Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


- Mavzu: Afrika mamlakatlari: xo`jaligi, iqtisodiy rayonlari
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga Afrika mamlakatlarining xo`jaligi va iqtisodiy rayonlari haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1. Materik relyefi va iqlimini xo‘jalik taraqqiyoti nuqtayi nazaridan baholang.2. Afrika qanday tabiiy resurslarga boy va nima uchun?
3. Afrika yer-suv resurslari bilan qanday ta’minfangan? 4. Afrika aholisining soni, ko‘payish sur’atlari, manbalari va joylashishiga xos xususiyatlami aniqlang.
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Afrika mamlakatlarining ko pchiiigida haligacha xo'jalik tarmoqlar tarkibining mustamlakatipi o'z mavqeyini saqlab qolgan U quyidagi xususiyatlari bilan ajralib turadi 1 ) tovar ahamiyati va mah„uldorligi past bo lgan qishloq xo'jalig.ning ustunligi; 2) qayta ishlovchi sanoatning bo'sh rivojlanganligi; 3) transport tizimining qoloq holatda ekanligi; 4) noishlab chiqarish sohasining, asosan, savdo va xizmat ko'rsatish bilan chegaralanganligi.Xo'jalikning hududiy tarkibiga ham o'tmishdan qolgan muammolar, chunonchi, katta nomutanosibliklar xosdw Afilka Iqtisodiy xaritasiga nazar tashlab, undan materikning faqat ayrim hududlarida orollar shaklidagi tog'-kon sanoati hamda dehqonchilik rivojiangan bir nechta mintaqar.i alohida ajratib ko'rsatish mumkinligiga amin bo'lasiz.
Qayta ishlovchi sanoat JAR, Misr, Jazoir, Nigeriya, Marokash, Liviya hamda Zimbabve, Tunis, KDR, Keniya mamlakatlarida yaxshi rivojiangan. Aynan shu mamlakatlar elektr energiya ishlab chiqarish bo yicha ham Afrikada yetakchi o'rinlami egallaydi.O'simlik yakkahokimligi - bu nafaqat tabiiy geografik balki tarixiy. ijtimoiy
hodisadir. Shunday ixtisoslashuv mustamlaka davridan qolgan «merosdir».Afrikaning iqtisodiy rayonlashtirish masalasi hozirgi vaqtgacha yakuniy yechimini topgani yo'q. Tadqiqotchilar ichida Afrikani ikki: Shimoliy Afrika va Tropik Afiika subregionlariga bo'lish keng tarqalgan. Tropik Afrika tarkibida o"z navbatida G'arbiy, Markaziy, Sharqiy va Janubiy Afrika iqtisodiy rayonlarini ajratish qabul qilingan.
Shimoliy Afrikaning Umumiy maydoni 9555,2 ming kv. km., aholisining soni 216 mln. kishi (2013- y.).
Bu, asosan, arablar, barbarlar va tuareglar istiqomat qiluvchi tarixiy subregion, shimoliy chegarasini O'rta dengiz suvlari yuvib turadi, janubiy chegaralangan shartli ravishda Sahroyi Kabirning markaziy va janubiy qismlaiidan o'tadi. Subregionda Misr, Liviya, Tunis, Sudan, Jazoir, Marokash hamda G'arbiy Sahroyi Kabir davlatlarining hududi joylashgan. Geografik o'mi qulay.Aholisining soni o'rtacha yiliga 2,1 - 2,2 foizga o'smoqda.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Afrika xo'jaligining jahon xo'j„ugida .utgan o'rnini baholang Bi.Jida qaysi
tarmoqlar yetakchi o'rinlarni egallaydi?
2. Xo'jaligining hududiy tarkibini baholang unga xos umumiy va regional
jihatlarni aniqlang.
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.