Savollarga javob yozing ?
1. Arxivlarni shartli ravishda necha guruhga bo`lish mumkin?
2. Buxoro viloyati Davlat arxivi faoliyati haqida gapiring.
3. O`zbekiston Respublikasi ilmiy-texnikaviy va meditsina hujjatlari Markaziy Davlat Arxiv qachon tashkil etilgan?
4. O`zbekiston Respublikasi Kino-foto-fono hujjatlari Markaziy Davlat Arxivi qachon tashkil etilgan?
Javoblar:
1. Ulka tarixini o`rganishda arxeologiya, etnografiya, yozma va moddiy madaniyat yodgorliklari bilan bir katorda arxivshunoslik, ya`ni arxiv xujjatlaridan foydalanishning axamiyati benixoya kattadir. Arxiv xujjatlarini kidi rib topish, ular ustida ishlash va olingan ma`lumotlarni xayotga tadbik kilish bu juda murakkab ishdir. Arxivda tashkilotlar, muassasalar, korxonalar, kolxoz, sovxozlar, ayrim shaxslarning kup yillik faoliyatlari xaqida ma`lumot va xujjatlar saklanadi. U lka materiallaridan va uning asosiy manbalardan biri bo`lgan arxiv xujjatlaridan foydalanish metodikasi bilan shugullanish juda muhim axamiyatga ega. Arxiv ishlarini o`rganish maktab va Oliy ukuv yurtlarida jonajon vatanimiz tarixidan ukilayotgan lektsiy a va seminar mashgulotlarida faktik material bo`lib xizmat kiladi va maktab o`lkashunoslik muzeyini tashkil kilishda yordam beradi. Xozirgi kunda O`zbekiston respublikasida juda kup arxivlar mavjud bulib, ularni shartli ravishda 2 guruxga bulish mumkin: muassa arxivlari va davlat arxivlari. Respublikamiz xududida faoliyat kursatayotgan markaziy va maxalliy boshkaruv organlari (vazirliklar, xokimiyatlar va boshkalar) turli tashkilotlar, korxona va jamoat tashkilotlari xaqida joriy arxivlar mavjud.bunday a rxivlar muassasa arxivlari deb ataladi. Muassasa arxivlarida xujjatlar ma`lum muddat saklanadi. SHu boisdan bu arxivlarda saklanayotgan xujjatlarning tarkibi uzgarib turadi. Belgilangan muddatdan sung muassasa arxivlaridagi xujjatlar davlat arxivlari fondl ariga topshiriladi. Muassasa arxivlarining faoliyati, bu arxivlarda saklanayotgan xujjatlarning davlat arxivlariga topshirish tartibi tegishli nizomlar asosida amalga oshiriladi. Muassasa arxivlarida xujjatlar turli muddatlar davomida saklanadi. Xujjatla rning saklanishi mazkur muassasalr faoliyati bilan boglikdir. Davlat arxivlari shaxobchalari respublikaning ma`muriy tu kilingan. Respublika davlat arxivlari tizismiga kuyidagi arxivlar kiradi. 1. Korakalpogiston respublikasi vzilishi nizomida tashkil a viloyatlar davlat arxivlari xamda ularning joylardagi organlari. 2. Respublika markaziy davlat arxivlari. Xozirgi kunda korakalpagiston respublikasi Markaziy Davlat arxivi, Andijon, Buxoro, Jizzax, Kashkadaryo, Navoiiy, Namangan, Samarkand, Surxandar yo, Sirdaryo, Toshkent, Farg`ona, Xorazm viloyatlari Davlat arxivlari xamda toshknt shaxar davlat arxivi mavjud. Joylarda ularning filiallari faoliyat kursatib kelmokda. Farg`ona viloyat davlat arxivi fondlari, Farg`ona viloyati va Farg`ona shaxar tarixi ni kisman bir vaktlar Farg`ona viloyat tarkibiga kirgan Adijon va Namangan viloyatlari tarixini aks ettiradi. Margilon va Kukon shaxarlarida Farg`ona viloyat davlat arxivning organlari faoliyat kursatmokda. Respublika markaziy davlat arxivlari tizimiga ku yidagi uchta arxiv kiradi. 1. O`zbekiston Respublikasi Markaziy Davlat arxivi. 2. O`zbekiston Respublikasi ilmiy texnikaviy va meditsina xujjatlari markaziy davlat arxivi (1962 ymilda tashkil etilgan). 3. O`zbekiston Respublikasi kinofotofono xujjatlar m tashkil etilgan) arkaziy davlat arxivi (1943 yilda Toshkentdagi O`zbekiston Respublikasi MDA saklanayotgan kimmat baxo xujjatlarning soni va moxiyati jixatidan Urta Osiy respublikalari MDA ichida eng yirigidir. Unda 19 asrning ikkinchi yarimidan boshlab to xozirgi kunimizgacha bo`lgan juda kup sonli xujjatlar saklanmokda. Arxivda Turkiston general gubernatorligiga qarashli xozirgi O`zbekiston, Turkmaniston, Kirgiziston, Tojikiston va Kozogiston teretoriyasidagi viloyat volostlar muassasa v a korxona xamda xamda tashki-- lar uezdlar, lotlarning tarixiy faoliyatlariga doir barcha xujjatlar manashu markaziy arxivda mujassamlashtiladi. Bu xujjatlarda Turkistonda chor xukmmatining olib borgan mustamlakachilik siyosati, O`rta Osiyo xalqlarning sotsial iktisodiy axvoli tarixi xaqida ma`lumotlar uchraydi. Arxivda turkiston ulkasidagi chor xukmatining ma`muriy tashkilotlari faoliyatiga doir xujjatlar tulaligicha saklanib turibdi.
2. Buxoro viloyati Arxiv ishi hududiy boshqarmasiga yangi boshliq tayinlandi
19-07-2019 | 15:07 1367 Arxiv yangiliklari, E'lonlar va Tenderlar
2019 yil 19 iyul kuni "O‘zarxiv" agentligi Bosh direktori U.M.Yusupov xizmat safari bilan Buxoro viloyatida bo‘ldi. Xizmat safari davomida U.M.Yusupov Buxoro viloyati arxiv xizmati raxbarlari va xodimlari bilan uchrashdi. Uchrashuv davomida Agentlikning 2019 yil 18 iyuldagi buyrug‘i bilan tayinlangan Buxoro viloyati Arxiv ishi hududiy boshqarmasining yangi boshlig‘i Aminov Samad Djabbaraliyevichni ishtirokchilarga tanishtirdi. Shuningdek arxivlar faoliyati bilan tanishib, soxani rivojlantirish bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar berildi.
Shu o‘rinda aytib o‘tish kerakki, Buxoro viloyati arxiv ishi sohasida ham oxirgi yillarda birmuncha ijobiy ishlar amalga oshirilgan. Birgina misol: 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha Xarakatlar strategiyasini “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili”da amalga oshirishga oid davlat Dasturi ijrosi yuzasidan amalga oshiriladigan ishlar bo‘yicha Buxoro viloyat davlat arxivining chora-tadbirlar rejasiga muvofiq Davlat boshqaruvining zamonaviy usullarini kengaytirish shuningdek fuqarolarning so‘rovlarini ijro qilishda arxiv xodimlariga keng ko‘lamda zamonaviy arxiv saqlovxonalari hamda qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida 1976 yilda qurilgan arxiv saqlovxonalari davlat arxivining byudjet xarajatlar smetasi va pulli xizmatlardan tushgan mablaglar evaziga kapital ta’mirlandi va zamonaviy temir javonlar (stellaj) bilan jihozlandi. Shuningdek, arxiv binosidagi o‘quv zali, xodimlar xonalari, oshxona va viloyat arxiv ishi hududiy boshqarmasi xonalari kapital ta’mirlanib barcha deraza va eshiklari zamonaviy AKFA va MDF romlariga almashtirildi.
3. 1962-yilda tashkil etilgan.
4.O’zbekiston Respublikasi kinofotofonohujjatlar markaziy davlat arxivi 1943 yilda tashkil etilgan. 1959 yilda u O’zbekiston Markaziy Tarix arxivining bir bo’limiga aylantirildi. 1974 yildan e’tiboran yana mustaqil arxiv sifatida faoliyat ko’rsatib kelmoqda. Arxivda saqlanayotgan 1917 yildan oldingi davrga taalluqli fotosuratlarda Turkis ton o’lkasidagi milliyozodlik va inqilobiy harakatlardan lavhalar (1898, 1905. 1907 yy), chor Rossiyasi vakillari tomonidan o’lkaning boshqarilishi, ularning mahalliy aholiga bo’lgan munosabati, sud organlarining faoliyati, Xiva xonligi va Buxoro amirligi ning xalqaro aloqalari, musulmonlarning turmushi va diniy marosimlar o’z aksini topgan. Sovet davri fotova kinohujjatlarida O’zbekistonning 74 yil davomida bosib o’tgan yo’li aks ettirilgan. Fonohujjatlar esa davlat va jamoat arboblari, fan, adabiyot va san’at namoyandalari, ishlab chiqarish ilg’orlarining yozib olingan nutq va intervpyularidan, eski bolpsheviklar, fuqarolar urushi va ikkinchi jahon urushi qatnashchilarining esdaliklaridan iboratdir. Arxivda mualliflar ijrosida badiiy asarlar yozib olinga n magnit lentalari hamda taniqli san’atkorlar va jamoalar tomonidan ijro etilgan kuy va qo’shiqlar audiokassetalari saqlanmoqda. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Devoni arxivi va uning barcha viloyatlardagi bo’limlarida sobiq O’zkompartiya va O’zbekisto n komsomoli hujjatlari bilan bir qatorda hozirgi kunda faoliyat ko’rsatayotgan muassasa va tashkilotlar, jumladan Prezident Devoni, viloyatlar, shahar va tumanlar hokimliklari, O’z XDP va “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakatining hujjatlari saqlanmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |