Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


- Mavzu: Afrika mamlakatlari umumiy tavsifi va tabiiy demografik salohiyatii
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Afrika davlatlari , tabiati va mehrat resurslari haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash.1. Mintaqaning ko'pchilik mamlakatlari sanoatida nima uchun tog‘-kon sanoatining ahamiyati kattaroq va ishlov beruvchi sanoat tarmoqlari yaxshi rivojlanmagan? 2. O‘ylab ko'ring: nima uchun mintaqa dehqonchiligining asosiy tarmog'i sholichilikdir? Uning boshqa ekin turlaridan farq qiluvchi tomonlarini tahlil qiling.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Afrika maydonining kattaligi bo'yicha Yevroosiyodan keyingi yirik materik. Materik maydoni 29,2 mln. kv.km, unga tegishli orollar bilan esa 30,3 mln. kv.km, bu yer quruqlik yuzasining 1/5 qismi demakdir. Orollaridan Madagaskar eng yirigi hisoblanadi. Hind okeanida joylashgan Sokotra, Zanzibar, Pemba, Mariya, Kon.or Amirant, Seyshel, Maskaren (Mavrikiy, Reyunon va b.) va Atlantika okeanida joylashgan Madeyra, Kanar, Kabro-Verde, Bioko, San-Tome, Prinsipi, Vozneseniya, Avliyo Yelena, Tristan-da-Kunyaorollari ham Afrikaga qaraydi. Hozirgi vaqtda Afrikada jami 58 mamlakat mavjud bo'lib, shulaming
ko'pchiligi iqtisodiy qoloq mamlakatlardan iboratdir. Respublikalarning soni 52 ta, monarxiyalar 3 ta. G'arbiy Sahroyi Kabir, Eritreya hamda Moris oroli mamlakatlarining maqomi noma’lum. Afrika suv resurslariga boy. Yillik umumiy suv oqimi 5 ming kub. km. dan ortiq, shundan 25 % i Kongo, 10 %\ Zambezi hamda 6 % i Niger daiyolariga to'g'ri keladi. Nil daiyosining yillik suv oqimi atigi 85 kub. km. ga teng, xolos.Afrika aholisining soniga ko'ra (1162 mln.) materiklar ichida Yevroosiyodan keyingi ikkinchi, uning o'sish sur’atlari bo'yicha esa birinchi o'rinda turadi. Afrika aholisi yiliga bir necha million kishiga ko'paymoqda. Aholining tabiiy o'sish sur’atlari Markaziy, Sharqiy va G'arbiy Afrika mintaqalari hamda mamlakatlarida (Niger, Chad, Uganda, Malavi, Gvineya, Angola, Mali, Keniya, MAR va b.) ayniqsa yuqoi i ko'rsatkichlar bilan ubdalanmoqda.Aholirmtg o'rtacha umr ko'rish davri 49 yoshdan oshmaydi.Yirik, o'rta va kichik shaharlar miqdori katta bo'lgan hududlar qatoriga Nil deltasi, Mag'ribning dengiz sohili zonasi, Janubiy Afrika Respublikasi, Nigeriyaning Gvineya qo'ltig'i Zimbabve Zambiya va KDRdagi tog -kon sanoau livojlangan rayonlar kiradi. Afrikada aholisining soni 1 mln .dan ortiq bo'lgan 20 ga yaqm shahar mavjud. Qohira, Iskandariya, Keyptaun Yoxannesburg, Lagos, Abijon, Kinshasa, Nayrobi, Addis-Abeba, Jazoir, Kasablanka, Dakar shular jumlasidandir.Afrikada uchta yirik din alohida o'rin egallaydi. Shulardan mahalliy an’anaviy Qmlar G'arbiy va Markaziy Afrikada, islom dini Shimoliy, G arbiy va Sharqiy Afrikada xristian dim Janubiy, qisman G'arbiy va Markaziy Afrikada hamda Efiopiyaoa tarqalgan.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Afrika qit’asi va materigining iflaydoiu ^ancha? Qit’a tarkibiga kiruvchi orollar ro'yxatini tuzing.
2. Afrika siyosiy xaritasining o zgarishi qaysi dav:-larda chuqur va miqvosli bo'ldi? Burmig sababini aniqlang.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.