Sana: 201 y. Mavzu: berilgan sonning berilgan protsentini topish darsning maqsadi
Download 0,52 Mb.
|
6-Konspekt 3-chorak
|
n0=0; 0n=0. ixtiyoriy butun son n ni (-1) ga ko’paytirilsa, n ga qarama-qarshi son hosil bo’ladi, ya’ni sonni (-1) ga ko’paytirish uning ishorasini o’zgartiradi, xulos: n(-1)=-n; (-1)n=-n. Umuman, har biri n ga teng bo’lgan k ta (k-natural son) ko’paytuvchining ko’patmasi n sonning k-darajasi deyiladi va nk kabi belgilanadi: 5. Har qanday n sonning 1-darajasi shu sonning o’ziga teng: n1=n 625. Jadvalni to’ldiring:
627. Noma’lum son x ni toping: 1) -2x=30; 3) x(-15)=-45; 5) -3x-15=-45; 2) -5x=25; 4) x(-12)=-24; 6) -3x+15=45. 628. Jadvalni to’ldiring:
629. Ifodaning son qiymatini toping: 1) -78-(-5)(-2); 3) -3(-5)-(-10) (-2); 2) 3(-6)-4(-5); 4) -154-189(-1). 630. Jadvalni to’ldiring:
631. Darajaning ishorasini aniqlang: 1) (-1)10=+1; 2) (-1)7=-1; 3) (-5)8=+; 4)(-5)7=-; 5) (-1)2006=+1 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: KO’PAYTIRISH QONUNLARI Darsning maqsadi: Ko’paytirish qonunlari haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Ko’paytirish qonunlari Ixtiyoriy m va n butun sonlar uchun mn=nm (km) n=k(mn) tenglik o’rinlidir. Ixtiyoriy k, m va n butun sonlar uchun (k+m) n=k n+k m tenglik o’rinli. Bu tenglik butun sonlar uchun taqsimot qonunini ifodalaydi. 639. Ko’paytmani toping. Natijaning to’g’riligini o’rin almashtirish qonuni yordamida tekshiring: 1) -15(-4); 2) -27(-9); 3) -492; 4) -1006. 640. Guruhlash qonunidan foydalanib, qulay usulda hisoblang: 1) -2511(-4) = 10011=1100; 3) 8(-25) 5(-4); 5) -75(-9) 4; 2) 125(-19) 8=100(-19)=-1900; 4) -25(-23) (-8); 6) 80(-7) 5. 641. Umumiy ko’paytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring va hisoblang: 1) 48(-7)+2414=224(-7)+2427=2472(-1+1)= 24720=0; 3) 48(-54)-38(-54); 2) 12(-9)-68; 4) 125(-3)+2502. 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: BUTUN SONLARNI BO’LISH Darsning maqsadi: Butun sonlarni bo’lish haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Butun sonlarni bo’lish Bir xil ishorali butun solarni bo’lish. Bir xil ishorali butun sonlarni bo’lish uchun ularning modullari bo’linadi va bo’linma oldiga «+» (plus) ishorasi qo’yiladi. H Har xil ishorali butun sonlarni bo’lish uchun ularning modullari bo’linadi va bo’linma oldiga «-» (minus) ishorasi qo’yiladi. ar xill ishorali butun sonlarni bo’lish Nolni noldan farqi ixtiyoriy butun son n ga bo’lish natijasi 0 ga tengdir: 0:n=0 Nolga bo’lish mumkin emas! 647. Bo’lishni bajaring. Natijaning to’g’riligini bo’lish va ko’paytirish bilan tekshiring: 1) 72:(-4); 2) -75:3; 3) -48:(-6); 4) -36:(-4). 648. Noma’lum son x ni toping: 1) 25x=-100 2) –x:3=-5 3) 5x+70=-40:8. x=-100:25 x=15; 5x=-5-70 x=-4; x=-15. 649. Hisoblang: 1) (-17+15-14):2=-8; 3) (-100-20-10):13=-10; 2) (-7+9-6):(-4)=1; 4) (-36-48-72):12=-13. 650. Jadvalni to’ldiring:
651. Ifodaning son qiymatini toping: 1) (-36) (-4):(-9) (-2); 3) (-49) 8:(-7) 4; 2) (-42) (-14):(-7) 4; 4) (-125) 15:(-25) (-3). 652. 864:18=48 ekanidan foydalanib, quyidagi ifodaning son qiymatini toping: 1) -864:18=-48; 2) -48 18=-864; 3) 864:(-48)=-18; 4) 864:(-18)=-48. 653. Quydagi sonlarni ikkita butun sonning bo’linmasi (nisbati) ko’rinishda tasvirlang: 1; 5; -10; -3; -7; -15; 18; 40; 0; -12; 5; -40. Namuna: 654. Amallarni bajaring: 1) (-85):(-17)+(-24) (-2)-(-96):4; 2) (-70):(-2)-(-48):4+36:(-9). 655. Jadvalni to’ldiring:
5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: QAVSLARNI OCHISH VA QAVSGA OLISH Darsning maqsadi: Qavslarni ochish va qavsga olish haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Qavslarni ochish va qavsga olish Har qanday n sonni 1 ga ko’paytirsak, yana n sonning o’zi chiqadi, ya’ni n1=1n=n Agar yig’indi qavslarga olingan bo’lib, qavs oldida «+» ishorasi turgan bo’lsa, u holda qavslarni ochishda qo’shiluvchilarning ishoralari o’zgarmaydi. Agar yig’indi qavslarga olib, qavs oldida «+» ishorasi qo’yilsa, u holda qavsga olingan qo’shiluvchilarning ishoralari o’zgarishsiz qoldiriladi. Agar yig’indi qavslarga olingan bo’lib, qavs oldida «-» ishorasi turgan bo’lsa, u holda qavslarni ochishda qo’shiluvchilarning ishoralari qarama-qarshi almashtiriladi. Agar yig’indi qavslarga olingan bo’lib, qavs oldida «-» ishorasi qo’yilsa, u holda qavsga olingan qo’shiluvchilarning ishoralari qarama-qarshi o’zgartiriladi. 662. Hisoblang: 1) –(83+51)+51; 3) +(-23-510)+23; 2) –(79-89)-19; 4) –(-31+40)+40. 663. Avval qavslarni oching, so’ng hisoblang: 1) +(65+35-101); 3) –(9 5+3 7-68); 2) –(56+35-31); 4) –(8 12-4 9-56). 664. Qavslar ichini to’ldiring: 1) -86+75=(...); 3) -76+26=(...); 5) -18+43=(...); 2) -86+75=-(...); 4) -76+26=-(...); 6) -18-43=-(...). 665. Qavs oldiga: a) «+» ishorasi; b) «-» ishorasi qo’yib, birinchi ikkita qo’shiluvchini qavsga oling: 1) 56+49-45-23; 3) 176+133-145-227; 2) -79+38-24+120; 4) -297+428-224+111. 666. Qavslarni oching va hisoblang: 1) (129+151)-(-49+129); 3) (128-245)-(28-345); 2) (325+319)-(225+219); 4) –(92+108)-(287-87). 667. Qulay bo’lgan holda qavslarni ochib hisoblang: 1) 162-(162+7); 3) -76+(86+107); 2) -59-(-59-124); 4) 591+(127-491). 669. Ifodaning qiymatini qavslarni ochib hisoblang: 1) (10-(-6))-(15-(-12)); 3) –(43)-(-33-19)-(-14); 2) -19-(18-47)-(47-19); 4) -18-(-12)-(-14-(-3)). 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: BUTUN SONLAR USTIDA TO’RT AMALGA DOIR MASHQLAR Darsning maqsadi: Butun sonlar ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Butun sonlar ustida to’rt amalga doir mashqlar Amallarni bajaring: (677-680): 677. 1) (-6+11)+(-18+3) (-2); 2) (28-48) (-1)+(72-84) (-3). 678. 1) (-16+4) (-3)+(-2) (-15+20); 2) (119-99) (-7)+(-35+10) (-2). 679. 1) (-144):(-24)+(-12) (-7)-(-18) 5; 2) -108:36-13 (-4)+17 (-3). 680. 1) (48-78):(17-11)+(58-88) (-2); 2) –(-41-79):(-24)+78:(-6) 4. 6 81. Son o’qidagi A, B, C, D, E, F nuqtalarning koordinatalari 36-rasmda ko’rsatilgan. Quydagi kesmalarning uzunliklarini toping: 1) OD; 3) EF; 5) BC; 2) AF; 4) BD; 6) BE. 682. k harfi o’rniga -4; -3; -2; -1; 0; 1; 2 va 3 sonlaridan qaysi biri qo’yilganda: 1) k (k+1)=12; 2) k (k-1)=2 tenglik o’rinli bo’ladi? 683. Jadvalni to’ldiring:
684. Qulay usul bilan hisoblang: 1) -15 17+14 17-19 17 + 17 17; 2) 26 25-25 27+31 25-30 25. 685. Hisoblang: 1) 36 (-45):90-(-82); 3) -61-(-50+13); 2) 56 (-28):49-(-32); 4) 37-(-27-51). 686. Hisblang: 1) (-11-59) (50-62); 3) (-34-13) (-7-(-13)); 2) (36-(-7)) (-59+32); 4) (-17+30) (-15-(-16)). 687. Qavslarni oching va hisoblang: 1) 164-(64+48); 3) 503+(47-403); 2) -85-(43-75); 4) 327-(127-99). 689. Hisoblang: 1) -725:(-25)+(-15) 6-(-44):4; 2) 875:(-5) 4-(-48+12):(-6). 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: PERPENDIKULAR TO’GRI CHIZIQLAR. PARALLEL TO’G’RI CHIZIQLAR Darsning maqsadi: Perpendikular to’gri chiziqlar. Parallel to’g’ri chiziqlar haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Perpendikular to’gri chiziqlar. Parallel to’g’ri chiziqlar 1. Perpendikular to’gri chiziqlar. 37-rasmdagi a va b to’g’ri chiziqlar kesishmashidan to’g’ri burchaklar hosil bo’lgan. Bu holda a va b to’g’ri chiziqlar perpendikular to’g’ri chiziqlar deyiladi. Perpendikular to’g’ri chiziqlarda yorgan kesmalar perpendikular kesmalar deyiladi. 2. Parallel to’g’ri chiziqlar. Bir tekislikda yotuvchi kesishmaydigan ikki to’g’ri chiziq parallel to’g’ri chiziqlar deyiladi (38-rasm). Parallel to’g’ri chiziqlarda yotgan kesmalar parallel kesmalar deyiladi. 691. Sinfingizda, uyingizda perpendikular yoki parallel tomonlari bo’lgan jismlar bormi? Ularni ko’rsating va ayting. 692. Kvadrat va to’g’ri to’rtburchak chizing. Ularning uchlarini harflar bilan belgilang. Ulardagi: 1) o’zaro perpendikular tomonlarni; 2) o’zaro parallel tomonlarni yozing. 694. Biror l to’g’ri chiziq chizing. Unda A va B nuqtalarni belgilang. Transportir yoki chizmachilik uchburchagi yordamida A va B nuqtalardan l to’g’ri chiziqqa perpendikular to’g’ri chiziqlar o’tkazing. Bu to’g’ri chiziqlar haqida nima deyish mumkin? 6 95. a va b to’g’ri chiziqlar o’zaro perpendikular (40-rasm). Ular O nuqtada kesishadi. CO a. AC, OC, BC, DC, kesmalarni o’lchang. Ulardan qaysi biri eng qisqa? Qaysi biri eng uzun? Qanday xulosa aytish (chiqarish) mumkin? 696. Radiusi 3 sm bo’lgan aylana chizing. Uning o’zaro perpendikular bo’lgan ikkita diametrini o’tkazing. Aylana nechta qismga bo’linadi? 698. Teng tomonli (muntazam) uchburchak chizing. Uning uchlaridan tomonlariga perpendikular kesmalar o’tkazing va bu kesmalarning uzunliklarini o’lchang. Xulosa chiqaring. 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: KOORDINATA TEKISLIGI. GRAFIKLAR Darsning maqsadi: Koordinata tekisligi. Grafiklar haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Koordinata tekisligi. Grafiklar Ox o’qi abssissalar o’qi, Oy o’qi ordinatalar o’qi, O nuqta koordinata boshi deyiladi. Dekar koordinatalar sistemasi kiritilgan tekislik koordinata tekisligi deyiladi. 702. 1) abssissalari nol bo’lgan nuqtalar qayerda joylashgan? 2) Ordinatalari nol bo’lgan nuqtalar qayerda joylashgan? 703. Abssissasi manfiy bo’lgan nuqtalar qaysi choraklarda joylashgan? Ordinatasi musbat bo’lgan nuqtalar-chi? 704. Agar 1) A(-3;4), B(2;-1), C(-2;0), D(4;3); 2) A(-1;1), B(1;2), C(-3;0), D(2;1) bo’lsa, AB va CD kesmalar kesishish nuqtasining koordinatalarini toping 706. Uchlari: 1) (1;1), (-1;-1), (1;-1); 2) (1;0), (0;1), (-1;0), (0;-1) nuqtalarda bo’lgan to’rtburchak yasang. Bu qanday to’rtburchak bo’ladi? Nima uchun? 707. Markazi koordinata boshida va radiusi 2 sm bo’lgan aylana chizing. Aylananing Ox, Oy o’qlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini yozing. 708. (-3;4) va (2;-1) nuqtalar orqali o’tuvchi to’g’ri chiziq chizing. Bu to’g’ri chiziq qaysi choraklardan o’tadi? 709. 1) Faqat ikkita chorakdan o’tuvchi to’g’ri chiziqlar chizing. 2) To’g’ri chiziq faqat bitta chorakda yotishi mumkinmi? 710. 1 kg uzum 250 so’m turadi. Bozordan sotib olingan uzum massasi bilan unga to’langan pul miqdori jadvalda berilgan. Ma’lumotlarni grafikada tasvirlang.
711. 1) I, II va III choraklardan; 3) II, III va IV choraklardan; 2) I, II va IV choraklardan; 4) I, III va IV choraklardan o’tuvchi ikkitadan to’g’ri chiziq chizing. 712. A(-3;0), B(-3;2), C(1;-1) nuqtalarni koordinata sistemasida belgilang. 1) Ular bitta to’g’ri chiziqda yotadimi? 2) Ab kesma o’rtasining koordinatasini toping. 713. Koordinata tekisligida uchlari: A(2;2), B(2;0), O(0;0) nuqtalarda bo’lgan uchburchak chizing va turini aniqlang. 714. 1) A(1;1), B(2;2); 2) C(-1;-1), D(-2;-2); 3) E(-3;4), F(2;-1) nuqtalardan o’tuvchi to’g’ri chiziq qaysi choraklarda yotadi? Mos rasm chizing. 715. Bola tug’ilganidan to 13 yoshgacha uning vazni o’rtacha shunday o’zgaradi:
5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ O’qituvchi: Haydarova A. O’IBDO’: Yo’ldosheva.M. Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: : RATSIONAL SONLAR. RATSIONAL SONLARNI QO’SHISH VA AYIRISH Darsning maqsadi: Ratsional son haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: R kasr ko’rinishida yozilishi mumkin bo’lgan sonlar ratsional sonlar deyiladi. atsional son tushunchasi ratsional son kasr son bo’lgani uchun, u kasr sonlarning barcha xossalariga ega. Xususan, ratsional sonning surat va maxrajini noldan farqli ayni bir songa : 1) ko’paytirish; 2) bo’lish mumkin. Bunda hosil bolgan son avvalgisiga teng bo’ladi. 1) agar bir kasrning surat va maxrajini noldan farqli ayni bir songa ko’paytirish natijasida ikkinchi kasr hosil bo’lsa, bu kasrlar o’zaro teng bo’ladi; 2) agar bir kasrning surat va maxrajini noldan farqli ayni bir songa bo’lish (ya’ni kasrni