Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

 
274 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
7.
Эгамбердиева Н. Ижтимлий педагогика. Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий 
кутубхонаси нашриёти Тошкент — 2009. 119-бет 
ТАЪЛИМ НАТИЖАЛАРИНИ БАҲОЛАШДА PIRLS ИЛҒОР 
УСУЛЛАРИНИ ҚЎЛЛАШ ТАЖРИБАСИ 
 
Рахмонова Д. – Жарқўрғон туманидаги 23-мактаб бошланғич синф 
ўқитувчиси, Сурхондаре, Ўзбекистон. 
Аннотация:
Таълим натижаларини баҳолашда PIRLS илғор усулларини қўллаш 
тажрибаси кўрсатилган.
 
Таянч сўзлар:
PIRLS, матн, тажриба, ўқиш, саводхонлик, халқаро, тест, усул.
Аннотация:
В данной статье демонстрируется опыт использования передовых 
методов PIRLS в оценке результатов обучения.
Ключевые слова:
PIRLS, текст, опыт, чтение, грамотность, международный, 
тест, приём.
Annatation:
Demonstrates the experience of using advanced PIRLS methods in 
assessing learning outcomes.
Keywords: 
PIRLS, text, experience, reading, literacy, international, test, admission.
 
Президентимиз Ш.Мирзиёевнинг ёш авлодни билимли комил инсон қилиб 
тарбиялаш тўғрисидаги, келажак ёш авлод қўлида эканлиги улар би неча жиҳатга эга 
бўлиш лозимлигини таъкидлайди, яъни: “... ўз ҳақ-ҳуқуқини танийдиган бўлсин, бунинг 
учун курашсин; - ўз кучи ва инкониятларига таянадиган бўлсин, имкониятларини ишга 
солиб, самарасини кўрсин…”[1].
2017-2018 ўқув йилларида мактаб ёшидаги болаларни ўқишга тортиш 97%ни, 
бошланғич синф ёшидаги болаларни мактабга жалб қилиш 100%ни ташкил қилгани ҳолда 
жаҳоннинг Халқаро таълимни назорат қилиш ташкилотларида мамлакатимизда амалга 
оширилаётган таълимнинг сифати хусусидаги маълумотларнинг йўқлиги қувонарли ҳолат 
эмас. Бунинг сабаблари мамлакатимиз таълим муассасаларининг Халқаро таълим 
ташкилотлари томонидан амалга оширилаётган лойиҳа ва тадбирларда фаол иштирок 
этмаслиги билан изоҳланади.
Ўтган йили Халқаро ЮНИСЕФ таълим соҳаси вакиллари мамлакатимиз 4-синф 
ўқувчилари таълим сифатини ошириш масаласи юзасидан сайланма назорат ишларини 
амалга оширдилар. 4-синфларда ўтказилган тажрибалар ўқувчиларнинг 42,9 фоизи 
ўқиганларини тушунишлари, уй вазифаларини бажаришлари учун 30−60 минут вақт 
сарфлашларини аниқлаш имконини берди. Мазкур ҳолат бошқа мамлакатлар билан 
таққосланганда бир қатор номувофиқликлар, тафовутларнинг мавжудлигини кўрсатиб 
берди [2].
Муаммони ҳал қилишда таълим натижаларини баҳолашнинг энг илғор усулларини 
қўллашда PIRLS тажрибасини жорий қилиш мақсадга мувофиқлигини кўрсатади. Халқаро 
тестларга мурожаат қилишнинг сабаблари нималар билан изоҳланади?
 
1.
Агар биз миллий таълимимиз жаҳон стандартлари талабларига жавоб 
беришини истасак, демак дунё педагогикаси ривожланиш қонуниятларини ўрганишимиз 
талаб қилинади, акс ҳолда таълим –тарбия жараёни паст даражадалигича қолиб 
кетаверади. Ҳар қандай восита маълум вақтдан сўнг маънан эскиради. Шу боис таълим 
натижаларини баҳолашнинг энг илғор усулларини қўллашда PIRLS тажрибаси бизга қўл 
келади. Чунки PIRLS халқаро экспертлар ҳамжамияти томонидан энди таълимга қадам 
қўйган ўқувчилар ўқиш саводхонлигини текширишнинг дунё миқёсида тан олинган 
дастури ҳисобланади.

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI