Saylovchilarning saylov jarayonlaridagi huquqlari

MAQOLA MAVZUSI : “Saylovchilarning saylov jarayonlaridagi huquqlari”

Termiz davlat universiteti Arxitektura va qurilish fakulteti

BIQ ta`lim yo’nalishi 2-kurs 120-guruh talabasi

Aliyev Xudoyberdijon Olimjon o’g’li

Tel: [phone]

Annotatsiya: “Saylovchilarning saylov jarayonlaridagi huquqlari”

2021-yil 24-oktabr kuni bo’lib o’tadigan O’zbekiston Respublikasi Prezidentlik saylovi bo’yicha tayyorlangan maqola

Kalit so’zlar:

O’zbekiston “Xalq Demokratik” partiyasi

O’zbekiston “Milliy Tiklanish Demokratik”

O’zbekiston “Adolat Sotsial Demokratik”

O’zbekiston “Liberal Demokratik” partiyasi

O’zbekiston “Ekologik” partiyasi

KIRISH
“Saylov kodeksi” haqida umumiy malumotlar

“Saylovchilarni ro`yhatga olish” turlari
”Saylovchilarning yagona elektron ro`yxati”
Saylov kuni ovoz berishni tashkil qilish
Nomzodlar haqida ma’lumot beruvchi peshlavha
“Saylovchilarning saylov jarayonlaridagi huquqlari”
O’zbekiston Respublikasida 2021-yil 24-oktabr kuni bo’lib o’tadigan Prezidentlik saylovida har bir O’zbekiston fuqarolari o’zlari munosib deb bilgan nomzodga yashirin ovoz berishlari mumkin.

Xususan shu yil 24-oktabr kuni bo’lib o’tadigan prezidentlik saylovida mamlakatimizda ro’yxatga olingan 5ta partiyalardan quyidagi nomzodlar qo’yilgan :

O'zbekiston “Ekologik” partiyasi a'zosi O'zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod-Narzullo Naimovich Oblomuradov

O'zbekiston Respublikasi xalq demokratik partiyasidan O'zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod-Maqsuda Azizovna Varisova

Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati - O'zbekiston liberal-demokratlar partiyasi O'zbekiston Respublikasi Prezidentiligiga nomzod-Shavkat Miromonovich Mirziyoyev

O'zbekiston "Milliy tiklanish" demokratik partiyasidan O'zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod – Alisher Keldievich Qodirov.

O'zbekiston" Adolat " sotsial demokratik partiyasidan O'zbekiston Respublikasi prezidentliga nomzod-Bahrom Abdurahimovich Abduxalimov

Oʼzbekiston Respublikasi Saylov kodeksi 2019 yil 25 iyunda

qabul qilingan boʼlib, 18 bob va 103 ta moddadan iborat.

Saylovkodeksining asosiy yangiliklari quyidagilarni tashkil etadi:

1) Oʼzbekiston Respublikasi saylovchilarning yagona elektron roʼyxatini shakllantirish tartibi joriy etildi;

2) muddatidan oldin ovoz berish va saylov kuni ovoz berish uchun yagona saylov byulletenini joriy etish orqali «saylov varaqasi» tushunchasi chiqarib tashlandi;

3) saylovlarni oʼtkazish yoki tashkil etishning boshqa masalalari yuzasidan jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini koʼrib chiqish tartibi kiritildi;

4) siyosiy partiyalar tomonidan imzo yigʼish jarayonida saylovchilarning bir yoki bir nechta nomzodlarni yoxud partiyalarni qoʼllab-quvvatlab imzo qoʼyishi mumkinligi belgilandi;

5) ovoz berish jarayonida saylovchilarga bir nechta belgilardan (+, √, X) birini qoʼyish imkoniyati berildi;

2021-yil 24-oktabr kuni bo`lib o`tuvchi o’zbekiston respublikasi prezidentligi saylovi jarayonlarida saylovchilar Saylov kodeksida belgilab qo’yilgan Saylovchilarning yagona elektron ro’yhati ya`ni SYaER portali orqali o’zlari yashab turgan yoki ma’lum majburiyatlar sababli faoliyat yuritayotgan hudida tashkil etilgan saylov uchastkalarida ovoz berish yani saylovda qatnashish huquqini beradi.

Saylovchilarni ro’yhatga olish bo’yicha quyidagi shartlar mavjud:

• 
  Saylov kuniga qadar yoki saylov kuni oʼn sakkiz yoshga toʼlgan
  
• 
  Har bir saylovchi faqat bitta saylovchilar roʼyxatiga kiritilishi mumkin.
  
• 
  Har bir saylovchining familiyasi, ismi, otasining ismi, tugʼilgan sanasi va yashash joyi manzili kiritiladi.
  
• 
  Saylovchilar roʼyxatlari Saylovchilarning yagona elektron roʼyxatini shakllantirish boʼyicha axborot tizimi maʼlumotlari asosida tuziladi.
  

Saylovchilarning yagona elektron roʼyxati (SYaER)

• 
  oʼn sakkiz yoshga toʼlgan
  
• 
  doimiy yoki vaqtincha yashash manziliga ega boʼlgan
  
• 
  muomalaga layoqatli
  
• 
  sud hukmi bilan ogʼir va oʼta ogʼir jinoyatlar uchun ozodlikdan mahrum etish joylarida saqlanmayotgan
  

saylovchilarni o’z tarkibiga kiritadi

SYaER saylov jarayonini boshqarish boʼyicha axborot tizimi (SJBАT) vositasida shakllantiriladi va uning tarkibiga kiradi.

Uchastka saylov komissiyalari SJBАTdagi tegishli hudud boʼyicha saylovchi fuqarolar roʼyxatidan foydalanish imkoniyatiga ega.

Uchastka saylov komissiyalari joylashgan binolar va xonalarni jihozlash!

Lozim boʼlgan darajada jihozlangan ovoz berish xonalari tuman va shahar hokimliklari tomonidan uchastka saylov komissiyalariga saylovdan kamida 11 kun oldin taqdim etilishi kerak.

Uchastka saylov komissiyalari joylashgan binolar oʼrnatilgan tarzda jihozlanishi va quyidagilarga ega boʼlishi kerak:

• 
  Oʼzbekiston Respublikasining Davlat bayrogʼi (binoning tashqi qismida va ichida);
  
• 
  Oʼzbekiston Respublikasining Davlat gerbi (binoning ichida);
  
• 
  Saylov uchastkasining tartib raqami koʼrsatilgan peshlavha;
  

Saylovchilar uchun alohida qonunda belgilangan tarzda zarur shart sharoitlar har bir saylov uchastkasida yoki xorijiy davlat vakolatxonalarida tashkil qilingan USKda mavjuddir:

• 
  yozuv anjomlari bilan taʼminlangan va yorugʼ (zarurat boʼlganda chiroq oʼrnatiladi)
  
• 
  yashirin ovoz berish kabinalari (1000 nafargacha saylovchi uchun kamida 2 ta, 2000 nafargacha saylovchi uchun kamida 3 ta, 3000 nafargacha saylovchi uchun kamida 4 ta);
  
• 
  zarurat boʼlsa, jismoniy imkoniyati cheklangan shaxslar uchun moʼljallangan yashirin ovoz berish kabinalari;