|
ФИЗИКА ФАНИ ЛАБОРАТОРИЯ МАШҒУЛОТЛАРИНИ ЎТКАЗИШДА
ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ АҲАМИЯТИ
Ахмедова Х. –олий тоифали физика фани ўқитувчиси, Чуст тумани, Наманган.
Малакали кадрлар тайёрлаш жараёнининг ҳар бир босқичи ўзида таълим жараёнини
самарали ташкил этиш, уни юқори босқичларга кўтариш, шу билан бирга жаҳон таълими
даражасига етказиш борасида муайян вазифаларни амалга ошириши лозим. Мазкур
вазифаларнинг муваффақиятли ҳал этилишида яна бир омилнинг мавжудлиги,
ўқитувчиларнинг замонавий таълим технологияларининг моҳиятидан хабардорликлари
ҳамда уларни таълим жараёнида самарали қўллай олишлари муҳим аҳамият касб этади.
Демак, ҳозирги замон таълим тизимида ҳукмронлик қилаётган анъанавий таълимни
мазмунан янгилаш ва таълим, тарбия жараёнини ташкил этишни тубдан ўзгартириш, янги
таълим самарадорлигини ошириш мақсадида таълим жараёнида ноанъанавий, замонавий
технологияларни қўллаган ҳолда дарс ўтиш давр талабидир. Дарс самарадорлигини
оширишда ўқитувчи аввало мақсад белгилаб олиши, ноанъанавий ва анъанавий дарсларнинг
фарқини кўра олиши шарт. Ноанъанавий дарслардан мақсадўқувчиларнинг ўзлаштириш
кўрсаткичини кўтариш учун, фанни ўқитишда янада мазмунли, қизиқарли ва ва тушунарли
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
53
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
ўтказишда ўқитувчи ва ўқувчи фаолиятига янгилик киритиб, интерфаол методлардан
фойдаланиш ҳамдаўқувчиларни тез ва самарали баҳолашга эришишдир.
Шу билан бирга ноанъанавий дарслардаўқувчилар мустақил фикрлай олишга, ижодий
ёндашишга, изланишга, таҳлил эта олишга, ўзлари хулоса қилиб, ўз-ўзини баҳолай олишга
ўргатади. Ўқитувчи эса уларнинг бу фаолиятига имконият ва шароит яратиб бера олиши
керак. Бу эса ўқитиш жараёнининг асоси ҳисобланади.
Физика фанини ўқитишда кўрсатиладиган тажриба-намойишлар жуда хилма-хил ва
кўп сонлидир. Айнан битта мавзуни ўрганишнинг ўзида қўйилган мақсадига қўра тажриба
намойишларини турлича кўрсатиш мумкин. Бажариладиган лаборатория ишларини кичик
гуруҳлардаўқувчиларнинг ўзлари ҳам бажаришлари ёки ўқитувчи томонидан бажариб
кўрсатилиши мумкин.
Таълим жарараёнида турли кўргазмали тажрибалар, лаборатория машғулотларини
ўтказишда техник воситалар ва асбоб-ускуналардан фойдаланилади. Ўқув-лаборатория
жиҳозларидан ўқитиш жараёнида кўргазмалик усулидан фойдаланишнинг муҳимлиги
ўқувчиларнинг ўқувчиларнинг лаборатория ишларини бажариш жараёнида физик
қонунларнинг тўғрилигига ишонч ҳосил қилишларига, физикадан илмий тадқиқотлар
ўтказиш усуллари билан таништириш, ўрганаётган ҳодисаларни ҳиссий идрок этишларига,
фаол фикрлашга, қўйилган масалага жавоб топишга, уларни кузатиб мушоҳада қилишларига
ундаш, мантиқий ва элементларнинг бирлигига ишонч ҳосил қилишларига, назарий
билимларини амалиётда қўллай олишларига ўргатишда муҳим аҳамиятга эга.
Лаборатория машғулотларида қуйидаги вазифалар амалга оширилади:
●ўрганилаётган қонунларнинг тўғрилигини намойиш қилиш; физик катталикларни
ўлчаш усулини ўрганиб олиш;
●физик катталиклар орасидаги боғланиш ва ҳодисалар орасидаги қонуниятларни
топиш;
●ўлчов асбобларидан фойдаланиш;
●физик асбобларнинг тузилиши ва ишлаш принципи билан танишиш;
●ўқувчиларнинг кўникма ва малакаларини мустаҳкамлаш;
●ўқувчиларни касбга йўналтириш;
●техника воситаларидан мустақил равишда фойдаланиш малакасини шакллантириш;
●ўқувчиларни дарсга қизиқтириш ва фаоллаштиришга эришилади.
Ўқув жараёнида лаборатория машғулотларининг самарадорлигини ошириш муаммоси
мураккаб ва кўп қирралидир. Уни ҳал этиш лаборатория машғулотларини ўтказишнинг
турларига хос бир қатор хусусиятларни ҳисобга олишни тақозо этади. Шулардан энг муҳими
назарий билимларни амалда текшириб кўриш орқали,ўқувчиларни ижодкорлик
қобилиятларини ошириш ҳисобланади. Назарий билимларни мустаҳкамлаш мақсадида
лаборатория машғулотларидан фойдаланиб ўқувчиларнинг ижодкорлик ва билим
фаолиятини ошириш муаммосини ҳал этиш мумкин. Бунинг учун ўқитувчи физикадан
лаборатория машғулотларини ўтказишда қандай технологиялардан фойдалана олишни
билиши лозим. Лаборатория машғулотларида фойдаланиш мумкин бўлган технологияларни
келтириб ўтамиз.
Ўқувчиларнинг лаборатория ишларини бажаришга тайёргарлик даражасини
текшириш учун «Блиц-сўровнома» методидан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир.
Бундаўқувчи бажариладиган ишлар кетма-кетлигини тўғри ташкил этишга мантиқий
фикрлашга, ўрганаётган тажриба асосида кўп, хилма-хил фикр ва маълумотлардан
кераклигини танлаб олишни ўргатишга қаратилган. Бунинг учунўқувчиларага тарқатилган
материалларда кўрсатилган лабораториядан иш бажариш тартиби кетма-кетлигини
аралаштирилиб берилади.ўқувчи эса аввал якка ҳолда, мустақил равишда, сўнгра эса кичик
гуруҳда, бу кетма-кетликни тартибга солиб тўғри рақамлаб чиқиши, ўз фикрини бошқаларга
ёритиб бера олиши лозим. Қоғозда тўғри жавоб устуни бўлади. Ўқитувчиўқувчига тўғри
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
