Savolning tartib raqami (1-300) Savollar

“Gidravlika” fanidan yakuniy nazorat savollari

Savolning tartib raqami (1-300)	Savollar
1	Gidravlika fani tushunchalari.
2	Gidravlika fanining rivojlanish tarixi.
3	Suyuqlikning fizik xarakteristikalari.
4	Suyuqlikning fizik xossalari va ularning amaliy tadbiqlari.
5	Bosimning fizik ma’nosi.
6	Barometrik bosim.
7	Absolyut va ortiqcha bosim. Vakuum.
8	Bosim o’lchagich asboblar.
9	Suyuqlikning asosiy xossalari: uzviylik, oquvchanlik, siqiluvchanlik, qovushoqlik.
10	Ideal va real suyuqliklar tushunchasi. Dinamik qovushoqlik koeffisiyenti.
11	Nyuton qonuniga bo‘ysunmaydigan suyuqliklar
12	Gidravlika fanining predmeti, tarixi va xalq xo’jaligidagi ahamiyati.
13	Suyuqlikning asosiy fizik parametrlari: bosim; zichlik; temperatura.
14	Suyuqlikning turlari, real suyuqliklar.
15	Ideal va qovushoq suyuqliklar. Nyuton qonuni.
16	Suyuqlikning asosiy fizik xossalari: siqiluvchanlik; sirt tarangligi; qovushoqlik; issiqlik sig’imi; issiqlik o’tkazuvchanlik.
17	Suvning muhim xossalari. Suvning qaynashi. Kavitasiya.
18	Nyuton qonuniga bo’ysunmaydigan suyuqliklar, reologiya haqida tushuncha.
19	Gidrostatik bosim va uning asosiy xossalari.
20	Suyuqlikka ta’sir etuvchi kuchlar.
21	Gidrostatika asoslari. Suyuqlikning muvozanat differensial tenglamasi (Eyler tenglamasi).
22	Teng bosimli sirt. Gidrostatikaning asosiy tenglamasi va uning geometrik talqini. Og’irlik kuchi.
23	Gidrostatik bosim va bosimning grafik tasviri. Bosim epyurasi.
24	Pyezometrik balandlik. Absolyut va manometrik bosimlar. Vakuum.
25	Nuqtadagi gidrostatik bosim, ortiqcha va vakuummetrik bosim. Teng bosimli sirt.
26	Bosim o’lchagich asboblar va ularning vazifasi.
27	Gidrostatik paradoks.
28	Paskal qonuni va uning amaliyotga tadbiqi.
29	Ixtiyoriy oriyentasiyalangan tekis sirtga gidrostatik bosim kuchi.
30	Suyuqlikning tekis, egri chiziqli va silindrik devorlarga bosimi. Bosim markazi. Grafoanalitik usul.
31	Suyuqlikda jismning suzishi. Arximed qonuni. Jismning cho’kish chuqurligi va uni siqib chiqargan suv hajmi.
32	Suyuqlikda suzayotgan jismning og’irlik markazi, uning chayqalmaslik sharti. Metomarkaz.
33	Suyuqlikda suzayotgan jismning muvozanat holati va nomustahkam muvozanat.
34	Harakatlanayotgan idishlardagi suyuqlik muvozanatining xususiy hollari.
35	Suyuqlikning barqaror va nobarqaror harakatlari.
36	Suyuqlikning potensial harakati, tezlik potensiali va oqim funksiyasi.
37	Real suyuqliklarda ichki kuchlar. Nave-Stoks tenglamas
38	Suyuqlik oqimining gidravlik elementlari. Gidravlik ishqalanish. Laminar va turbulent harakat.
39	Suyuqlik oqimining uzviylik tenglamasi. Uzviylik tenglamasining har xil shaklari.
40	Suyuqliklarning laminar harakati
41	Suyuqlikning naporli va naporsiz harakati
42	Gidravlika fanining predmeti, tarixi va xalq xo’jaligidagi ahamiyati.
43	Suyuqliklarda harakat turlari
44	Gidrodinamikaning asosiy masalasi. Harakat turlari
45	Oqimchali harakat haqida asosiy tushunchalar. Oqim chizig‘i, oqim naychasi va suyuqlik oqimlari
46	Ideal suyuqlik gidrodinamikasi tenglamalari.
47	Oqimning asosiy gidravlik elementlari
48	Suyuqlikning barqaror harakati uchun uzilmaslik tenglamasi
49	Ideal suyuqliklar uchun harakat tenglamasi. Suyuqlik harakati uchun
50	Eyler tenglamasi
51	Elementar oqim uchun Bernulli tenglamasi
52	Bernulli tenglamasining geometrik, energetik va fizik mazmunlari
53	Real suyuqliklar elementar oqimchasi uchun Bernulli tenglamasi
54	Real suyuqliklar oqimi uchun Bernulli tenglamasi. Koriolis koeffitsiyenti
55	Suyuqlikka ta’sir etuvchi kuchlar.
56	Gidrostatik bosim va uning xossalari.
57	Gidrostatikaning asosiy differensial tenglamasi.
58	Bir jinsli siqilmaydigan suyuqlikning og’irlik kuchlari maydonidagi muvozanat tenglamasi.
59	Absolyut sokinlikda sath sirti va uning tenglamasi.
60	Gidrostatikaning asosiy tenglamasi va uning tahlili.
61	Suyuqlik va gazlar uchun Paskal qonuni.
62	Tutash idishlardagi suyuqlikning muvozanat sharti (tutash idishlar qonuni).
63	Gidravlik zichlagich va uning ishlash prinsipi.
64	Bosim o’lchagich asboblar
65	Gorizontal va nogorizontal joylashgan quvurda ideal suyuqlikning harakati uchun D.Bernulli tenglamasi.
66	D.Bernulli tenglamasi hadlarining gidravlik, geometrik va energetik ma’nolari.
67	O’zanda real suyuqlikning elementar oqim naychasi harakati va to’liq oqimi uchun D.Bernulli tenglamasi.
68	D.Bernulli tenglamasining amaliyotga qo’llanilishi. Suyuqlik oqimi tezligi va sarfini o’lchash.
69	Ideal va qovushoq suyuqlik tushunchasi. Nyutonning umumlashgan gipotezasi.
70	Harakatdagi qovushoq suyuqlikda kuchlanishlar. Harakat tenglamasi.
71	Qovushoq suyuqlik uchun Navye-Stoks va D.Bernulli tenglamalari.
72	Gidravlik ishqalanish. Yo’qotilgan napor.
73	Real suyuqlik oqimining ikki xil harakat tartibi: laminar va turbulent harakat. O.Reynolds soni.
74	Suyuqlik oqimi barqaror tekis ilgarilanma harakatining asosiy tenglamasi.
75	Laminar va turbulent harakatdagi oqimning ko’ndalang kesimi maydoni bo’yicha nuqtalardagi o’rtalashtirilgan tezliklarning taqsimlanishi.
76	Suyuqlik oqimining laminar harakati va turbulent paytida o’zanning uzunligi bo’ylab yo’qotilgan napor.
77	Quvurlarda suyuqlik oqimining naporli harakati.
78	Ochiq o’zanlarda suyuqlik oqimining naporsiz harakati.
79	Tekis devorga suyuqlik bosimi.
80	Egri chiziqli sirtga suyuqlik bosimi.
81	Quvur o’tkazgichlar tasnifi. Naporli quvurlarda suyuqlik harakati paytida yo’qotilgan naporni hisoblash formulalari. Yo’qotilgan naporlarni qo’shib chiqish.
82	To’liq ishqalanish koeffisiyenti. Qisqa va uzun quvur o’tkazgichlar. Sodda quvur o’tkazgichlar.
83	O’zgarmas va o’zgaruvchan ko’ndalang kesimli qisqa quvur o’tkazgichning gidravlik hisobi. Qisqa quvur o’tkazgichlarda qarshilik va sarf koeffisiyenti.
84	Oddiy uzun quvurlarni gidravlik hisoblash.
85	Quvurlarning ketma-ket va parallel ulanishi.
86	Yo’nalishi bo’yicha sarfi o’zgaruvchan quvur o’tkazgichlar hisobi.
87	Murakkab quvur o’tkazgichlar hisobi.
88	Oxiri berk va xalkasimon quvur o’tkazgichlar tarmog’i hisobi.
89	Ochiq o’zanlarda suyuqlik oqimining barqaror tekis ilgarilanma harakatini hisoblash formulalari. Hisob gidravlik elementlari.
90	Ochiq o’zanning eng qulay ko’ndalang kesim shakli. Trapesiya shaklidagi eng qulay ko’ndalang kesim.
91	Ochiq o’zanlarda tekis ilgarilanma harakatidagi suyuqlik oqimining eng katta va eng kichik ruxsat etilgan o’rtacha tezligi.
92	Absolyut va ortiqcha bosimlar. Gidrostatikaning asosiy tenglamalari.
93	Suyuqlikning tekis gorizontal sirtga bosimi, gidravlik paradoks.
94	Jismning suyuqlikda suzish nazariyasi. Suzish sharti. Arximed qonuni.
95	Sushayotgan jismning ustivorligi. Ustivorlik sharti.
96	Suzayotgan jismning ustivorligini oshirish uslublari.
97	Gidravlika asoslari. Suyuqlikning harakati turlari. Reynolds soni.
98	Suyuqlik oqimining sharrachali modeli. Oqimning kinematik elementlari.
99	Suyuqlik sarfi. Sarf turlari, ularning o’lchov birliklari va analitik ifodalari.
100	Oqimning o’rtacha tezligi tushunchasi. Sharrachaning uzviylik tenglamasi.
101	Ideal suyuqlikning elementar sharrachasi uchun D.Bernulli tenglamasi.
102	D.Bernulli tenglamasining energetik ma’nosi.
103	Real suyuqlik oqimi uchun D.Bernulli tenglamasi, uning geometrik talqini.
104	Gidravlik qarshilik turlari.
105	Veysbax formulasi bo’yicha napor (napor)ning yo’qolishini aniqlash.
106	Sodda quvurlar hisobi uslubi.
107	Gidravlik bosim o’lchagich asboblar. Pyezometrining tuzilishi, ishlash tizimi va qo’llanilishi.
108	Suyuq manometrning tuzilishi, ishlash tizimi va qo’llanilishi.
109	Suyuq vakuummetrning tuzilishi, ishlash tizimi va qo’llanilishi.
110	Oqim chizig’i. Oqim sharrachasi. Oqim chizig’i tenglamasi.
111	D.Bernulli tenglamasi va uning fizik ma’nosi. Bu tenglamaning geometrik va energetik talqini.
112	Qovushoq suyuqlikning elementar sharrachasi uchun D.Bernulli tenglamasi.
113	Gidrotexnik inshoatlar gidravlikasi
114	Suv o‘tkazgichlar. Asosiy tushunchalar va suv o‘tkazgichlar tasnifi
115	Suv o ‘tkazgichlaming asosiy hisoblash formulasi
116	Amaliy profilli suv o‘tkazgichlar
117	Keng ostonali suv o‘tkazgichlar
118	Yupqa devorli suv o‘tkazgichlar
119	Gidravlik jarayonlarni modellash usullari. Modellashtirish uchun o’xshashlik kriteriyasidan foydalanish.
120	Gidravlik zarba. Quvur va ochiq o’zanlarda gidravlika zarba xodisasi, uni hisoblash. Zarbaning quvur (o’zan) bo’yicha tarqalishi. Quvurlarda yopilmalarning bir tekis ochilishi. Jukovskiy formulasi.
121	Gidravlik sakrash. Uning asosiy tenglamalari. Oqimning sakrashdan keyingi holati. Sakrash funsiyalari. Sakrash uzunligi.
122	Gidravlika fani rivoji.
123	Suyuqlikning maxsus xossalari.
124	Suyuqlikning murakkab modellari
125	Qovushoq – plastik suyuqliklar va ularning xossalari.
126	Gidrostatik bosim. Pyezometrik balandlik. Vakuum.
127	Paskal qonuni tadbiqiga oid masalalar.
128	Arximed qonuni tadbiqiga oid masalalar.
129	Gidrostatika qonunlariga asoslangan qurilma va gidroinshootlar.
130	Jismning suyuqlikda suzish qonuni tadbiqi.
131	Suyuqlik va gazlar kinematikasi elementlari.
132	Oqimning tekis, shiddatli va kritik holatlari.
133	Oqimning erkin sirtini o’rganish.
134	Bernulli tenglamasi tahlili.
135	Bord formlalari tahlili.
136	Ideal suyqlik gidrodinamikasi tenglamalari.
137	Gidravlik napor.
138	Ideal gaz gidrodinamikasi tenglamalari.
139	Qovushoq suyuqlik gidrodinamikasi tenglamalari.
140	Qovushoq gaz gidrodinamikasi tenglamalari.
141	Gidravlik qarshilik.
142	Aylanuvchan suyuqlikning nisbiy muvozanati.
143	Tinch turgan suyuqlikdagi bosimning xossalari
144	Real suyuqliklar oqimi uchun Bernulli tenglamasi. Koriolis koeffitsiyenti
145	Naporli quvurlar hisobi. Gidravlik nishablik.
146	Suyuqlik harakatining berilish usullari
147	Ochiq o’zanlarda suvning tekis harakati.
148	Suv sarfi. Shezi koeffisiyenti, suvning o’rtacha oqish tezligi.
149	Ochiq o’zanlarda suvning notekis harakati.
150	Suv sarfi. Suvning o’rtacha oqish tezligi. Erkin sirtni aniqlash.
151	Suyuqlikning har xil o’lchamli teshiklardan oqishini o’rganish.
152	Suyuqlikning har xil o’lchamli nasadkalardan oqishini o’rganish.
153	Suyuqlikning teshik va nasadkalardan oqishi tadbiqi.
154	Gidrostatika qonunlariga asoslangan qurilma va gidroinshootlar.
155	Suyuqliklarning laminar harakati
156	Silindrik quvurda suyuqlik harakatini hisoblash.
157	Gidravlik zarba va uning tadbiqiga oid masalalari.
158	Gidravlik sakrash va uning tadbiqiga oid masalalari.
159	Tuproq qatlamida suvning harakati (filtratsiya) masalalari.
160	Gidrodinamikaning asosiy masalasi. Harakat turlari
161	Bernulli tenglamasining geometrik, energetik va fizik mazmunlari
162	Suyuqliklarning laminar harakati
163	Tekis va halqasimon tirqishlarda suyuqlikning laminar harakati
164	Suyuqliklarning turbulent harakati
165	Quvurlarda bosimning kamayishi
166	Mahalliy gidravlik qarshiliklari
167	Quvurning keskin kengayishi (Bord teoremasi
168	Suyuqliklarning teshikdan o‘zgaruvchan naporda oqishi
169	Suyuqliklarning beqaror harakati
170	Oqimning devorlar bilan o‘zaro ta’sirlashuv
171	Ochiq o’zanlarda (kanallarda) suyuqlik oqimining barqaror tekis harakati
172	Gidravlika fani rivoji.
173	Suv oqimining tekis harakatini hisoblash formulalari
174	Oqim harakat kesimining gidravlik elementlari
175	Kanalning ishchi xarakteristikasi
176	Parabola shaklidagi kanalning o‘lchamlarini aniqlash
177	Tinch turgan suyuqlikdagi bosimning xossalari
178	Zarbaning quvur (o’zan) bo’yicha tarqalishi. Quvurlarda yopilmalarning bir tekis ochilishi. Jukovskiy formulasi.
179	Gidravlik eng qulay (maqbul) kesim elementlarini hisoblash
180	Murakkab suv o’tkazgich quvurlarni gidravlik hisoblash.
181	Benzinning solishtirma og’irligi γ =7063 N/m^3. Uning zichligini aniqlang. g = 9,81 m/s^2 – erkin tushish tezlanishi.
182	Kerosinning solishtirma og’irligi γ =8367 N/m^3. Uning zichligini aniqlang. g = 9,81 m/s^2 – erkin tushish tezlanishi.
183	Suvning solishtirma og’irligi γ =9810 N/m^3. Uning zichligini aniqlang. g = 9,81 m/s^2 – erkin tushish tezlanishi.
184	Dizel yog’ining zichligi  = 878 kg/m^3 . Uning solishtirma og’irligini aniqlang.
185	Kerosinning zichligi  = 820 kg/m^3 . Uning solishtirma og’irligini aniqlang.
186	Suvning zichligi  = 1000 kg/m^3 . Uning solishtirma og’irligini aniqlang.
187	Diametri d=100 mm li mis sharning havodagi og’irligi 45,7 N, suyuqlikka tushirilgandagisi esa 40,6 N. Suyuqlikning zichligini aniqlang
188	Diametri d=80 mm li mis sharning havodagi og’irligi 43.2 N, suyuqlikka tushirilgandagisi esa 39,3 N. Suyuqlikning zichligini aniqlang
189	Diametri d=120 mm li mis sharning havodagi og’irligi 50.4 N, suyuqlikka tushirilgandagisi esa 45,3 N. Suyuqlikning zichligini aniqlang
190	Diametri d=60 mm li mis sharning havodagi og’irligi 33.2 N, suyuqlikka tushirilgandagisi esa 29,2 N. Suyuqlikning zichligini aniqlang
191	Neftning zichligi =700 (kg/m^3) ga teng. Uning SI birliklar sistemasidagi γ solishtirma ogirligini toping. Ogirligi G=80 (kN) ga teng neft qanday hajmni egallashini hisoblang.
192	Neftning zichligi =750 (kg/m^3) ga teng. Uning SI birliklar sistemasidagi γ solishtirma ogirligini toping. Ogirligi G=90 (kN) ga teng neft qanday hajmni egallashini hisoblang.
193	Suyuqlikning kinematik qovushoqligi ν=0.28 (sm^2/s). Agar uning solishtirma ogirligi γ=6.87 (kN/m^3) bo’lsa, u holda uning SI birliklar sistemasidagi dinamik qovushoqligini toping.
194	Neftning zichligi =800 (kg/m^3) ga teng. Uning SI birliklar sistemasidagi γ solishtirma ogirligini toping. Ogirligi G=90 (kN) ga teng neft qanday hajmni egallashini hisoblang.
195	Suyuqlikning kinematik qovushoqligi ν=0.36 (sm^2/s). Agar uning solishtirma ogirligi γ=9.48 (kN/m^3) bo’lsa, u holda uning SI birliklar sistemasidagi dinamik qovushoqligini toping.
196	Suyuqlikning kinematik qovushoqligi ν=0.29 (sm^2/s). Agar uning solishtirma ogirligi γ=7.87 (kN/m^3) bo’lsa, u holda uning SI birliklar sistemasidagi dinamik qovushoqligini toping.
197	Idishning hajmi V=10 (litr). Agar uni to’ldirib turgan suyuqlikning zichligi =800 (kg/m^3) bo’lsa, u holda uning ogirligi qancha? Idishning sof ogirligi 2 kg. Javobni SI birliklar sistemasida bering.
198	Idishning hajmi V=20 (litr). Agar uni to’ldirib turgan suyuqlikning zichligi =850 (kg/m^3) bo’lsa, u holda uning ogirligi qancha? Idishning sof ogirligi 3 kg. Javobni SI birliklar sistemasida bering.
199	Idishning hajmi V=30 (litr). Agar uni to’ldirib turgan suyuqlikning zichligi =900 (kg/m^3) bo’lsa, u holda uning ogirligi qancha? Idishning sof ogirligi 5 kg. Javobni SI birliklar sistemasida bering.
200	Neftning zichligi =900 (kg/m^3) ga teng. Uning SI birliklar sistemasidagi γ solishtirma ogirligini toping. Ogirligi G=100 (kN) ga teng neft qanday hajmni egallashini hisoblang.
201	Suyuqlikning kinematik qovushoqligi ν=0.39 (sm^2/s). Agar uning solishtirma ogirligi γ=9.84 (kN/m^3) bo’lsa, u holda uning SI birliklar sistemasidagi dinamik qovushoqligini toping.
202	Agar tashqi bosim texnik atmosferaga, ya’ni P=1kG/sm^2 ga teng va suyuqlik esa solishtirma og’irligi =1000 kg/m^3 ga teng suv bo’lsa, u holda p’ezometrik balandlik (yoki p’ezometrik napor) ni toping.
203	Agar tashqi bosim texnik atmosferaga, ya’ni P=10000 kG/m^2= ga teng va suyuqlik esa solishtirma og’irligi =1000 kg/m^3 ga teng suv bo’lsa, u holda p’ezometrik balandlik (yoki p’ezometrik napor) ni toping.
204	Agar tashqi bosim texnik atmosferaga, ya’ni P=98100 N/m^2 ga teng va suyuqlik esa solishtirma og’irligi =1000 kg/m^3 ga teng suv bo’lsa, u holda p’ezometrik balandlik (yoki p’ezometrik napor) ni toping.
205	Agar tashqi bosim texnik atmosferaga, ya’ni P=1kG/sm^2=10000 kG/m^2=98100 N/m^2 ga teng va suyuqlik esa solishtirma og’irligi =1000 kg/m^3 =9810 N/m^2 ga teng suv bo’lsa, u holda p’ezometrik balandlik (yoki p’ezometrik napor) ni toping.
206	Suv bilan to’ldirilgan idish tubidagi