Sanоq sistеmasi. Mоddiy nuqta kinеmatikasi

3 va undan ortik (qattiq bog’lam) i 6 , tebranish yo’q.

Gaz molekulalarining tezliklari bo’yicha taqsimlanishini nazariy yo’l bilan Maksvell topgan bo’lib, uning ko’rinishi dn , Maksvell taqsimot funksiyasi deyiladi ( bu yerda v₀ - nisbiy tezlik, v_o - oniy tezlik, v_e – eng katta ehtimolli tezlik). ehtimolli tezlik v_e . v_kv . L. Bolsman o’rgangan va gaz molekulalarining og’irlik kuchi maydonida taqsimlanishi uchun shunday formula chiqargan:

n n_0*exp(- ) ^. bu yerda: E_r— potensial energiya, p_a — potensial energiya nol bo’lgan nuqtadagi molekulalarning zichligi.Bu formula Bolsman formulasi deyiladi va u gazning zichligini potensial energiya bilan o’zgarishini ko’rsatadi Erdan h balandlikda molekulaning potensial energiyas E_p mgh. bo’ladi. p p₀*exp(- ). Bu formulani barometrik formula deyiladi, bunda r₀ - yer sathidagi gaz bosimi.


15.Ichki enеrgiya. Jismning ichki energiyasi deb undagi zarrachalarning harakat va o’zaro ta’sir energiyasini hamda jism ichida issiqlik muvozanatini ta’minlovchi nurlanish energiyasini tushunamiz. Termodinamikaning birinchi qonuni shunday deydi: sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o’zgarishiga va sistemaning tashqi jismlar ustida ish bajarishga sarflaydi Q U₂-U₁ A,

Q — sistemaga berilgan issiqlik miqdori, U₁ va U₂ - sistema ichki energiyasining oldingi va keyingi qiymatlari, A — sistemaning tashqi jismlar ustida bajargan ishi.XBS da issiqlik miqdorining o’lchovi — Joul.Termodinamikaning 1-qonuni izoxorik protsess uchun: Q U,

ko’rinishda yoziladi. YA’ni gazga berilgan issiqlik miqdorining hammasi ichki energiyaga aylanadi.

Agar pqconst bo’lsa, u holda hajm V₁ dan V₂ ga o’zgarganda gazning bajargan ishiA P*(V₂-V₁),bo’lganligi uchun termodinamikaning birinchi qonuni bu protsess uchun quyidagicha bo’ladi: Q U₂-U₁ P*(V₂-V₁), Izotermik protsess uchun T const ekanligidan, U₁ U₂ bo’ladi.sistemaga berilgan issiqlik miqdori gazning kengayish ishi bajarishi uchun sarf bo’ladi:

Q A P*(V₂-V₁),

16.Issiqlik harakati. Issiqlik miqdоri. Issiqlik sig`imi. Jismning ichki energiyasi deb undagi zarrachalarning harakat va o’zaro ta’sir energiyasini hamda jism ichida issiqlik muvozanatini ta’minlovchi nurlanish energiyasini tushunamiz. Termodinamikaning birinchi qonuni shunday deydi: sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o’zgarishiga va sistemaning tashqi jismlar ustida ish bajarishga sarflaydi Q U₂-U₁ A, Q — sistemaga berilgan issiqlik miqdori, U₁ va U₂ - sistema ichki energiyasining oldingi va keyingi qiymatlari, A — sistemaning tashqi jismlar ustida bajargan ishi.Q va A algebraik kattaliklar va ular holat funksiyalari emas.XBS da issiqlik miqdorining o’lchovi — Joul.Termodinamikaning 1-qonuni izoxorik protsess uchun: Q U, ko’rinishda yoziladi.Agar pq=const bo’lsa, u holda hajm V₁ dan V₂ ga o’zgarganda gazning bajargan ishi A P*(V₂-V₁), bo’lganligi uchun termodinamikaning birinchi qonuni bu protsess uchun quyidagicha bo’ladi: Q U₂-U₁ P*(V₂-V₁),