Sana: 23 aprel 2013 yil VIII sinf Informatika Mavzu: Ma`lumotlarni tartiblash Darsning texnologik xaritasi Mavzu

“Xotira mashqi ” 
usulida guruhdan ikki o`quvchi parta ustida aralash holdagi
to`gri va noto`g`i yozilgan matematik va statistik funksilar yozilgan iboralardan 
to`grilarini ajratib olishadi va magnit doska akslantirishadi. Birinchi va to`g`ti 
bajarib bo`lgan guruh keyingi rag`bat kartochkani va komyuterda shugu`llanish 
imkoniyatini qo`lga kiritadi. Keyingi guruh ham komyuter yoniga joylashishadi.

---

O`qituvchi uyga vazifani xulosalab, yangi mavzuni boshlaydi. O`quvchilarga 
komyuterni yoqib, MS Excel dasturini yuklash vazifani berilib darsga tayyorligi 
kuzatiladi.
Yangi mavzu bayoni 
Ma`ruza. MS Excel jadvalida ma`lumotlarni to`plam yoki ombor sifatida saqlash 
mumkinligi aytiladi. Ma`lumotlarni jadvallar yordamida saqlashga misol qilib sinf 
jurnali keltiriladi. Unda o`quvchilar haqidagi turli ma`lumotlar tartib bilan 
saqlanadi. MS Excel dasturida tayyorlangan ro`yxatli jadval ham ma`lumotlar 
ombori sifatida qaralishi mumkin. Excel ma`lumotlarni qayta ishlash amallari 
bajarilish jarayonida ro`yxat avtomatik tarzda ma`lumotlar ombori deb olinadi. 
Bunda : 
1.
Ro`yxat ustunlari ma`lumotlar omborining maydonlariga aylanadi. 
2.
Ustunlar sarlavhalari ma`lumotlar ombori maydonlari nomiga aylanadi. 
3.
Ro`yxatning har bir satri ma`lumotlar omborining yozuviga aylanadi.
Ish jarayonida jadvaldagi satrlarni, ya`ni yozuvlarni biror hsartga asosan tartiblar 
lozim bo`ladi. Bu jarayonlarni darslikda keltirilgan misollar yordamida batafsil 
tushuntiriladi. Masalan: (har bir bajarilayotgan ishlar va natijalar proyektor 
yordamida ko`rsatib boridi) 
Bu aralash holdagi jadval hisoblanadi. Bu jadvalni faqat gullar nomi yozilgan qator 
bo`yicha tartiblash us uchun shu ustun belgilanib uskunalar panelidan tanlanadi . 

---

Natijada ko`tinishga ega bo`lamiz va tartib raqamlarining ham o`zgarib 
qolganligini ko`ramiz. Biz istagan ko`rinishga kelishi uchun boshqa usuldan 
foydalamiz.
Tartiblashning yana bir usuli bo`lgan bir nechca xususiyat bo`yicha tartiblash 
oynasi quyidagicha: menyular Ma`lumotlar ya`ni Данные menyusining 
Сoртировка bandi orqali amalga oshiriladi. 
Yuqoridagi rasm slayd orqali ko`rsatilib qaysi ustun orqali tartiblanganligi
so`raladi va tahlil qilinadi.
O`quvchilar barcha tartiblashga oid jarayonlarni bajarib borishsadi va amaliy 
mashqlarni to`g`ri bajarib borayorgan o`quvchilar dars davomida rag`batlantirilib 
boriladi. Asosiy tushunchalar o`quvchilarga dars davomida daftarga qayd etilib 
boriladi.
Yangi mavzu bo`yicha “Tushunchalar tahlili” usulidan foydalaniladi. Bu tarqatma 
asosida har bir o`quvchining mavzuni qanchalik nazariy tushunganligi
aniqlanadi.