Sana yil Geofrafiya fani Sinf: 9

O’quv tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: _____ __________
Sana ___ ______”_________-yil Geofrafiya fani Sinf: 9_______


- Mavzu:Yevropa mamlakatlarining transporti
I. Darsning maqsadi:
a) Ta’limiy: O`quvchilarga transporti haqida ma`lumot berish.
b) Tarbiyaviy: O`quvchilarga mustaqil fikr yuritishni, olgan bilimlarini hayot bilan bog`lay olishni, ilmiy dunyoqarashlarini shakllantirish, estetik did axloqiy sifatlarini kasb-hunarga bo`lgan qiziqishlarini tashkil toptirish
v) Rivojlantiruvchi: Mustaqil ishlash va fikrlash orqali bilim olishga, xotirani mustahkamlashga, tez fikrlashga o`rgatish, fanga qiziqishini ortirish.
II. Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III. Darsning usuli: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
IV. Darsning jihozi: Darslik ,ko’rgazmali qurollar.
V. Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar.
VI. Texnik jihoz: Kadoskop, kompyuter, diaproyektor ekran.
VII. Dars uchun talab etiladigan vaqt: 45 daqiqa:
Darsning texnik chizmasi:

Dars bosqichlari	Vaqt
Tashkiliy qism.	daqiqa
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik	daqiqa
Yangi mavzuni yoritish	daqiqa
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish	daqiqa
Darsni yakunlash	daqiqa
Uyga beriladigan topshiriqlar	daqiqa

VIII. Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi.
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b)daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy.
IX. O’tilgan mavzuni takrorlash. 1 Yevropada elektr eneigetika tarmog'j rlrajlangan mamlakatlami va ularda mavjud stansiyalaming nomlarini belgilang.5. Yevropadagi asosiy qora metallurgiya rayonlari va markazlari to`g‘r‘ isida nimalarni bilasiz?
6. Regionda rangli metallurgiyaning qaysi tarmoqlan rivojlangan va nima sababdan?
X. Yangi mavzu bayonining qisqacha mazmuni: Yevropa mamlakatlari yuqori darajada rivojlangan transport infraiuzilmasiga ega. Reyonda transportning deyarh barcha turlari taraqqiy etgan. Dunyodagi jami aloqa yo‘IIari, transport korxonalari va transport vositalan birgalikda jahon transport tizimini tashkil qiladi, Jahon transportida 100 mln dan ortiq, Yevropa mamlakatlarida 20 mln. kishi ish bilan band Yevropa mamlakatlarida o rtacha yiliga 20 mlrd- t yuk va 200 mlrd. kishi transportning barcha turlari yordarmda tashiladi. Ushbu jarayonda 130 mln. avtomobillar, salkam 10 ming dengiz kemalari, 2 mingdan ortiq samolyot, 40 ming lokomotiv ishtirok etadi.Yevropada yo lovchi tashish transportida avtomobil transporti yetakchilik qiladi.
Unga jami tashilgan yo‘lovchilaming deyarli yarmi to‘g‘ri keladi. Dengiz transporti yuk tasnishda tengsiz htsoblanaai Uning jami tashilgan yukdagi ulushi 62 foizni tashkil etadi
YevropL.da temiiyoi transporti Rossiya GFR, Fransiya va boshqa ko‘pchilik mamlakatlarda rivojlangan Rossiyada 87 ming Ian, GFR da 44 ming km va Fransiyada 33 ming km temiryo‘1 qurilgan. Temiryo llarning katta qismi elektrlashtirilgan.
Ma’lumki avtomobil transportining rivojlanishi unda mavjud mashinalar soniga bog‘liq GFR (35 mln. dona), Italiya (31 mln.), Fransiya (28 mln.), Buyuk Britaniya (24 mln.), Rossiya (18 mln.), Ispaniya (16 mln. dona) davlatlari yetakchilik qiladilar.
Yevropada quvur transport, ham yuqoi i darajada rivojlangan G‘arbiy, Sharqiy, Shimoliy va Janubiy Yevropa mamlakatlarining ko‘pcl jligi bir-biri hamda Rossiya bilan neft va tabiiy gaz quvurlari orqali bogiangan.. Dengiz transporti Niderlandiya, Fransiya, Buyuk Britaniya, Italiya, Rossiya, Polsha, Shvetsiya, Norvegiya va boshqa mamlakatlarda rayonlararo va xalqaro ahamiyatga ega.Dunyoda yuk aylanmasi yiliga 200 mln. tonnadan yuqori bo‘lgan dengiz portlari ichida Rotterdam porti (300 mln. t) nafaqat Niderlandiyada, balki butun dunyoda tengi yo‘q hisoblanadi.Ichki suv yo‘llari Rossiya, GFR, Niderlandiya va qator boshqa mamlakatlarda yuqori darajada rivojlangan.Havo transporti Buyuk Britaniya, Fransiya, GFR va Rossiyada yaxshi rivojlangan bo'lib, bir yilda 60 mln. yo'Iovchitii tashuvcN London, Franldurt-Mayn, Parij shaharlari keskin ajralib turadi.
XI.Yangi mavzuni mustahkamlash:
1. Yevropada nima sababdan transportning deyarli barcha turlari yuqori darajada rivojlangan?
2. Transportga xos asosiy ko‘rsatkichlar to`g ‘risida so'zlab bering.
3. Yo‘lovchi va yuk tashisbda ustun ahamiyatga ega b o ig a n transport turlari to*g‘risida n im alami bilasiz?
XII.Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish Yozuvsiz xaritaga tushurib
XIII.Foydalanilgan adabiyotlar: Geografiya 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.