Savol va topshiriqlar. Grafika bilan ishlash qanday qilib amalgaoshiriladi?

Mashg’ulot yakuni: 9. Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini izohlab baholaydi va rag’batlantiradi. Uyga vazifani berilishi: 10. Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo’riqnoma beradi (4-ilova).

Baholari bilan tanishadilar. Topshiriqni yozib oladilar.

1-ilova

O’quvchilarni baholash ko’rsatkichlari va mezonlari

Guruh	Baho	Baholash ko’rsatkichlari va mezonlari
		O’tilgan mavzuni to’liq biladi	Faollik	Misollar keltira oldi	Jami
	Ball	3	1	1	5
1
2
3

Guruhlarga qo’yilgan ballar ko’rsatkichlari

Guruh	1	2	3	Umumiy ball	Baho
1
2
3

5 ball – a’lo 4 ball – yaxshi 3 ball – qoniqarli

2-ilova

«Blits-so’rov» organayzeri

№	Savollar	Javoblar
1.	Delphining grafik imkoniyatlari.
2.	Image obyektining xossasi.
3.	Shape obyektining xossasi.
4.	MveTo va LineTo usullarini yatib bering.
5.	Style xossasini dasturdagi vazifasini aytib bering.
6.	Canvasning Pixels xossasi yordamida qanday amal bajariladi?

3-ilova

Mustahkamlash uchun savollar.

1. Grafika bilan ishlash qanday qilib amalga oshiriladi?

2. Image obyekti obyektlar panelining qayerida joylashgan?

6. RGB funksiyasi qanday vazifa bajaradi?

   
   

7. Ekranga qizil yashil va qora rangli uchta to‘g‘ri to‘rtburchak chizadigan ilova yarating.

   
   

8. Ekranda ko‘k, kumushrang va sariq rangli uchta ellips chizadigan ilova yarating.

   
   

4-ilova

Uyga vazifa.

3. Qalam obyektining asosiy xossalarini aytibbering.

   
   

4. Cho‘tka obyektining qanday xossalaribor?

   
   

23-Mavzu: Chiziqli jadval elementlari yig‘indisini hisoblash loyixasi: StringGrid komponenti.

StringGrid jadval komponentasi ikki o‘lchovli ma’lumotlarni, masalan matritsa elementlari qiymatini ekranda jadval ko‘rinishda tasvirlash, ular qiymatini kiritish va tahrirlash uchun ishlatiladi. Jadval qator va ustun numerlari nuldan boshlanadi. Jadval ustun va qatorlar sonini keraklicha o‘zgartirish mumkin. Bu uning xossasi yordamida aniqlanadi. Jadvalning har bir kesishgan ustun va satri yacheyka deyilib, unga kiritilgan ma’lumot simvol qatori bo‘lib aniqlanadi. Masalan, (3,5) yacheyka to‘rtinchi ustun va oltinchi qatorda joylashgan.

StringGrid jadval komponentasining asosiy xossalari:

ColCount -jadvaldagi ustunlar sonini aniqlaydi;

RowCount -jadvaldagi satrlar sonini aniqlaydi;

FixedCols -fiksirlangan ustunlar sonini aniqlaydi;

FixedRows -fiksirlangan satrlar sonini aniqlaydi;

Options –jadvad holatini aniqlaydi (aniqlash uning pamametrlariga asosan bajariladi, masalan GoEditing parametr true qiymatga ega bo‘lsa yacheykani tahrirlash mumkin, aks holda mumkin emas. Bu parametrlarni aniqlash uchun Options xossasiga o‘tib u ikki marta tez-tez bosiladi);

ColWidths -jadvaldagi har bir ustun kengligini aniqlaydi;

DefaultColWidth -jadvalning boshlang‘ich ustunlar kengligini aniqlaydi;

DefaultRowHeight -jadval satrining boshlang‘ich balandligini aniqlaydi.

FixedColor -fiksirlangan yacheyka rangini aniqlaydi;

RowHeights -jadval satri balandligini aniqlaydi;

Cells -simvol qatorli ikki o‘lchamli massivni aniqlaydi.

Misol. Butun qiymatli A(4,4) massiv elementlari yig‘indisi va o‘rta armfmetik qiymati topilsin.

Yechish.

YAngi ilova yaratamiz.

2.Formaga Additional komponentalar palitrasidan StrinGrid komponentasini StrinGrid1 nom bilan, Standart komponentalar palitrasidan Memo komponentasini Memo1 nom bilan va Botton1 tugmalarini o‘rnatamiz.

3.StrinGrid komponentasining xossalarini o‘rnatamiz.

FixedCols -0,

FixedRows -0,

ColCount -4,

RowCount -4.

Demak, hosil qilinadigan jadval 4 ta ustun va 4 ta satrga ega.

Option xossasiga kiramiz va uni ikki marta tez-tez chiqillatamiz. U erdan GoEditing parametrini True qiymatga tenglashtiramiz.

4.Botton1 tugmasining Coption xossasiga kirib uning nomini “Echish” nomiga o‘zgartiramiz.

5.”Echish” tugmasini aktivlashtiramiz, ya’ni uni ikki marta tez-tez bosib dastur kodlarini yozish oynasiga o‘tamiz va quyidagi kodlarni kiritamiz.

Var i,j,cod:integer;

A:array[1..4,1..4] of Real;

S:real; s1:String;

begin

For i:=1 to 4 do

For j:=1 to 4 do

Val(StringGrid1.cells[i-1,j-1],a[i,j],cod);

S:=0;

For i:=1 to 4 do

For j:=1 to 4 do

s:=s+a[i,j];

Str(s:7:2,s1);

Memo1.Clear;

Memo1.Lines.add('Summa ='+s1);

s:=s/4/4;

Str(s:7:2,s1);

Memo1.Lines.add('Ortacha='+s1);

end;

4.Tuzilgan loyiha (proekt) ya’ni Project1 va Unit1 standart modul nomlarini mos nomlar bilan almashtirib saqlaymiz.

5.YAngi nom bilan saqlangan proekt, ya’ni ilova F9 tugmachasini bosish bilan ishga tushuriladi.

Ilova ishga tushirilganda uning quyidagi ko‘rinishi ekranda namayon bo‘ladi.

Tashkil qilingan modulning to‘liq ko‘rinishini keltiramiz.

unit j1;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

Dialogs, Grids, StdCtrls;

type

TForm1 = class(TForm)

StringGrid1: TStringGrid;

Button1: TButton;

Label1: TLabel;

Memo1: TMemo;

procedure Button1Click(Sender: TObject);

private

{ Private declarations }

public

{ Public declarations }

end;

var

Form1: TForm1;

implementation

{$R *.dfm}

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

Var i,j,cod:integer;

A:array[1..4,1..4] of Real;

S:real; s1:String;

begin

For i:=1 to 4 do For j:=1 to 4 do

Val(StringGrid1.cells[i-1,j-1],a[i,j],cod);

S:=0;

For i:=1 to 4 do For j:=1 to 4 do s:=s+a[i,j];

Str(s:7:2,s1);

Memo1.Clear;

Memo1.Lines.add('Summa ='+s1);

s:=s/4/4; Str(s:7:2,s1);

Memo1.Lines.add('Ortacha='+s1);

end;

end.