partiyasiga (Sin Xanguktan) o'zgartirdi va bir vaqtning o'zida inqirozdan
chiqish uchun yangi dastur taklif qildi.
Biroq, 15 aprel 11 da tayinlangan 1996 parlament saylovlari
121 o'rin olgan yangi Koreya hukmron partiyasining mashhurligida sezilarli pasayish ko'rsatdi
. 1995da tashkil etilgan kim Dechjunning partiyasi-
yangi siyosat uchun fuqarolik jamiyati 79 o'rindiqlari va Liberal demokratik ittifoq
(choy minzhu enhap, qisqartirilgan-Chaminen) - 50 o'rin oldi. Shunday qilib, kim Yonjamning "hukmron"
partiyasi endi parlamentning ko'pchiligiga ega emas edi.
Bu mamlakatning bir qator muhim qonunlari, xususan
, 40 yil ichida birinchi marta qayta ko'rib chiqilgan yangi mehnat qonunchiligini qabul qilishga ta'sir qildi. Shunday
qilib, muxolifat partiyalari bilan kelishuvga erishmasdan, dekabrda 1996da
hukmron partiyadan milliy Assambleya deputatlari hali ham
ommaviy noroziliklarga sabab bo'lgan yangi mehnat qonunini qabul qildilar. Umuman olganda, yangi qonun
ishchilarning huquqlarini himoya qilish uchun ko'proq huquqlarini berdi. Biroq, avvalgidek, u o'z huquqlarini chekladi
davlat xizmatchilari uchun jamoaviy chiqishlar, shuningdek
kasaba uyushmalariga har qanday siyosiy faoliyatni taqiqladi.
Har qanday holatda, turli xil falokatlar, mamlakatning sobiq prezidentlari,
mashhur bo'lmagan qonunlar va yana ko'p narsalar-bularning barchasi asta
— sekin mamlakatning birinchi demokratik prezidenti kim Yonjamning hokimiyatiga putur etkazdi. Asta-sekin yomonlashdi
352
iqtisodiy vaziyat oxir-oqibat, 1997 yilda
kim Yonjam hukmronligi davrida mamlakatda
"xalqaro valyuta jamg'armasi davri" (IMF Side) deb nomlangan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz boshlanganiga olib keldi.
"Hanbo" moliya-sanoat korporatsiyasining reyting bo'yicha o'n
birinchi a'zosi kim
Henchxol, kim Yonjamning o'g'li bo'lgan bir qator moliyaviy firibgarliklarda ishtirok etdi. Allaqachon 1996 - erta 1997 oxirida
moliya-iqtisodiy sohasida beqarorlik kuzatilgan edi. 1997 yilning dastlabki uch oyida
Janubiy Koreya valyutasining kursi 840 dollardan 900 vongacha 1 AQSh dollariga kamaydi. 1997ning yozida
"Hanbo" korporatsiyasi bankrot bo'lgan. 1997 oxirida Vaugh nihoyat qulab tushdi. Agar
sentyabr oyida 1997 1 AQSh dollari 930 vonga teng bo'lsa, noyabr oyida kurs 980ga tushdi; 10
dekabr kursi 1500 von darajasiga tushdi; 11 dekabr-1700; va 12 dekabr - deyarli
2000 von. Janubiy Koreya iqtisodiyotining qulashi kabi ko'rinardi.
Haqiqatan ham, milliy valyutaning qulashi bilan bir vaqtning o'zida
ko'plab kichik korxonalar va ba'zi yirik korporatsiyalar,
masalan, KIA Motors avtomobil kontsernlari halokatga uchradi. Buning sababi shundaki,
Janubiy Koreyaning ko'plab kichik va o'rta korxonalari yirik firmalarning buyurtmalariga muvofiq ishlaydi
va ularning bankrotligi avtomatik ravishda kichik kompaniyalarning vayron bo'lishiga olib keladi.
Janubiy Koreyaning iqtisodchilari eng katta tashvishlarni yo'q qilish sabablari quyidagilardir: 1)
kim Yonjam hukumati tomonidan foydasiz korporatsiyalarni sun'iy ravishda qo'llab-quvvatlash va
banklar; 2) korporatsiyalar tomonidan qisqa muddatli xorijiy kreditlarni haddan tashqari jalb qilish; 3)
yirik korporatsiyalarning ortiqcha investitsiyalari va ularning
iqtisodiy faoliyat doirasini kengaytirish istagi.
Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlarida milliy valyutalarning pasayishi ham
salbiy ta'sir ko'rsatdi. Natijada Janubiy Koreyadan chet
el investitsiyalarining jadal o'sishi boshlandi. Aktsiyalar kursi tushib ketdi.
3 milliard 900 million dollarlik kichik davlat valyuta jamg'armasi
milliy valyuta kursini saqlab qolish imkoniyatini bermadi. Import qilinadigan xom ashyo narxlarining o'sishi
bir qator kichik va o'rta korxonalarni yopishga olib keldi. Ishsizlik darajasi keskin oshdi. Koreya Respublikasiga
"xalqaro valyuta jamg'armasi davri"deb nom berildi. Oddiy
fuqarolar XVFni barcha qiyinchiliklarda ayblashdi va ayni paytda unga
yordam berishni kutishdi.
18 dekabr 1997 inqirozining eng yuqori cho'qqisida mamlakat uchun bunday qiyin davrda
Koreya Respublikasida navbatdagi 15-prezident saylovi bo'lib o'tdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |