O xgorizontal o’q bo’ylab sirpanmasdan yumalovchi g’ildirak nuqtasi tezlanishining miqdori va yo’nalishi hamda trayektoriyasining egrilik radiusi topilsin; nuqta qo’yidagi tenglamalarga asosan sikloida chizadi:
(t-sekundlar, x,y-metrlar hisobida). Shuningdek, t=0 bo’lganda egrilik radiusi aniqlansin
243
|
2
|
2
|
|
Nuqta x=2cos4t, y=2sin4t, z=2t tenglamalar bilan ifodalangan vint harakatini qiladi, bunda uzunlik birligi uchun metr olingan. Trayektoriyaning egrilik radiusi aniqlansin.
|
244
|
2
|
2
|
|
Elektromotor ishga tushirilganda uning r=0,4 radiusli rotori qonunga muvofiq harakatlanadi ( ). T=10c bo’lgan paytda rotorning burilish burchagi , burchak tezligi, burchak tezlanishi, shuningdek rotor gardishidagi nuqtaning tezligi, normal va urinma tezlanishlari topilsin.
|
245
|
2
|
2
|
|
Motor o’chirilgan paytda 40 ga to’g’ri keladigan burchak tezlik bilan aylanayotgan samolyot propelleri to’xtaguncha 80 marta aylanadi. Propeller aylanishini tekis sekinlashuvchan deb hisoblab, motor o’chirilganda propeller to’xtagunicha qancha vaqt o’tishi topilsin.
|
246
|
2
|
2
|
|
Tinch holatdagi A shkivli stanok elektromotorning uzluksiz tasma bilan harakatga keltiriladi; shkivlarning radiuslari elektromotorning harakatga keltirilgandan keyin burchak tezlanishi Tasmaning shkivlar bo’ylab sirg’anishini hisobga olmay, stanok qancha vaqtdan keyin ga teng burchak tezlikka ega bo’lishi aniqlansin
|
247
|
2
|
2
|
|
Radiusi R=10 cm bo’lgan A val unga osilgan P tosh bilan aylantiriladi. Toshning harakati tenglama bilan ifodalanadi, bunda x-toshdan qo’zg’almas OO1 gorizontgacha bo’lgan santimetrlar hisobida ifodalangan masofa, t-vaqt (sekundlar hisobida). T paytda valning burchak tezligi va burchak tezlanishi , shuningdek, val sirtidagi nuqtaning to’la tezlanishi W aniqlansin.
|
|
248
|
2
|
2
|
|
Massasi 1000kg bo`lgan avtomobil do`ng ko`prikda tezlik bilan harakat qiladi: ko`prik o`rtasining egrilik radiusi Avtomobil ko`prik o`rtasidan o`tgan paytda ko`prikka qancha bosim ko`rsatishi aniqlansin.
|
249
|
2
|
2
|
|
Massasi bo’lgan moddiy nuqtaning harakat tenglamalari
ko`rinishda berilgan. va bo’lgan paytlarda nuqtaga ta`sir etuvchi kuchning moduli va yo`nalishi topilsin.
|
250
|
2
|
2
|
|
Ichki yonuv dvigatelining porsheni qonunga muvofiq gorizontal tebranma harakat qiladi, bunda -krivoship uzunligi, -shatun uzunligi, -valning miqdor jihatdan o’zgarmas burchak tezligi. Agar porshenning massasi M bo’lsa, unga ta’sir etuvchi eng katta kuch aniqlansin.
|
251
|
2
|
2
|
|
Ustidagi yuki bilan massasi 700 kg bo`lgan vagonetka qiyalikdagi kanatli temir yo’l bo’ylab, tezlik bilan pastga tushadi. Vagonetka teng o’lchovli harakat bilan pastga tushayotganda va uni to’xtatishda arqonda hosil bo’ladigan tortilish kuchi aniqlansin, tormozlash vaqti , harakatga ta’sir etuvchi umumiy qarshilikning koeffitsiyenti Tormozlash vaqtida vagonetka tekis sekinlanuvchan harakat qiladi.
|
252
|
2
|
2
|
|
Samolyot tikka sho`ng`ib, tezligini ga etkazadi, shundan keyin uchuvchi vertikal tekislikda radiusi bo`lgan aylana chizib samolyotni pikedan olib chiqdi. Uchuvchining massasi 80 kg. Uchuvchi o`rindiqqa bosadigan eng katta kuch qancha?
|
253
|
2
|
2
|
|
Qiyaligi bo’lgan to`g`ri chiziqli temir yo`lda vagon o`zgarmas tezlik bilan pastga qarab tushib boradi. Agar u qiyaligi bo`lgan yo`ldan boshlang`ich tezliksiz tusha boshlagan bo`lsa, vagonning tezlanishi va harakat boshlangandan 20 s o`tgandagi tezligi aniqlansin; ishqalanishdagi qarshilik normal bosimga proporsional deb hisoblansin. Shuningdek, vagon shu vaqt ichida qancha yo`l o`tishi ham aniqlansin.
|
254
|
2
|
2
|
|
M
assasi bo`lgan moddiy nuqta (bunda va -o`zgarmas miqdorlar) qonunga muvofiq o`zgaruvchi kuch ta`sirida to`g`ri chiziqli harakat qiladi. Boshlang`ich paytda jismning tezligi . Nuqtaning boshlang`ich holatini koordinatalar boshi deb olib, uning harakat tenglamasi topilsin.
|
255
|
2
|
2
|
|
Lift kabinasi ko`tarilishida tezlikning grafigi rasmda tasvirlangan ko`rinishda bo’ladi. Kabinanig massasi 480 kg ga teng. Quyidagi uchta vaqt oralig`ida kabina osilgan arqonga tushadigan tortilish kuchlari va aniqlansin:
1) dan gacha,
2) dan gacha,
3) dan gacha.
|
256
|
2
|
2
|
|
Massasi 2 kg bo`lgan jism silliq gorizontal tekislikda harakatlanadi. Prujinaning bir uchi qo`zg`almas qilib mahkamlangan. Boshlang`ich paytda jism muvozanat holatdan 2 sm ga o`ng tomonga siljitib, boshlang`ich tezlik bilan qo’yib yuborilgan. Prujinaning bikrlik koeffitsiyenti . Prujina massasini hisobga olmay, jismning keyingi harakat tenglamasi topilsin
|
257
|
2
|
2
|
|
Massasi 1000kg bo`lgan avtomobil do`ng ko`prikda tezlik bilan harakat qiladi: ko`prik o`rtasining egrilik radiusi Avtomobil ko`prik o`rtasidan o`tgan paytda ko`prikka qancha bosim ko`rsatishi aniqlansin.
|
258
|
2
|
2
|
|
Massasi bo’lgan moddiy nuqtaning harakat tenglamalari
ko`rinishda berilgan. va bo’lgan paytlarda nuqtaga ta`sir etuvchi kuchning moduli va yo`nalishi topilsin.
|
259
|
2
|
2
|
|
Massasi 5kg bo`lgan jism vertikal bilan li burchak tashkil qiluvchi qiya tekislikda turgan jismga bikrligi bo`lgan prujina biriktirilgan. Prujina tekislikka parallel. Boshlang`ich paytda jism cho`zilmagan prujina uchiga ulanib, unga qiya tekislik bo`ylab pastga yo`nalgan boshlang`ich tezlik berilgan bo`lsa, jismning harakat tenglamasi topilsin.
|
260
|
2
|
2
|
|
tiklovchi kuch va kuch ta`sir etayotgan massasi nuqtaning to`g`ri chiziqli harakatini, boshlang`ich paytda nuqta o’zining muvozanat holatida tinch turgan deb toping.
|
261
|
2
|
2
|
|
Massasi m=4kg bo‘lgan moddiy nuqta gorizontal tekislikdagi to‘g‘ri chiziq bo‘ylab a=0,3t tezlanishi bilan harakatlanmoqda. Vaqtning t=3s da nuqtaga ta’sir etayotgan kuchning qiymatini aniqlang.
|
262
|
2
|
2
|
|
Massasi m=27kg bo‘lgan moddiy nuqta to‘g‘ri chiziq bo‘ylab a=a(t) tezlanish bilan harakatlanadi. Vaqtning t=5s da nuqtaga ta’sir etayotgan kuchlar bosh vektorining qiymatini toping.
|
263
|
2
|
2
|
|
Massasi m=0,5kg bo‘lgan jism qiya tekislikda joylashgan kanalcha bo‘ylab pastga a=2m/s2 tezlanish bilan tushishi uchun tekislikning qiyaligi gorizontdan necha gradus bo‘lishi shart?
|
264
|
2
|
2
|
|
Massasi m=14kg bo‘lgan moddiy nuqta gorizontal Ox o‘qi bo‘ylab a=5m/s2 tezlanish bilan harakat qilmoqda. Vaqtning t=5s da harakat yo‘nalishi bo‘yicha ta’sir etayotgan kuchning miqdori aniqlansin.
|
265
|
2
|
2
|
|
Gorizontal yo‘lda a=1m/s2 tezlanish bilan harakatlanayotgan traktor massasi m=600 kg bo‘lgan chanani tortadi. Agar chananing qor ustida sirpanish koeffitsenti f=0,04 bo‘lsa, traktor chanani qanday kuch bilan tortishini hisoblang.
|
266
|
2
|
2
|
|
Massasi m=50kg bo‘lgan jism a=0,5m/s2 tezlanish bilan tros yordamida vertikal yuqoriga tortilsa, trosning taranglik kuchini toping.
|
267
|
2
|
2
|
|
Massasi m=24kg bo‘lgan moddiy nuqta to‘g‘ri chiziq bo‘ylab v=v(t) tezlik bilan harakatlansa, teng ta’sir etuvchi kuchning miqdorini toping.
|
268
|
2
|
2
|
13
|
Massasi m=1,2kg bo‘lgan M moddiy nuqta radiusi r=0,6m aylana bo‘ylab c=2,4t qonun bo‘yicha harakat qiladi. Unga ta’sir etuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisini miqdori aniqlansin.
|
269
|
3
|
2
|
13
|
Massasi m=900kg bo‘lgan moddiy nuqta gorizontal tekislikdagi shu yo‘nalishga ega bo‘lgan kuch F=270t ta’sirida harakatlanmoqda. Agar boshlang‘ich paytda, t =0 da, v0=10m/s bo‘lsa, 10 s vaqt o‘tgandan keyin uning tezligi qancha bo‘ladi?
|
270
|
2
|
2
|
13
|
Massasi m=25 kg bo‘lgan moddiy nuqta gorizontal tekislikda to‘g‘ri chiziq bo‘ylab, shu yo‘nalishdagi F=20t kuch ta’sirida tinch holatdan harakat qiladi. 4 sekundda nuqta qancha masofa bosib o‘tadi
|
271
|
1
|
2
|
13
|
Massasi m=100kg bo‘lgan moddiy nuqta gorizontal to‘g‘ri chiziq bo‘ylab F=10t kuch ta’sirida harakat qiladi. Qancha vaqtda uning tezligi 5m/s dan 25m/s ga o‘zgaradi
|
272
|
2
|
2
|
14
|
Massasi m=10kg bo‘lgan moddiy nuqta F=0,4t kuch ta’sirida egri chiziq bo‘ylab harakatlanadi. Agar kuchi va tezlik vektori orasidagi burchak 30° bo‘lsa, t=40sekda nuqta urinma tezlanishining qiymatini toping
|
273
|
1
|
2
|
15
|
Bikirlik koeffitsenti c=100N/m bo‘lgan prujinaning uchi 0,02m ga cho‘zilgan bo‘lsa, prujina elastiklik kuchining bajargan ishini hisoblang
|
274
|
2
|
2
|
15
|
Gorizontal tekislikda harakatlanayotgan jismga F=4x3 kuch ta’sir qilsa, uning x=0 dan x=1m holatga o‘tib qolganda kuchning bajargan ishini hisoblang.
|
275
|
1
|
2
|
11
|
Massasi 0,5kg bo‘lgan moddiy nuqta to‘g‘ri chiziq bo‘ylab s=4t3 qonun bo‘yicha harakat qilsa, 2s dan keyin unga ta’sir qiluvchi kuchlar teng ta’sir etuvchisining impulsini toping
|
276
|
2
|
2
|
9
|
Massasi 1kg bo‘lgan moddiy nuqta yo‘nalishi o‘zgarmas, miqdori esa F=5cosπt qonun bo‘yicha o‘zgaruvchi kuch ta’sirida v0=1,5m/s boshlang‘ich tezlik bilan harakatni boshladi. t=0,5s paytda uning tezligi qancha bo‘ladi?
|
277
|
2
|
2
|
9
|
Massasi 2kg bo‘lgan moddiy nuqta yo‘nalishi o‘zgarmas, miqdori esa F=6t2 qonun bo‘yicha o‘zgaruvchi kuch ta’sirida v0=2m/s boshlang‘ich tezlik bilan harakatni boshlasa, t=2s.dagi tezligini aniqlang
|
278
|
3
|
2
|
9
|
Massasi m=4kg bo‘lgan moddiy nuqtaga =4 +t kuch ta’sir etadi. Muvozanat holatidan harakatni boshlagan nuqtaning t=2s dagi tezligining Oy o‘qidagi proeksiyasi qancha bo‘ladi?
|
279
|
1
|
2
|
10
|
Massasi m=0,5kg bo‘lgan moddiy nuqta y=5t2 qonun bilan Oy o‘qi bo‘ylab harakat qilsa, t=2s da nuqtaning O markazga nisbatan harakat miqdori momentini toping
|
280
|
2
|
2
|
10
|
Massasi m=1kg bo‘lgan moddiy nuqta v=4m/s tezlik bilan aylana bo‘ylab tekis harakat qiladi. Agar aylana radiusi r=0,5m bo‘lsa, nuqtaning aylana markazi C ga nisbatan harakat miqdori momentini aniqlang
|
281
|
3
|
2
|
10
|
Massasi m=0,5kg bo‘lgan M moddiy nuqta c=0,5t2 qonun asosida radiusi r=0,5m li aylana bo‘ylab harakat qiladi. Nuqtaning t=1s dagi harakat miqdori momentini aylana markaziga nisbatan aniqlang
|
282
|
3
|
2
|
10
|
OA krivoship o‘zgarmas ω=6rad/s burchak tezlik bilan aylanib, 1-qo‘zg‘almas g‘ildirak ustida 2-g‘ildirakni aylantiradi. Agar g‘ildiraklarning radiuslari r1=r2=0,15m va massalari m1=m2=3kg teng bo‘lsa, 2-g‘ildirakni bir jinsli tsilindr deb hisoblab, uning kinetik momentini oniy aylanish markazi K nuqtaga nisbatan hisoblang
|
283
|
1
|
2
|
12
|
Massasi m=0,5kg bo‘lgan moddiy nuqta x=2t, y=4t2 qonun bilan tekislikda harakatlansa, t=1s paytdagi nuqtaga ta’sir qiluvchi barcha kuchlarning teng ta’sir etuvchisining koordinata boshiga nisbatan momentini aniqlang
|
284
|
1
|
2
|
12
|
Massasi m=0,5kg bo‘lgan moddiy nuqta =2 +(4t2+5) qonun bo‘yicha harakatlansa, unga ta’sir qiluvchi barcha kuchlarning teng ta’sir etuvchisining koordinata boshiga nisbatan momentini toping
|
285
|
1
|
2
|
12
|
Massasi m=1kg bo‘lgan moddiy nuqta x=2t, y=t3 z=t4 qonun bilan harakatlansa, t=1s paytdagi nuqtaga ta’sir qiluvchi barcha kuchlarning teng ta’sir etuvchisining Ox o‘qiga nisbatan momentini aniqlang
|
286
|
2
|
2
|
12
|
Inertsiya momenti aylanish o‘qiga nisbatan J1=1kg.m2 bo‘lgan 1-val ω1=40rad/s burchak tezlik bilan aylanadi. Muvozanat holatdagi 2-val ular ko‘shilgandan keyin harakatga keladi. Agar 2-valning aylanish o‘qiga nisbatan inertsiya momenti J2=4kg.m2 bo‘lsa, 2-valning burchak tezligini toping
|
287
|
2
|
2
|
12
|
Inertsiya momenti Jz=0,075kg·m2 bo‘lgan naycha Oz o‘qi atrofida aylanadi. Agar naycha ichidagi massasi m=0,1kg bo‘lgan sharcha ichki kuchlar ta’sirida harakat qilib, Oz o‘qi ostiga kelganda burchak tezlik ω0=4rad/s bo‘lsa, sharcha qanday masofa -ga kelganda burchak tezlik 3rad/s ga tushib qoladi?
