Savanna va siyrak o'rmonlar hamda dagal bargli doimiy yashil bargli o'rmonlar tuproqlari Reja


Ma’ruza mashg’ulotida qo’llaniladigan texnologiya



Download 1,63 Mb.
bet27/152
Sana29.05.2022
Hajmi1,63 Mb.
#615429
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   152
Bog'liq
Savanna va siyrak o\'rmonlar hamda dagal bargli doimiy yashil bargli o\'rmonlar tuproqlari

Ma’ruza mashg’ulotida qo’llaniladigan texnologiya: Jamoaviy, kichik guruhlarda ishlash, slayd-shou va «Aqliy hujum» va boshqa metodlaridan foydalanish.
Yer yuzasi tuproq qoplami, о‘zining murakkab tuzilishi va xilma –xilligi bilan xarakterlanadi. Tuproqlarni о‘rganishda va ulardan oqilona foydalanishda, ularni tо‘g‘ri aniqlash, ya’ni tasniflash muhim ahamiyatga ega.
Tuproqlarni о‘xshash belgilari, kelib chiqishi va unumdorligi kabi xususiyatlariga kо‘ra muayyan guruhlarga birlashtirishga tuproq tasnifi deyiladi.
Tuproqlarni tasniflashda ekologik – genetik, morfogenetik, evolyusion – genetik, tarixiy – genetik hamda g‘arbiy Yevropagacha yondoshuvlar mavjud7.
Tuproqlarni ilmiy jihatdan tasniflash ularning genetik xossalariga asoslangan bо‘lib, bu tasnif quyidagilarni: tuproq paydo bо‘lishining barcha shart-sharoitlari va jarayonlarini, tuproqlarning hududlar bо‘yicha tarqalishini va tuproqlarning ishlab chiqarish vositasi jihatidan ahamiyatli bо‘lgan (biologik, fizik va kimyoviy) xossalarining umumiy tavsifini aks ettirishi lozim. Tuproqlarni tasniflash muammolari tuproqlar geografiyasidagi dolzarb va munozarali masalalardan biri hisoblanadi. Fanning rivojlanishi va yangi ilmiy dalillarning tо‘planishi natijasida ilgari tuzilgan, bunday qaraganda ilmiy asoslangan tasniflarga ayrim qо‘shimchalar kiritish yoki ularni qayta tо‘ldirish zarur bо‘ladi. Bu muammolar qishloq va о‘rmon xо‘jaligi talablari asosida ham yuzaga keladi. Ilmiy tasnif fanning hozirgi holatini aks ettiradi. Ilm-fanning rivojlanishi bilan tuproqlar tasnifi ham murakkablashib borishi tabiiy hol.
V.V.Dokuchayevning tavsiya etgan tasnifida, asosiy birlik sifatida tuproqlarning genetik tiplari olingan. 1890 yilda V.V.Dokuchayev tomonidan ishlab chiqilgan tuproqlar tasnifi geografik-genetik tamoyil asosida tuzilgan bо‘lib, bunda tuproqlar uchta sinfga bо‘linadi va har bir sinf, о‘z navbatida tuproqlarning qator genetik tiplarini о‘z ichiga oladi. Bunda:
A – meyoriy yoki zonal tuproqlar sinfi, unda yettita tuproq tiplari ajratiladi;
V – о‘tuvchi tuproqlar sinfida uchta tuproq tiplari;
S – anormal (meyoriy bо‘lmagan) tuproqlar sinfida uchta tuproq tiplari ajratiladi.
V.V.Dokuchayevning tuproqlar tasnifi, uning shogirdi N.M.Sibirsev tomonidan rivojlantirildi. N.M.Sibirsev barcha tuproqlarni zonal, intrazonal va azonal kabi tuproq sinflariga bо‘lishni tavsiya etadi. Bu tasnifdagi tuproq sinflari ham tiplarga, tipchalarga va guruhlarga ajratiladi.
V.V.Dokuchayev va N.M.Sibirsevlarning genetik tasnifi hozirga qadar о‘z mohiyatini yо‘qotmagan va jahonning barcha mamlakatlarida qabul qilingan hamda shu asosda qator yangi tasniflar ishlab chiqilgan.
Tuproqlarni tasniflash muammolari mashhur tuproqshunoslar: P.S.Kossovich (1910), K.D.Glinka (1925), S.S.Neustruev (1925), K.K.Gedroys (1927) va keyinchalik Ye.N.Ivanova va N.N.Rozov, I.P.Gerasimov, A.A.Zavalishina va boshqalar tomonidan tadqiq qilindi va yangi tasnifni ishlab chiqishda S.A.Shuvalov, N.V.Kimberg, B.V.Gorbunov va A.Z.Genusovlarning ham xizmatlari katta bо‘ldi.

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   152




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish