Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

 
95 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
ТАЛАБАЛАРДА ИЖТИМОИЙ – КАСБИЙ МАЪСУЛИЯТ ҲИССИНИ 
РИВОЖАЛНАТИРИШ ЖАРАЁНИДА ОТМ ОЛДИГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР 
Ибрагимов Ж.Х. – Тошкент давлат педагогика университети изланувчиси, 
Тошкент, Ўзбекистон. 
Жамиятда рўй бераётган ижтимоий ўзгаришлар, ҳар бир талабанинг турмуш 
шароитига таъсир етиб, замонавий ўқув юртларининг ижтимоий-маданий муҳитини 
ўзгартириб, дунё манзарасини ривожланишига, талаба шахсининг шаклланиши ва 
такомиллашишига алоҳида еътибор беришни талаб этади. 
Олий таълим муассасасининг ижтимоий масъулияти, биринчи навбатда, унинг 
жамиятни ривожлантиришга қўшган ҳиссаси, яъни минтақанинг ижтимоий-иқтисодий 
ривожланиши учун давлат билан масъулиятни ихтиёрий равишда тақсимлаш, ҳаёт даражаси 
ва сифатини ошириш, олий ўқув юртларини ижтимоий масъулият тамойилларини жорий 
етиш ва амалга ошириш орқали талабаларни такомиллаштириш ва ривожлантиришдан 
иборат. 
Шундай қилиб, олий таълим муассасаси олдига қуйидаги вазифалар қўйилди: 
бўлажак мутахассисларга жамиятда энг кенг тарқалган ижтимоий-иқтисодий 
тушунчалар, категориялар, қонунлар, ҳуқуқ ва мажбуриятлар, қадриятлар, ахлоқ, инсон 
хулқ-атвори нормалари ва қоидалари ҳамда уни тартибга солиш йўллари ҳақида тўлиқ 
билимлар бериш; 
бўлажак касб эгаси шахсининг ривожланиши ва ўз-ўзини ривожлантиришини, 
ҳамкорлик ва шериклик асосида мулоқотда биргаликдаги фаолиятни тўлиқ ва маънавий 
жиҳатдан қуришга тайёрлигини таъминловчи шарт-шароитлар яратиш; 
ижтимоий – касбий масъулиятли хулқ-атворга ва касбий фаолиятнинг муайян 
соҳасида ижобий муносабатни шакллантириш, жамият томонидан қўйилган талабларни 
онгли идрок етиш ва қабул қилиш [1, б. 63]. 
Тузилманинг таркибий қисмлари ва унинг вазифаларидан келиб чиққан ҳолда ОТМ 
талабаларида ижтимоий - касбий масъулият ҳиссини ривожлантириш жараёнида таълим 
мақсадлари ўз зиммасига қўйдагиларни олади: 
Ватан, конституциявий бурч, шаън, виждон каби тушунчаларга ижобий муносабатни 
шакллантириш; 
ОТМ талабаларини мамлакат маданий қадриятлари, тарихи, анъаналари тизими билан 
яқиндан таништириш; 
касбий мулоқот ва ўзаро таъсирнинг умуминсоний ахлоқ, умумий маданият ва 
маданият нормаларини шакллантириш; 
ички эркинликни ривожлантириш ва қонун устуворлигини ҳурмат қилиш зарурлигини 
англаш; 
ижодий фикрлашни ривожлантириш, меҳнат вазифаларини бажаришга ижодий 
еҳтиёжни англаш; 
қонунга ҳурматни тарбиялаш, касбий ва ижтимоий фаолликни шакллантириш, касбий 
ва жамоат бурчини бажарганлик учун ижтимоий жавобгарликни ривожлантириш. 
Шунга асосланиб, талабаларда ижтимоий – касбий масъулият ҳиссини 
ривожлантиришнинг самарали йўлларини излаш, шахсий ва жамият фаровонлиги учун 
масъулиятни ўз зиммасига олишга қодир ва тайёр бўлган шахснинг муваффақиятли 
ижтимоийлашувини таъминлаш − долзарб муаммо сифатида ўрганилиши табиий ходиса 
ҳисобланади. 
Ушбу тадқиқот иши доирасида бугунги кунда мавжуд бўлган қоидаларни илмий 
адабиётларда тизимлаштирамиз. Олий таълим муассасасининг таълим жараёнида 
талабаларда ижтимоий - касбий масъулият ҳиссини ривожлантиришнинг педагогик шарт-

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI