Саволлар ва жавоблар Axбoрoт – ресурс турлaри сифaтидa

Нaнoтexнoлoгия тўғрисидa умумий тушунчaлaр

Nanotexnologiya bu — ob’yektlarning xususiyatlarini o’rganuvchi va o’lchamlari 100 nanometrdan oshmaydigan moslamalarni yaratuvchi amaliy fanlar sohasi hisoblanadi (SI sistemasi bo’yicha 1 nanometr 10⁻⁹metrga teng). Nanotexnologiya oddiy injeneriya sohasidan farq qiladi, chunki bu sohada alohid olingan atomlar va molekulalar bilan ish yuritiladi. Nanotexnologiya atamasi anchadan buyon qo’llanib kelinayotgan bo’lsada, aynan hozirgi vaqtda u rivojlanishning dastlabki pog’onalarida turibdi. Nanotexnologiya atamasini birinchi bo’lib Норио Танигути 1974 yilda qo’llagan. Bunday atamani u o’lchami bir necha nanometrga teng bo’lgan jismlarga nisbatan ishlatgan. 1980 yillarda bu termin Erik K. tomonidan, Dreksler esa bu atamani o’zining “Yaratish qurilmalari: nanotexnologiya asri yaqinlashmoqda” («Engines of Creation: The Coming Era of Nanotechnology») и «Nanosystems: Molecular Machinery, Manufacturing, and Computation» kabi kitoblarida ishlatgan. Kitobning asosiy mazmuni matematik hisoblashlar yordamida o’lchami bir necha nanometr bo’lgan jismnning ishini analiz qilishdan iboratdir. Eng oxirgi ilmiy tadqiqotlarning ishlatilgani bois bu fan sohasini yuqori texnologiyalarga kiritish mumkin.

Nanotexnologiya 3 yo’nalishda rivojlanmoqda:

1. 
   Alohida olingan molekulalardan oldindan berilgan xususiyatlarga ega bo’lgan materilallar yaratish
   
2. 
   Nanokompyuterlarni yaratish, boshqacha qilib aytganda, oddiy mikrosxema o’rnida logik elementlarning ishlatadigan, alohida olingan molekulalardan hosil qilingan kvant kompyuterlarning yaratilishi (ishlash prinsiplari: mexanik, elektron va boshqalar)
   
3. 
   Nanorobotlar qisqacha qilib aytganda nanobotlarning yaratilishi, ko’payish xususiyatiga ega bo’lgan, qurilishlarni molekulalar darajasida olib boradigan odam ko’ziga ko’rinmaydigan mexnizmlarni yaratish
   

Hozirgi kunda nanotexnologiya juda ko’p sohalarda qo’llanilib kelinmoqda. Nanotexnologiya sohasida qo’lga kiritilgan yutuqlar quyidagilar.
Grafen. 2004 yil oktabrida Manchester universitetida grafen nomini olgan oz miqdordagi material ishlab chiqarilgan. Robert Freytas taxmin qilishicha bu material olmosdan qilingan mexanosun’iy moslamalarni yaratishda poydevor bo’lib hisoblanadi.