Sana: 201 y. Mavzu: Sonli va Algebraik ifodalar Darsning maqsadi

3. Yangi mavzuni yoritish:
Tekislikda to’g’ri burchakli koordinatalar sistemasi

Gorizontal to’g’ri chiziq Ox bilan belgilanadi va abssissalar o’qi deyiladi; vertical to’g’ri chiziq Oy bilan belgilanadi va ordinatalar o’qi deyiladi. Abssissalar o’qini va ordinatalar o’qini koordinata o’qlari, ularning kesishish nuqtasini koordinalar boshi deyiladi. Koordinatalar boshi har bir o’qdagi nol sonini tasvirlaydi.

Yo’nalishlar va uzunlik birligi tanlangan ikkita o’zaro perpendicular to’g’ri chiziq tekislikda to’g’ri burchakli koordinatalar sistemasini hosil qiladi. Koordinatalar sistemasi tanlangan tekislik koordinata tekisligi deyiladi. Koordinata o’qlari tashkil qilgan to’g’ri burchaklar koordinata burchaklari (kvadrantlar) deyiladi va 1-rasmda ko’rsatilgan tartibda raqamlanadi.

Masalan, M(3; 5) yozuvida 3 soni – abscissa, 5 soni – ordinata.

Koordinata tekisligining har bir M nuqtasiga (x; y) sonlar jufti – uning koordinatalari mos keladi va har bir (x; y) sonlar juftiga koordinata tekisligining koordinatalari (x; y) bo’lgan birgina M nuqtasi mos keladi.