Saodat sadirova

Naftalin - aromatik qator uglevodorodi bo'lib, toshko'mir smolasini qayta ishlash jarayonida olinadi. Kimyoviy toza naftalin oq, yaltiroq kristallar ko'rinishida bo'lib, o'ziga xos o'tkir hidga ega. Suvda erimaydi, ammo spirt, atseton va boshqa organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Qizdirganda osongina gaz holatiga o'tadi. Odatda tuzlamasdan quritib konservalangan xomashyoni kuya va terixo'r qo'ng'izlardan himoyalash uchun qo'llaniladi. Ho'l tuzlab konservalashda natriy xloridga qo'shimcha sifatida qo'shiladi. Naftalinning natriy karbonat bilan aralashmasi terini chirishdan samarali saqlaydi. Naftalin xomashyo massasiga nisbatan 0,5-0,8 % miqdorda sarflanadi.
Paradixlorbenzol - oq kristalli kukun, bodom hidini eslatuvchi o'tkir hidga ega. Suvda erimaydi, ammo spirtda, efir, kerosin va boshqa
199
organik erituvchilarda osongina eriydi. Naftalinga nisbatan 10 marta tez bug'lanadi, uning bug'lari havoga qaraganda 5 marta og'ir. Hasharotlar uchun uning bugiari zaharli, odam va hayvonlar uchun zararsiz, ammo zaharli kimyoviy material singari saqlanadi. Paradixiorbenzol ta'sirida hoi tuzlash jarayonida ba'zi mikroblarni o'ldiradi, ba'zilarning rivojlanishi to'xtatiladi. Qizil dogiar bilan zararlangan terilar paradixlorbenzolning bugiari ta'sirida qayta normal ko'rinishga ega bo'ladi. Paradixiorbenzol bilan konservalangan xomashyoni saqlashda, uning og'ir bugiari terilar orasidagi bo'shliqlarni toidirib, mikroblarning o'sishini to'xtadi. Paradixiorbenzol xomashyo massasiga nisbatan 0,3-0,5 % miqdorda sarflanadi.
Odatda paradixiorbenzol antiseptik sifatida natriy xlor bilan mos ravishda ishlatiladi. Shuningdek, uni naftalin singari tuzlamasdan quritib konservalangan xomashyoni kuya va terixo'r qo'ng'izlardan himoya etish maqsadida qo'llash mumkin.
To'g'ri joylashtirilgan taxlovlarda paradixlorbenzolning bugiari uzoq vaqt saqlanadi, shuning uchun taxlovni yil davomida buzmaslik mumkin. Taxlovda harorat 25-28°C boisa, paradixiorbenzol xomashyoni uzoq vaqt saqlash imkonini beradi. U xomashyoni ortiqcha qurishdan saqlaydi.