|
288
|
2
|
2
|
11
|
Jism g‘adir-budur qiya tekislik bo‘ylab pastga s masofaga tushsa, ishqalanish kuchining bajargan ishi tekislikning qiyalik burchagining o‘zgarishiga bog‘liqmi?
|
289
|
2
|
2
|
11
|
Og‘ir jism qiyaligi α=30° bo‘lgan qiya tekislikdan c=1m yuqoriga chiqadi. Jismni harakatga keltiruvchi o‘zgarmas F=1N kuchning shu yo‘lda bajargan ishini hisoblang
|
290
|
3
|
2
|
11
|
Massasi m=0,1kg li jism bikirlik koeffitsenti c=50N/m bo‘lgan prujinaga osilgan bo‘lib, qiya tekislikdan boshlang‘ich tezliksiz qo‘yib yuborilgan bo‘lsa, og‘irlik kuchining bajargan ishini tebranish davrining birinchi yarmi uchun hisoblang
|
291
|
1
|
2
|
1
|
Jismning ilgarilanma harakatini nechta bir-biriga bog’liq bo’lmagan tenglamalar ifodalaydi?
|
292
|
2
|
2
|
1
|
Uzunliklari OA=O1B=0,16m bo’lgan ikki krivoshiplarning harakat qonuni bo’lib, yarim aylana shaklidagi ABD jismni ilgarilanma harakatga keltiradi. Agar AB=0,25m bo’lsa, t=2s da jismning D nuqtasi trayektoriyasining egrilik radiusini toping.
|
293
|
1
|
2
|
1
|
Tekis aylanayotgan g'ildirak bir sekundda dda 4 marta aylanadi. burchakka u qancha sekundda buriladi?
|
294
|
1
|
2
|
1
|
Jismning burchak tezligi qonun bilan o'zgarsa, t=3s da uning burilish burchagi ni toping. Boshlang‘ich paytda, t=0 da,
|
295
|
2
|
2
|
2
|
Jism qo‘zg‘almas o‘q atrofida qonun bo‘yicha aylansa, burilish burchagi ga teng bo‘lgan paytdagi uning burchak tezligini toping.
|
296
|
2
|
2
|
2
|
G’ildirak o‘z o‘qi atroflda berilgan paytda burchakli tezlanishga ega. Uning aylanish o'qidan 5sm masofadagi nuqtasining tezlanishi ga teng bo’lsa, bu nuqtaning normal tezlanishini toping.
|
297
|
3
|
2
|
3
|
AD to’sin tenglama bo’icha harakat qiladi. Uning burilish burchagi bo’lgan paytda A nuqtasining abssissasini hisoblang
|
298
|
3
|
2
|
2
|
Radiusi bo’lgan g’ildirak zarba ta’sirida dumalaydi. Uning markazi C o’zgarmas tezlikka ega. Agar boshlang’ich paytda, da, g’ildirakning A nuqtasi holatdan o’zgarmas tezlik bilan harakat qilsa, paytda burchakning qiymatini aniqlang
|
299
|
3
|
2
|
3
|
Mexanizmning OA krivoshipi o‘zgarmas burchak tezlik bilan aylanadi. Agar krivoshipning uzunligi OU=80mm, shatunning uzunligi esa AB=160mm bo‘ lsa, A nuqtadan AB zvenoning tezliklar oniy markazigacha bo’lgan masofani toping.
|
300
|
2
|
2
|
4
|
Uzunligi 2m bo‘ lgan AB steijen tekis parallel harakat qiladi. Agar sterjenning burchak tezligi burchak tezlanishi va A nuqtasining tezlanishi bo‘lsa, B nuqtasining tezlanishini toping.
|
