Sana: Fan: Jahon tarixi Sinfi: 10 Mavzu

III.Yangi mavzu bayoni: Buyuk Britaniya. Buyuk Britaniya iqtisodiy va siyosiy jihat- dan kuchsizlangan holda urushdan chiqdi. Savdo flotining katta qismi yo‘qotildi, mustamlaka va dominionlardagi obro‘siga ham pu- tur yetdi. Mamlakatning AQSHga qaramligi asta-sekin ortib bordi. Keng ijtimoiy o‘zgarishlar dasturini e’lon qilgan leyboristlar parti- yasi urushdan keyingi dastlabki saylovlarda g‘olib chiqdi. O‘z das- turini hayotga tatbiq qilib, hukumat iqtisodda va ijtimoiy sohada qator islohotlarni amalga oshirdi. Biroq leyboristlar islohoti kutilgan natijalarni bermadi. Davlatning moliyaviy ahvoli og‘irligicha qoldi. Shunday iqtisodiy va moliyaviy og‘ir sharoitda mamlakat «Mar- shall rejasi»da ishtirok etishga qaror qildi. 1949-yil Buyuk Britaniya NATOga a’zo bo‘ldi.
1951-yili o‘tkazilgan saylovlarda konservatorlar g‘alaba qozondi. U. Cherchill yana bosh vazir lavozi- mini egalladi. Konservatorlar Buyuk Britaniyani 13 yil boshqardi. Bu davrda iqtisodning barqaror o‘sish sur’atlariga erishishning iloji bo‘lmadi.
Natijada 1964-yili hokimiyatga kelgan leybo- ristlar bir qator islohotlarni amalga oshirdi. Bu aholining turmush sharoitiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. 1970-yillarga Buyuk Britaniya iqtisodiy holatning keskinlashuvi bilan kirib keldi. Jahon iqtisodiyotida uning roli pasayishda davom etdi.
1979-yilgi parlament saylovlari keskin siyosiy kurashlar ostida o‘tdi.
Saylovchilar konservatorlarga ovoz berdi. Margaret Tetcher bosh vazir bo‘ldi. Ichki siyosatda asosiy e’tibor xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishga qaratildi. Iqtisodga davlat aralashuvini kamaytirish sari dadil qadamlar tashlandi. Soliqlar kamaytirildi. Inflatsiyaga qarshi kurash bosh vazifa qilib belgilandi.
1979 — 1990-yillar Buyuk Britaniya tarixida «Tetcher davri» no- mini oldi. Bu davrda M. Tetcher hukumati Yevropada eng ko‘p ish o‘rinlari yaratdi. Umuman 1980-yillar Britaniya iqtisodiyotida chuqur tizim o‘zgarishlari yuz berdi. Davlat sektori qisqartirildi, uning sama- radorligi oshirildi.
1990-yili M. Tetcher bosh vazir lavozimidan iste’foga chiqdi. Uning o‘rniga ilgari moliya vaziri lavozimida bo‘lgan J. Meyjor keldi. J. Mey- jor hukumatning neokonservatizm siyosatini davom ettirdi.