Sanoat texnologiyasi

Golografiya hodisasi kim tomonidan kashf qilingan?
I.Nyuton
Maksvell
N.Bor
D.Gabor


Golografiya so’zining ma’nosi to’g’ri kor’satilgan qatorni toping.
Golografiya grekcha "holo" "to'liq", "grafic", "yozaman" so'zlaridan tashkil topgan bo'lib, u buyumlarning tashqi ko'rinishini "yozib olish" ning maxsus usulini anglatadi
Golografiya yunoncha "holo" "buyum", "grafic", "yozaman" so'zlaridan tashkil topgan bo'lib, u buyumlarning soyasini "yozib olish" ni anglatadi Golografiya lotincha "hel" "tekislik", "grafio", "yozaman" so'zlaridan tashkil topgan bo'lib, u jismlarning parametrlarini tekislikda tasvirlashni anglatadi Golografiya nemischa "gol" "joy", "grafich", "yozaman" so'zlaridan tashkil topgan bo'lib, u buyumlarning aniq joyini aniqlashning maxsus usulini anglatadi


Gologrammaga to’g’ri ta’rif bering
Bir tirqishdan tarqalayotgan parallel nurlar hosil qiladigan interferension manzara gologramma deyiladi
signal to’lqin va tayanch to’lqinlarning qo’shilishi natijasida hosil bo’lib, fotoplastinkaga ishlov berilgandan so’ng oshkor bo’ladigan interferension manzara gologramma deyiladi
Yorug’lik ta’sirida moddadan elektronlarning ajralib chiqishiga gologramma deyiladi
Nyuton halqalarining ustma-ust tushishi natijasida hosil bo’ladigan interferension manzara gologramma deyiladi

8-§. YORUG’LIKNING QUTBLANISHI

8.1. Tabiiy va qutblangan nurlar

JEYMS KLERK MAKSVELL – (1831-1879)
Shotlandiyalik olim. "Elektro- magnit maydon fazoning shunday qismiki, unda elektr yoki magnit holatlarda bo'lgan jism bo'ladi va uni maydon o'rab turadi".
Elektromagnit maydonning fizika tarixidagi birinchi ta'rifi shunday bo'lgan. Faradey g’oyani ishlab chiqdi, Maksvell esa elektromagnetizm nazariya- sini yaratib, uni muvaffaqiyatli yakunladi. Bu nazariyani yanada davom ettirib. Maksvell yorug’lik elekgromagmit tabiat- ga ega, degan xulosaga keldi.
Maksvell elektromagnit maydon qonunlarini elektrodi- namikaning asosini tashkil etgan to'rtta differensial tenglama sistemasi ko'rinishida ifodaladi.
Matematik statistika metod- laridan foydalanib, u gazlarning kinetik nazariyasida ideal gaz molekulalarining tezlik bo'yicha taqsimlanishini ta'riflab berdi. Shuningdek, optika, elastiklik nazariyasi, molekulyar fizikaga oid qator ishlarni ham bajardi.


Maksvell nazariyasiga ko’ra yorug’lik elektr va magnit maydon kuchlanganlik

vektorlarining ( E va H ) o’zaro perpendikulyar tekisliklarda tebranishi va to’lqinning tarqalish vektorining yo’nalishiga nisbatan perpendikulyar tekislikda maydon ko’rinishida tarqaladi.
Yorug’lik ko’plab atomlar tomonidan chiqariladi va ko’plab elektromagnit nurlanish- larning yig’indisidan iborat bo’ladi. Ushbu nurlanishlar nuqtaviy manba ko’rinishida yorug’lik tarqatadi va barcha yo’nalishlar bo’yicha yorug’likning taqsimoti bir xil bo’ladi (8.1-rasm).

8.1-rasm. Yorug’lik nurlarining tarqalishi


Bu xulosaning dalili sifatida birta turmalin plastinkasidan o’tayotgan nurlar holini ko’rib chiqamiz. Turmalin plastinkasi CaCO₃ molekulalardan tashkil topgan bo’lib, bu molekulalar ma’lum tartibda kristall panjarada joylashgan va o’zidan ma’lum tebranishlar yo’nalishiga ega bo’lgan yorug’liklarni o’tkazish qobiliyatiga ega).