Сборник тезисов «Ипак ва зираворлар»

Oripov M.A., i.f.n., dotsent, 
Buxoro davlat universiteti 
BUXORO VILOYATIDA HUNARMANDCHILIKNI AN’ANAVIY 
SOHALARINI RIVOJLANTIRISH YO’NALISH VA ISTIQBOLLARI 
 
Hunarmandchilik qadimiy soha sifatida milliy iqtisodiyotni rivojlanishiga 
salmoqli ulushga egadir. Ayniqsa, hunarmandchilikning an’anaviy sohalari: 
nonvoylik, sartaroshlik, zargarlik, misgarlik, to’qimachilik, tikuvchilik, temirchilik 
kabi an’anaviy sohalar uzoq tarixga ega bo’lib, ular ayni paytda ham o’z ahamiyati va 
maqomini yo’qotmagan holda rivojlanishda davom etmoqda. Garchi nomlari 
ko’rsatilgan kosiblikka asoslangan yakka hunarmandchilikka raqobatchi sifati hozirgi 
davrda innovatsion mashinalashgan texnologiyalarga asoslangan sanoat korxonalarni 
shakllanib rivojlanayotganligiga qaramasdan, qo’l mehnati bilan ishlab 
chiqarilayotgan zargarlik, misgarlik buyumlari, to’qimachilik, tikuvchilik 
mahsulotlari, tandirda yopgan non kabilarga aholi va sayyohlarning talabi o’sib 
bormoqda. Ayniqsa, Buxoro hunarmandlari tomonidan chiqarilayotgan “Buxoro”, 
“Fors” gilamlari, adras, atlas va turli materiallardan ishlangan suvinerlar quroqchilik 
mahsulotlari o’z raqobatbardoshlik va bozorgirligi bilan farq qiladilar. Shu bois, 
Buxoro viloyatida chet elda talabi katta bo’lgan hunarmandchilik mahsulotlarini 
ishlab chiqarilishini yanada kengaytirish kerak. Masalan, Buxoroda qo’lda ipak va 
jundan tabiiy bo’yoqlardan foydalanib gilamlar ( 1.5m x 0.90m, 2m x 1.5m, 2m x 
3m) ga Fransiya, Italiya, Buyuk Britaniya, Germaniya va boshqa Yevropa 
davlatlarida aholining qiziqishi katta. Bunday gilamlarni ishlab chiqarilishi Buxoroda 
an’anaviy hunarmandchilik sohasi sifatida ko’pyillik yo’lni bosib, avloddan-avlodga 
o’tib rivojlanmoqda. 
Qayd etish kerakki kashtado’zlik, zardo’zlik mahsulotlarini ishlab chiqarishda 
ham Buxoro respublikamizda va uning tashqarisida ham o’z nufuziga ega. Biroq, 
hozirgi davrda mazkur sohalarda hunarmandlar chiqarilayotgan tovarlarning 

---

145 
reklamasi va dunyo bozorida keng tarqatish marketing strategiyasi mavjud emas. 
Ya’ni hunarmandchilik mahsulotlarini ishlab chiqarilishi va sotilishi
mamlakatimizning ichki talabini qondirishga yo’naltirilgan. Hunarmandchilik 
mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish orqali aholining bandligi va
daromadlarini yuksaltirish uchun, mazkur mahsulotlarga milliy va jahon bozoridagi 
talabni chuqur o’rganish asosida hunarmandchilik mahsulotlarini bozordagi harakati 
strategiyasini ishlab chiqib amalga oshirish maqsadga muvofiqdir. 
Aytish 
joizki, 
islohotlar 
davrida 
mamlakatimizda 
hunarmandchilik 
mahsulotlari ishlab chiqarish bilan birga hunarmandlar tomonidan aholiga turli 
xizmatlar ko’rsatish ham yuqori su’ratlar bilan rivojlanmoqda.(1-jadval).