Sanoat portlovchimoddalari detanatsiyasining fizik mohiyati va uning parametrlarini aniqlasj

Gaz va changdan xavfli shaxtalardan tashqari ochiq va yer osti kon ishlarida qo’llaniladigan sanoat portlovchi moddalari.

Granulali suvga chidamli portlovchi moddalarga grammonit 79/21B, grammonit АС-4В komulit AC 8B portlivchi moddalari kiradi.
Ushbu portlovchi moddalar trotil va ammiakli selitra aralashmasidan tayyorlanadi. Bunda trotil ham granulali ko’rinishda bo’ladi.
Granulali suvga chidamsiz portlovchi moddalar. Grammonit 79/21, grammonit 82/18, grammonit AC-4, grammonit AC-8, igdanit portlovchi moddalar kiradi.
Ushbu portlovchi moddalar quruq va nam sharoitlarda qo’llaniladi. Igdanit tarkibi ammiakselitra va dizel yoqilg’isi aralashmasidan tarkib topgan. Mazkur guruhga emulsiyali portlovchi moddalar ham kiradi (Nobellan, granulit, emulgit, manfo portlovchi moddalar). Manfoga ammiakli selitra, alyuminiy pudrasi, dizel yoqilg’isi qo’shiladi. (Ammonit) zichlashtirilgan, yuqori quvvatli, suvga chidamli portlovchi moddalarga- ammonit skalniy №1 portlovchi moddasi kiradi. Ushbu portlovchi moddaning portlash issiqligi 1292 kilokolloriya/kg, portlash harorati T=3520⁰C, detonat tezligi 4,8-5,3 km/s.
Suvga chidamli kukunsimon portlovchi moddalar. Ushbu portlovchi moddalar yuqori quvvatli bo’lib, patronlar ichiga joylashtirib tayyorlanadi. Ularga ammonit skalniy №3 va ammonol portlovchi moddalar kiradi. Ushbu portlovchi moddalarning portlash issiqligi 1360 kilokolloriya/kg, portlash harorati T=3640⁰C , detonat tezligi v=4-4,5 km/sek ga teng.
O’rtacha quvvatli, kukunsimon, suvga chidamli portlovchi moddalar. Ushbu portlovchi moddalarga ammonit 6 ЖВ va dinaftalit portlovchi moddalar kiradi. Portlash issiqligi 1030-945 kilokolloriya/kg, portlash harorati T=2960-2780⁰C, v=3,6-4,8 km/s, v_d=3,5-4,6 km/sek.
Yuqori quvvatli kukunsimon, nitroglitserinli portlovchi moddalar. Ushbu portlovchi moddalarga detanit portlovchi moddasi kiradi. Uning portlash issiqligi 1200 kilokolloriya/kg, , portlash harorati T=3280⁰C , detonat tezligi v=6-8 km/sek. Suvga to’yintirilgan plastic portlovchi moddalar. Ushbu portlovchi moddalarga akvanit va akvonal portlovchi moddalar kiradi. Portlash issiqligi 1590 x 1600 J/mol. Muzlash harorati T=-15⁰C, detonatsiya tezligi v₁=4,5-5,5 km/sek
v₂=4,7-5 km/sek.
Akvanit portlovchi moddasini initsiyalash uchun 10-20 gr massali trotildan tayyorlangan zaryad talab etiladi.
Akvonal portlovchi moddasi initsiyalash uchun kapsul detonator qo’llaniladi.