalar koʻpincha 4 doimiy personajdan iborat boʻlib, dastlabki 
paytlarda niqob kiygan yoshlar, keyinchalik professional artistlar ijrosida namoyish 
qilingan. Miloddan avvalgi 240-yillarda yunon originallari asosida ilk dramalar, 
keyinroq yunon mualliflarining tragediya, komediyalari sahnalashtirilgan. 
Miloddan avvalgi II-I-asr boshlarida quyi tabaqalarga mansub Rim fuqarolarining 
hayoti aks ettirilgan tomoshalar koʻrsatila boshladi. Ilk tosh teatr binosi miloddan 
avvalgi 55—52 yillarda kuriddi. Artistlar ozod qilinganlar va qullardan iborat boʻlib, 
truppalarga uyushgan. Erkaklar ayol rollarini ham bajarishgan. Respublikaning soʻnggi 
asrida tragik aktyor Ezop va komik aktyor Rossiy shuhrat qozongan. I-II-asrlarda 

---

www.scientificprogress.uz 
«SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal
ISSN: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, ISSUE: 6
 
739 
 
raqslar sahnalashtirildi, siyosiy voqealarga oid tomoshalar ham koʻrsatila boshladi. 
Asta-sekin maishiy kichik kurinishlar murakkab syujetli spektakllarga aylana bordi. 
Sirklarda tomoshalar, amfiteatrlarda gladiatorlarning janglari bilan bir katorda 
ovchilarning hayvonlar bilan olishuvlari, ommaviy ov lavhalari, dengiz janglari va 
boshqa ham koʻrsatila boshladi. Imperiya davrida badiiy dramalar oʻrniga qon 
toʻkiladigan tomoshalarga ishtiyoq kuchaydi. Rim teatri, ayniqsa, dramaturgiyasi jahon 
teatri va dramaturgiyasi rivojiga katta hissa qoʻshdi. 
XULOSA 
Ellinizm madaniyati taʼsirida rivojlangan Rim musiqasida tantanavor galaba bilan 
bogʻliq- toʻy, ziyofat, diniymarosim qoʻshiqlari boʻlgan. Imperiya davrida poytaxtga 
koʻp mamlakatlardan ijrochilar (yunon, suriya va bobillik sozandalar, aleksandriyalik 
ashulachi, andalusiyalik raqqosalar va h.k.) toʻplangan. Rimda puflama sozlardan tibiya 
buksina, tuba va boshqa, torli sozlardan kifara, arfa tipidagi psalterium trigonon 
(uchburchak arfa), sambika, lira turlaridan barbitos, pektis, magadis, urma sozlardan 
kimvol va boshqa, shuningdek, gidravlos boʻlgan. Qadimgi Rim cholgʻu musiqasi 
rivojida teatr janri — pantomima muhim rol oʻynagan. Sirk va teatr aktyorlari katta xor 
ansambllari, orkestrlar joʻrligida chiqishgan. Harbiy legionlarning puflama sozlar 
orkestrlari boʻlgan. Shoir, ashulachi va sozandalar musobaqalari oʻtkazilgan.