“sanoat va xizmat ko'rsatish sohalarining raqamli transforma t siyasi: tendensiyalar, boshqaruv, strategiyalar” Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

TENDENSIYALAR, BOSHQARUV, STRATEGIYALAR”
71
Иқтисодий ва технологик тараққиётнинг янги босқичи сифатида намоён бўлаётган 
рақамли инқилоб инсоният ҳаётини шиддат билан ўзгартириб, кенг имкониятлар яратиш 
билан бирга, халқаро рақобатнинг янада кескинлашуви даврини бошлаб берди. 
Рақамли технологиялар нафақат маҳсулот ва хизматлар сифатини оширади, балки 
ортиқча харажатларни камайтиради. Мамлакатимиз Президенти таъкидлаганларидек 
рақамли технологиялар “...коррупция балосини йўқотишда ҳам улар самарали воситадир. 
Буни барчамиз теран англаб олишимиз даркор. Давлат ва жамият бошқаруви, ижтимоий 
соҳада ҳам рақамли технологияларни кенг жорий этиб, натижадорликни ошириш, бир сўз 
билан айтганда, одамлар турмушини кескин яхшилаш мумкин”.
1
Ўз ўрнида қайд этиш лозимки, республикамиз ҳаётида рақамли иқтисодиётнинг 
айрим элементлари аллақачон муваффақият билан фаолият кўрсатмоқда. Жумладан, 
ҳужжатлар ва коммуникацияларнинг оммавий равишда рақамли воситаларга 
ўтказилишини ҳисобга олиб, электрон имзога рухсат бериш, давлат билан мулоқот қилиш 
ҳам электрон платформаларга ўтказилмоқда. 
Марказий банк 2021 йил 11 ноябрдан бошлаб Ўзбекистонда «QIWI Uzbekistan» 
электрон пулларининг чиқарилишига рухсат берди. «Капиталбанк» томонидан мазкур 
электрон пуллар тизимининг эмитенти сифатида электрон пулларни чиқариш фаолияти 
йўлга қўйилади. Маълум қилинишича, тўлов ташкилоти лицензиясига эга бўлган 
«Payment Aggregation Systems» МЧЖ томонидан «QIWI Uzbekistan» электрон пуллар 
тизими фаолиятини ташкил этиш ва «Капиталбанк» акциядорлик тижорат банки 
томонидан мазкур электрон пуллар тизимининг эмитенти сифатида электрон пулларни 
чиқариш фаолияти бўйича тақдим этилган ҳужжатларни ўрганиб чиқилиши натижасида, 
«Ўзбекистон Республикаси ҳудудида электрон пулларнинг чиқарилиши ва муомалада 
бўлиши қоидалари»га (рўйхат рақами 3231, 29.04.2020 й) кўра, «QIWI Uzbekistan» 
электрон пуллар тизими Марказий банкнинг Электрон пуллар тизими реестрига 
киритилиб, электрон пулларнинг чиқарилиши фаолиятига рухсат берилган.
2
Рақамли иқтисодиёт давлат, бизнес ва фанни бирлаштиради. Рақамли иқтисодиётда 
бошқа халқаро тизимлар ва амалий механизмлар билан бирга бўла олишга эришиш учун 
«умумий дарча» механизмидаги маълумотлар моделлари ва ҳужжатлар халқаро 
стандартлари ва тавсиялари асосида ташкил қилиниши лозим. Уйғунлаштириш лозим 
бўлган хабарлар ва ҳужжатларнинг бошланғич маълумотларини қамраб оладиган 
маълумотлар рўйхатини тузишда, шунингдек, миллий маълумотлар моделини 
шакллантиришда уларни халқаро стандартлар талабларига мувофиқ тавсифлаш ва 
белгилаш зарур. 
Мамлакатимиз олий таълим тизимида ҳам кўплаб ислоҳотлар амалга оширилмоқда. 
Эндиликда қоғоз журналлар, рейтинг дафтарчалар бўлмайди, талаба гувоҳномаси ҳам ID 
картага алмаштирилади, унда талабага оид барча маълумотлар сақланади. Дарс 
жадваллари электронлаштирилиб, смартфонларга ўрнатиш мумкин бўладиган иловаларга 
жойлаштирилади, бундан ташқари иловада талабанинг давомати, ўзлаштириш 
кўрсаткичлари, фанлар мавзулари, материаллар жойланади. Тўлов-шартномаларини 
электрон вариантда юклаб олиш имконияти ҳам мавжуд. 
3
2022/2023 ўқув йилидан бошлаб молиявий мустақил давлат ОТМ ларига академик 
мустақиллик соҳасида ўқув режалари, дастурлари, малака талабларини тасдиқлаш, таълим 
шаклини белгилаш; ўқиш давомийлиги муддатини белгилаш; докторантура контракти 
миқдорини белгилаш, ўз ҳисобидан грант ажратиб докторантурага квотага қўшимча қабул 
қилиш; докторант ва мустақил изланувчиларга илмий раҳбарлик қилиш тартибини 
тасдиқлаш; магистратура учун сиртқи, масофавий ва кечки таълимни жорий этиш; 
академик мобилликни амалга ошириш; дарсликлар ҳамда бошқа ўқув ва илмий 
адабиётларни яратиш ва нашр этиш; таълим сифатини ички назорат қилиш ваколати 
берилди.
1
http://tsue.uz/uz/raqamli-iqtisodiyot-yangi-ozbekiston-taraqqiyotining-yangi-davri/
2
 https://www.gazeta.uz/uz/2021/11/11/qiwi-uzbekistan/
 
3
http://www.gazeta.uz/uz/2021/11/13/toshkulov/?utm_source=push&utm_medium=telegram

---