Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti

Tayanch so‘z va iboralar
 
Menejment – maxsus boshqarish faoliyatini bildiradi. Menejment firma, 
korxonaning ishlab chiqarish, tijorat va moliyaviy faoliyatini 
boshqarish bo‘lib, firma jamoasining guruxiy manfaatiga xizmat 
qiladi. Menejment ishlab chiqarishni rejalash, tartibga solish, nazorat 
qilish, shuningdek ishlab chiqarishga raxbarlik qilish, uni tashkil 
qilishdir. 
Menejer – maxsus tayyorgorlik ko‘rgan boshqarishning sir-asrorlari, 
qonun- qoidlarini ellanma boshqaruvchilar bo‘lib, axolining aloxida 
ijtimoiy qatlamini tashkil etadi. Zamonaviy menejer jamoat ishlab 
chiqarishda: a) boshqaruvchi; b) diplomat; v) etakchi (peshqadam); g) 
innovator; d) inson sifatida maydonga chiqadi. 
Mnejment yoki boshqarishning ob’ekti – korxona faoliyatidir, uning 
sub’ekti esa boshqarish ishini bajaruvchi idoralar va ularning 
xodimlaridir. Korxona, firmani boshqarish menejerlarning kasbiy 
faoliyati xisoblanadi. 
Menejment ishida boshqarishning usullari: a) iqtisodiy usul – kutilgan 
maqsadlarga erishish iqtisodiy vositalar yordamida amalga
oshiriladi. 
Kishilarning shaxsiy va guruxiy manfaatlarini yuzaga chiqarish orqali 
ularning samarali ishlashi ta’minlanadi; b) ma’muriy usul – boshqarish 
buyruq va farmoyishlar orqali olib boriladi; v) ijtimoiy-psixologik usul – 
ijtimoiy-ma’naviy vaziyatga ta’sir etish orqali kishilarning fe’l-atvori, 
ruxiyatini xisobga olib ularning ijtimoiy (sotsial) talabini qondirish oqali 
boshqarish. 
Axborot (informatsiya) – menejment ichki va tashki axborotga asoslanadi. 
Ichki axborot korxona va uning ayrim bo‘g‘inlarining ishiga oid 
ma’lumotlar, tashki axborot bozorining axvoli, bozordagi o‘zgarishlar, 
rariklar va mijozlarning xatti-xarakatiga tegishli ma’lumotlardan iborat 
bo‘ladi. Axborot umumlashtiriladi, unga tayangan xolda boshqarishga oid 
qarorlar qabul qilinadi, xarakatlar amalga oshiriladi. 
Boshqarish – bu ko‘zlangan maqsadga etish qobiliyati va maxorati. 

---