Tabiiy
resurs
xili
|
Resurs zaxirasi, mln. t.
|
Yillik qazilishi, mln. t.
|
Aholi
soni,
mln.
kishi
|
Resurs bilan ta’minlanganlik
|
Yillar
hisobida
|
Aholi jon boshiga, t.
|
1
2
|
Neft
|
36 000
|
500
|
120
|
|
|
Ko'mir
|
27 000
|
900
|
54
|
|
|
3
|
Mis
|
800
|
20
|
25
|
|
|
Yangi mavzuni mustahkamlash:
Uyga vazifa: Mavzuni o`qib o`rganib kelish yozuvsiz xaritani to`ldirish
Foydalanilgan adabiyotlar: 9-sinf darsligi, qo`shmcha adabiyotlar.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ______________ __________
Sana: “__________” 2019-yil Geografiya fani Sinf: 9-sinf
9-Mavzu. Dunyo aholisining soni va o’sishi joylashuvi.
I.Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: __________________________________________ ____________________________________________________
b) tarbiyaviy: _______________________________________
____________________________________________________
v) rivojlantiruvchi:___________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
II.Darsning turi: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy.
III.Darsning usuli: . Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash.
I V.Darsning jihozi: Darslik ,xarita ,atlas,gulobus.
V.Didaktik jihoz: Tarqatma materiallar, slaydlar ,bukletlar
VI.Texnik jihoz: Kadoskop,kampyuter, diaproyektor ekran.
VII.Dars uchun talab etiladigan vaqt:45 minut:
Darsning texnik chizmasi:
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
2 daqiqa
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
3 daqiqa
|
Yangi mavzuni yoritish
|
25 daqiqa
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
7 daqiqa
|
Darsni yakunlash
|
3 daqiqa
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
5daqiqa
|
VIII.Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism: a)Salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
2. Uyga vazifani so`rab baholash: a) og`zaki so`rov b) daftarni tekshirish
v) tarqatma materiallar orqali g) misollar yechish e) amaliy
IX.Yangi mavzu bayoni:
Ilmiy manbalar ma’lumotlariga ko‘ra, insonlarning eng qadimgi ongli vakillari - Homo sapiens - bundan taxminan 50 ming yillar avval pay- do bo‘lgan. Shimoli-sharqiy va Sharqiy Afrika, Janubiy Yevropa hamda Old Osiyo ilk insonlar paydo bo‘lgan va ular tomonidan birinchi bo‘lib o‘zlashtirilgan hududlar hisoblanadi. Keyinchalik qadimiy insonlarning
turli mintaqalarga tomon yurishi - ilk migratsiyalar natijasida u yerlar aholi tomonidan o‘zlashtirila boshlangan. Uzoq davrlar davomida insoni- yatning asosiy qismi Yevropa, Osiyo va Afrika qit’alarida istiqomat qilgan edi. Buyuk geografik kashfiyotlar ko‘p sonli aholining yangi topilgan yerlarga ko‘chib o‘tishiga sababchi bo‘ldi va uning natijasida qit’alar o‘rtasida aholi sonining qayta taqsimlanishi yuz berdi.
Moddiy va sanitar-gigiyenik shart-sharoitlarning og‘irligi, tez-tez tak- rorlanib turgan ocharchilik, kasalliklar epidemiyalari ta’sirida uzoq tarixiy davrlar davomida jahon aholisining o‘lim darajasi yuqori, tabiiy ko‘payish darajasi esa past bo‘lgan.
XIX asrda Yevropa va Amerikada ro‘y bergan sanoat inqilobi, tibbiy xizmatning rivojlanishi natijasida bu qit’alardagi aholining o‘rtacha umr ko‘rishi va tabiiy ko‘payish darajasi ortdi.
Jahon aholisi soni XX asr davomida 1,6 mlrd. kishidan 6,1 mlrd. kishigacha yetgan bo‘lib, uning eng yuqori sur’atlari 1960-yillardan ke- yingi davrlarga to‘g‘ri keladi. Bu holat Ikkinchi Jahon urushidan keyingi davrlarda Osiyo, Afrika va Okeaniya davlatlarining siyosiy mustaqillikka erishuvi, ularga BMT tomonidan insonparvarlik yordamlarining berilishi natijasida aholi orasida o‘lim darajasining pasayishi hamda aholi sonining tez sur’atlarda o‘sishi hisobiga yuzaga kelgan. Natijada 1960-1980-yil- larda jahonda «demografik portlash» (o‘lim darajasi pasayishi tufayli aholi sonining tez sur’atlar bilan ko‘payishi) jarayoni yuz berdi So‘nggi yillarda aholishunos olimlar «demografik portlash»ga nisba- tan deyarli nihoyasiga yetib borayotgan jarayon sifatida baho berayotgan bo‘lsalar-da, Afrika va Osiyoning bir qator davlatlarida aholining yillik tabiiy ko‘payish darajasi hali ham yuqori darajada kuzatilmoqda. Shu bilan birga jahonning rivojlangan davlatlarida tabiiy ko‘payishning manfiy holati - demografik inqiroz yoxud depopulyatsiya (tug‘ilishning o‘limga nisbatan pastligi) yuz bermoqda. Bu holatni hozirgi kunda Yevropaning turli davlatlarida (masalan, Germaniya, Ukraina, Serbiya va b.
Yangi mavzuni mustahkamlash:
Do'stlaringiz bilan baham: |