САНОАТИНИНГ ТАРМОҚ
ТУЗИЛМАСИ
1
ХХТУТ - Халқ хўжалиги тармоқларининг
умумдавлат таснифлагичи
• ҳукумат
қарорлари
асосида
ишлаб
чиқилгандир. ХХТУТнинг мақсади - халқ
хўжалигини бошқаришда ахборотни қайта
ишлаш, ҳамда бошқарувнинг ҳар қандай
даражасида ҳар қандай вазифани ечиш ва
ахборот
билан
таъминлашдир.
ХХТУТ
функциялар характерларига биноан тармоқлар
бўйича
фаолият
турларининг
гуруҳлари
ролини бажаради, бу роль ижтимоий меҳнат
тақсимоти тизимида амалга оширилади.
2
• Классификатор ёрдамида кенгайтирилган
такрор
ишлаб
чиқариш
жараёнида
шаклланадиган халқ хўжалиги таркиби
ўзлаштирилади,
жамиятнинг
ишлаб
чиқариш кучларини ривожланиш даражаси,
ижтимоий
меҳнат
тақсимотини
ривожланиш даражаси харктерланади.
3
• ХХТУТ халқ хўжалиги ривожида тармоқлааро
алоқалар
ва
пропорцияларни
илмий
таҳлилини тақдим этиш, ижтимоий ишлаб
чиқариш
натижадорлиги
ва
ижтимоий
меҳнатнинг
фойдалилик
коэффициентини
солиштириш, ҳамда мамлакат иқтисодиёти
ривожланишини таснифловчи режадаги ва
ҳисобот кўрсаткичларини мувофиқлаштириш
мақсадида корхоналар ва ташкилотларни
тармоқлар
бўйича
гуруҳлашувини
таъминлайди.
4
Ижтимоий меҳнат тақсимотига асосланиб
шаклланадиган халқ хўжалигининг йирик
тармоқларида бир типдаги маҳсулот ишлаб
чиқарувчи корхоналар жамланмасини ташкил
этувчи
ёки
маълум
бир
ижтимоий
функцияларни бажаришга мужассамлашган
қўшма муассасаларни бирлаштирувчи майда
тармоқчалар пайдо бўлади.
5
• Мустақил балансга эга ташкилот ёки
муассаса тармоқнинг таснифий бирлиги
ҳисобланади. Ҳар бир ташкилот бирлиги
асосий фаолият тури характеридан келиб
чиқиб халқ хўжалигининг у ёки бу
тармоғига бириктирилиши мумкин.
6
Халқ хўжалиги тармоқларининг умумдавлат
таснифлагичига биноан саноат қуйидаги йирик
тармоқларга бўлинади:
• Ёқилғи-энергетика
• Металлургия
• Кимё ва нефт-кимё саноати
• Машинасозлик ва металлга ишлов бериш
• Фрмон, ёғочни қайта ишлаш ва целлюлоза-
қоғоз саноати
• Қурилиш материаллари саноати
• Енгил саноат
• Озиқ-овқат саноати
7
Фз навбатида ушбу тармоқлар таркибида
қуйидаги кичик тармоқлар мавжуд (1):
• Ёқилғи-энергетика
электроэнергетика
ёқилғи саноати
кўмир саноати
• Металлургия
қора металлургия
рангли металлургия
• Кимё ва нефт-кимё саноати
кимё саноати
нефт-кимё саноати
8
Фз навбатида ушбу тармоқлар таркибида
қуйидаги кичик тармоқлар мавжуд (2):
• Машинасозлик ва металлга ишлов бериш
машинасозлик
дастгоҳсозлик ва асбобсозлик саноати
трактор ва қишлоқ хўжалик машинасозлиги
қурилиш, йўл ва коммунал машинасозлик
енгил ва озиқ-овқат саноати машинасозлиги ҳамда
маиший приборлар ишлаб чиқариш
металл конструкция ва буюмлар саноати
машина ва ускуналарни таъмирлаш
Кимё ва нефт-кимё саноати
9
Фз навбатида ушбу тармоқлар таркибида
қуйидаги кичик тармоқлар мавжуд (3):
• Фрмон, ёғочни қайта ишлаш ва целлюлоза-
қоғоз саноати
Ёғоч тайёрлаш саноати
Ёғочни қайта ишлаш саноати
Целлюлоза-қоғоз саноати
Фрмон-кимё саноати
• Қурилиш материаллари саноати
Цемент саноати
Йиғма темир-бетон ва бетон конструкциялари ҳамда буюмлари
саноати
Девор материаллари саноати
Норуда қурилиш материаллар саноати
Табиий тошни қазиб олиш ва ундан қоплама материаллар тайёрлаш
10
Фз навбатида ушбу тармоқлар таркибида
қуйидаги кичик тармоқлар мавжуд (4):
• Енгил саноат
Тўқимачилик саноати
Тикувчилик саноати
Чарм, мўйна ва пойафзал саноати
• Озиқ-овқат саноати
Озиқ-овқат саноати
Гўшт ва сут саноати
Балиқчилик саноати
Микробиология саноати
Ун, ёрма ва комбикорм (аралаш озуқа) ишлаб
чиқариш саноати
11
ҳар бир тармоқ ичидаги кичик тармоқларнинг
таркибига кирувчи кичик тармоқчалар
Do'stlaringiz bilan baham: |