146
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
darajasini baholashga yo‘naltirilgan PISA (The Programme for International Student Assessment)
umumta’lim maktablarida ta’lim sifatini baholashning milliy tizimini yaratish;
o‘qitish usullarini takomillashtirish, ta’lim-tarbiya jarayoniga individuallashtirish
tamoyillarini bosqichma-bosqich tatbiq etish:
kichik yoshdan o‘quvchilarda o‘qishga sog‘lom, kuchli va ta’sirchan motivatsiyani
shakllantirish hamda kasb tanlash, kasbiy o‘sishini mustaqil rejalashtirish, zamonaviy kasblarni
egallash qobiliyatini rivojlantirish;
zamonaviy darsliklar, o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar uchun axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini joriy etgan holda multimedia ilovalarini yaratish ham belgilandi.
Axborotlashgan jamiyatda yoshlar e’tiborini ilmiy jihatdan asoslangan, tizimlashtirilgan va
kelgusida еtuk mutaxassis bo‘lib еtishish uchun foydali bo‘lgan bilimlardan ko‘ra ko‘proq asossiz,
mantiqsiz va hech bir amaliy qiymatga ega bo‘lmagan ma’lumotlar tortmoqda. Bu esa zamonaviy
ta’lim oldiga mazkur muammoni hal etish vazifasini qo‘yadi.
So‘nggi yillarda xorijiy mamlakatlarda ushbu muammoning oldini olish yoki unga barham
berish maqsadida interfaol ta’lim va uni tashkil etish jarayonida qo‘llaniladigan texnologiyalar
asoslanmoqda.
Pеdagogik tеxnologiyaga asoslangan ta’lim jarayonida o‘qituvchi faoliyati va o‘quvchi
faoliyati doirasi aniq bеlgilanadi, ta’limni tashkil etishning aniq tеxnologiyasi ko‘rsatiladi. Bolaning
ongi va tafakkuri endi shakllanib kelayotgan boshlang‘ich sinflarda o‘qituvchining mahorati, uni
pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayonigamohirona tadbiq eta olishi, ta’limning yangi-yangi yo‘l
va usullarini izlashi, pedagogik tajribalardan ijodiy foydalana olishi juda muhimdir. Pedagogik
texnologiyalar, birinchidan, o‘quvchilarni bilim, ko‘nikma va malakalarini oson va qiziqib
o‘rganishlari uchun imkoniyat yaratsa, ikkinchidan, o‘qituvchining ham kasbiy o‘sishiga, ham
ma’naviy rivojlanishiga yordam beradi.
Ta’limdan asosiy maqsad bolalarga bilim berishgina emas, balki bilim olish yo‘llarini
o‘rgatish, ularni ta’lim jarayonining faol ishtirokchisiga aylantirish demakdir. Yangicha ijtimoiy,
iqtisodiy sharoitda o‘qitish mazmunini takomillashtirish, darslarni jahon andozalariga mos ravishda
tashkil etish o‘quvchi faolligini oshiradigan muhim omillardan hisoblanadi.
Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi haqiqiy ijodkor bo‘lishi, ta’lim jarayonida o‘quvchilarning
mavzuni tinglash, anglash, to‘g‘ri va ifodali o‘qish, erkin va mustaqil fikrlash, qiyoslash, farqlash
va tasnif qilishga yo‘naltirilgan faoliyatini rag‘batlantirishi, o‘z fikrini, g‘oyalarini o‘zgalarga
еtkaza bilish ko‘nikma va malakalarining shakllanishini nazorat qilishi, boshqarishi darkor.
Shuningdek, u yoshlarning axloqiy-ma’naviy tarbiyasi bilan shug‘ullanishi, ularga sharqona
muloqot odobi, milliy an’analarimizga hurmat, ona-Vatanga muhabbat tuyg‘usi kabi zaruriy
xislatlarni singdira bilishi lozim.
O‘qish darsi uchun yaratilgan multimedia
ilovalaridan
yangi
mavzuni
tushuntirish,
mustahkamlkash
va
takrorlash
jarayonida
keng
foydalanish nazarda tutilgan. Bu jarayon boshlang‘ich
sinf o‘quvchilarining o‘qish savodxonligini oshirishga,
ta’lim olish sifati va samaradorligini o‘sishiga xizmat
qiladi. Darslikning multimediali ilovasida videolavhalar
berilgan
bo‘lib,
o‘quvchilarning
tasavvurlarini
shkllantiradi, mavzuga bo‘lgan qiziqishlarini oshiradi va
tez tushunib olishlariga imkon yaratadi. Topshiriqli
o‘yinlar, rebus va krossvordlar o‘quvchilarning mantiqiy fikrlash va hozirjavoblik qobiliyatlarini
oshiradi, o‘qilgan matndan kerakli ma’lumotlarni ajrata olishga, asar goyasini tushunishga va o‘z
fikrini aniq, izchil va mazmunli bayon qilishga o‘rgatadi.
BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |