Saodat sadirova

4.2.MAYDON
Terming maydoni uning tovar qiymatini aniqlashda muhim ko'rsatkich hisoblanadi. Bir va xuddi o'sha tur terilari bo'lib, ammo katta maydonga ega bo'lgan terilar kichik maydonli terilarga nisbatan qimmatli hisoblanadi. Chunki ulardan ko'proq tayyor buyumlar olish mumkin. Bundan tashqari yirik shoxli mollar terilaridan olingan terilar poyabzal korxonalarida bichish uchun qulay, chunonchi ulardan kamroq chiqindi hosil bo'ladi.
Shuning uchun teri xomashyosini tayyorlashda bir qator terilarni baholash uning maydoniga bevosita bog'liq. Hozirgi vaqtda aholi va tayyorlov tashkilotlaridan qo'y, echki va cho'chqa terilari maydoni bo'yicha qabul qilinadi.
Terining maydoni avvalambor hayvonning turiga bog'liq, chunki har bir tur o'ziga xos ma'lum maksimal o'lchamlarga ega bo'ladi.
Har xil hayvonlar terilarining o'rtacha maydoni, dm²
Yirik shoxli mol 200-500 Qo'ylar 50-100
Otlar 200-400 echkilar 40-100
cho'chqalar 50-200
Terilar maydoniga, shuningdek, hayvonlarning zoti ham ta'sir qiladi. Odatda erkak uy hayvonlari urg'ochilariga nisbatan yirikroq bo'ladi, ularning terisi ham kattaroq o'lchamga ega. Terilar maydoni yanada ко' proq hayvonlarning yoshiga bog'liq. Yosh chorva mollarining terisi, voyaga yetgan mollarning shilib olingan terisiga nisbatan bir necha marta kichik. Masalan, buzoqlar terisi 50-150 dm² bo'lsa, sigirlar terisi 400 dm²gacha bo'ladi.
Terilar maydoni, shuningdek, konservalash usuliga ham bog'liq bo'ladi. Konservalangan terilar qoidaga binoan, yangi shilingan terilarga nisbatan kichik maydonga ega, ammo ba'zida bu o'zgarishlar shunchalikahamiyatsizbo'lgani uchun ular amalda e'tiborga olinmaydi (10-jadval).
Qo'y va echki terilarining maydoni bo'yinning yuqorigi chekkasi bilan dumining asosini birlashtiruvchi AB chiziq bo'ylab o'lchangan teri uzunligini; (22-rasm), dumbali qo'ylarda - A nuqtasidan orqa oyoqlarning pastki chuqurchalarini birlashtiruvchi DE (23-rasm)
129
chizig'ida yotgan В nuqtasigacha bo'lgan teri uzunligini, uning eniga ya'ni oldingi oyoqlar chuqurchalaridan 3-4 sm quyida o'tkazilgan VG bo'ylab o'lchangan teri eniga ko'paytirish yo'li bilan aniqlanadi.
10-jadval