|
Yoshlar turizmi mahsulotining farqli jihatlari. Turizm mahsuloti sayyohlar
umumiy va xususiy ehtiyojini qondirishga yo`naltirilgan tabiiy va inson yaratgan
elementlar hamda kompleks tarkibga ega bo`lgan, moddiy tovarlar va xizmatlar
yig`indisidir. Kompleksliligi komponentlar, qatnashuvchilar va mahsulotlar
turlarining ko`pligidan kelib chiqadi. Turizm mahsuloti transport, turar joy, oziq
ovqat, rekreatsiya va shu kabi o`zaro bog`langan turli komponentlardan tarkib topgan
bo`lib, bu mahsulotning sifati uyg`unlik va umumiylikka borib taqaladi.
Qatnashuvchilarning ko`pligi bois, turmahsulot oz`ning yaxlitligini kamdan kam
hollarda yagona iqtisodiy soha tomonidan taqdim etiladi. Odatda, turizm mahsulotini
yaratishga qatnashadigan kompaniyalar yagona tashkilotga vertical va gorizontal
integratsiyalanmagan. ko`p hollarda ular orasida rasmiy va norasmiy kelishuvlarga
bog`liq. Turmahsulotning yaratilishida qatnashadigan tashkilotlar orasida bo`lishi
mumkin bo`lgan kelishmovchiliklarning oldini olish maqsadida tarkibiy elementlar
63
orasidagi uyg`un integratsiya qaysiki, barcha ishga jalb etilgan tashkilotlar va
shaxslarning o`zaro hamkorligini o`z o`rniga qo`ya oladi(transport kompaniyalar,
mehmonxona restoran ma`muriyasi, savdogarlar, turizm tashkilotlari, tur operatorlari,
koordinatsiyalovchi shaxslar, mahalliy hukumat va b.). Turizm mahsuloti atamasi
juda keng ma`noda ishlatiladi, mehmonxona va restoran xizmatidan boshlanib,
ko`ngilochar parklar bilan davom etib, mijozga yaxlit holda taqdim etiladigan
butunlikni o`zda namoyon etadi (qulay narxda). Odatda bu individual
mahsulotlarning har birining ham o`z atamasi mavjud, masalan, mehmonxona
mahsuloti, restoran mahsuloti, rekreatsion mahsulotlar lekin turizm mahsuloti kichik
mashtabda(mehmonxona mahsuloti sifatida) yoki katta mashtabda(kurort, shahar va
davlat miqyosida) qo`llaniladi.
Yoshlar sayohati mahsulotlarining xususiy hollari tadqiqotchilar Richard va
Wilson(2003,2007) tomonidan berilgan xulosalarga tegishli. Asosiy izlanishlar va
ilmiy tadqiqotlar turizmning maxsus turlari emas, balki, aynan yosh insonlar qiziqish
bildirgan hardiq olishga yo`naltirilgan faoliyatlarga diqqat qaratilgan(Roberts, 1983).
1970-yillarda Cohen(1973) va Vogh(1976) tomonidan o`tkazilgan izlanishlarda
yoshlarning “tasodifiy” sayohatlari elementlari aniqlangan bo`lsa, Yevropa turizm
bozorida yoshlar turistik segmenti ajrala boshlangan. (tadqiqotlar - 1998; Horak and
Weber - 2000; Pastor - 1991; Wheatcroft and Seekings -1995). Yoshlar sayohati
mahsulotlari komponentlari haqidagi asos manbaalarning yana biri Richard va
Wilson (2003, 2007) ilmiy izlanishlari edi, Clarke (1992) tadqiqotiga asosan esa
yoshlar sayohatining uchdan bir qismi dengiz bo`ylariga to`g`ri keladi. Keying
yillarda yozilgan Snak, Baron va Neacsu(2001), Balaure, Catoiu va Veghes(2005),
Conrady va Buck(2010) hamda BTT(2009) tadqiqotlar va ma`lumotlar yoshlar
turizmini o`rganishda muhim manbaa hisoblanadi.
Yoshlar turizmi mahsuloti foydalanishga imkon yaratilganlik, transport va
turistik qulayliklarning xavfsizligi, moslashuvchanlik va servis safari kabi
xususiyatlarga ega bo`lgan juda kompleks va spesifik mahsulotdir (paket holida). Bu
4 sifatiy aspektlar qat`iy bo`lmasligi mumkin, ammo juda keng ma`noda tushuniladi.
Masalan, foydalanishga imkon yaratilganlik narxlarda ko`rinishi mumkin, yaroqlilik
kabi. Umuman, yosh insonlar sayohat qilish tajribalarini o`z ota- onalari yoki oila
a`zolaridan hosil qiladilar, shuning uchun ularning sayohatdan kutishlari va talablari
baland bo`ladi. Bu amalga oshirish darajasiga yetganda ular xizmat ko`rsatilishga
qo`shimcha tarzda sifatli mahsulotlarga ega bo`lisini ko`zlaydilar(bronlash
sistemalari, web saytlar va b.).
Yoshlar moslashuvchan formulalarni yoqtiradi va natijada, ayni bir sarguzasht faqat
bir nechta insonnigina o`ziga jalb etadi. Shuning uchun moslashuvchanlik actual
turizm va information taklifning juda keng bo`lishini taqozo etib, turizm mahsulotida
noaniqlilik va shubhaning bo`lmasligiga erishish uchun kompleks va boy bo`lishi
kerak.
Noaniqlik ba`zi turistik mahsulotining xususiyatidir, ayniqsa qisman
tashkillashtirilgan mahsulotlar ya`ni ekzotik destinatsiyalar uchun. Turistlar ayniqsa
ayol sayyohlar noaniqlilikni va shubhalilikni qabul qilisha olmaydi. Garchand,
qisman tashkillashtirilgan tur bo`lsa-da, ular manzilga yetgungacha yo`l yo`lakay va
unga yetganlarida ham riskdan xoli b`olishni istashadi.
64
Narx sensitivligi yosh sayyohlar uchun juda muhim, chunki ularning budjetlari
chegaralangan, natijada ular o`zlari kutayotgan eng yaxshi sifatni minimum narxda
kutishadi. Raqobatli narxlar rekreatsional talablar darajasi bilan parallel ravishda
oshadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