qisqartirish) natijasida ikkinchi kasr hosil bo’lsa, bu kasrlar o’zaro teng bo’ladi. 718. Quydagi ratsional sonlarga teng sonlarni yozing: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 719. Quydagi sonlarni oddiy kasr ko’rinishda yozing: 1) -3; -7; -9; 12; -1; 1; 2) 720. Quydagi sonlarni maxraji natural son bo’lgan kasr ko’rinishida yozing: 721. ratsional son: 1) qachon musbat bo’ladi? 2) qachon manfiy bo’ladi? 3) qachon nolga teng bo’ladi? Javobingizni misollar orqali asoslang. 722. Quydagi ratsional sonlar ichida qaysilari o’zaro teng? Ularni ajratib yozing: 723. Quydagi ratsional sonlar ichida qaysilari musbat, qaysilari manfiy. Ularni ajratib yozing: 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: RATSIONAL SONLARNI TAQQOSLASH Darsning maqsadi: Ratsional sonlarni taqqoslash haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: R Umumiy maxrajlari natural son bo’lgan ikkita kasrning suratlari teng bo’lsa, bunday kasrlar teng bo’ladi. atsional sonlarni taqqoslash Maxrajlari bir xil natural son bo’lgan ikkita kasrdan qaysinisining surati katta bo’lsa, o’sha kasr kattadir. Maxrajlari bir xil natural son bo’lgan ikkini taqqoslash butun sonlarni taqqoslashga keltiriladi. Turli maxrajli kasrlarni taqqoslash uchun ularni maxrajlari bir xil natural son bo’lgan kasrlarga kettirish kerak. ixtiyoriy musbat ratsional son noldan katta; ixtiyoriy manfiy ratsional son noldan kichik; musbat ratsional son ixtiyoriy manfiy ratsional sondan katta; ikkita kasrni umumiy natural maxrajga keltirilganda ularning suratlari teng bo’lsa, bunday kasrlar teng bo’ladi. 730. 1) a son 1,5 dan katta. a ning musbat bo’lishi shartmi? 2) b son 3 dan kichik. b ning manfiy bo’lishi shartmi? Javobni izohlang. 731. Koordinata to’g’ri chizig’ida belgilangan A, B, C, D va E nuqtalarga mos kelgan sonlarni ortib borish tartibida yozing (49-rasm). 732. Kasrlardan qaysi biri katta (> belgisidan foydalanib yozing): 1) mi yoki mi; 2) mi yoki mi1? 733. Kasrlardan qaysi biri kichik (< belgisidan foydalanib yozing): 1) mi yoki mi; 2) mi yoki mi? 734. Sonlarni taqqoslang: 1) -2,1 va 1,2; 3) -0,8 va 1; 5) -5 va -5,23; 2) 0,3 va -5,6; 4) 3,3 va -3; 6) 3,7 va 3,19. 735. Sonlarni: a) o’sib; b) kamayib borish tartibida joylashtiring: 6,7; -9,8; -2,3; 2,3; 0; -0,4; 3; -1. 736. Quydagi sonlardan qaysi biri eng katta va qaysi biri eng kichik? Ulardan qaysi birining moduli eng katta va qaysi birining moduli eng kichik: -2,7; 6; 0; -0,9; -1,9; 737. Quydagi sonlarni modullari bo’yicha: a) ortib borish; b) kamayib borish tartibida joylashtiring: -7; 3,01; -13; 0,6; -4,75; -2,1. 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: RATSIONAL SONLARNI QO’SHISH Darsning maqsadi: Ratsional sonlarni qo’shish haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Ratsional sonlarni qo’shish Umuman, va ixtiyoriy ishorali ratsional sonlar bo’lsa, u holda bu sonlar yig’indisi bo’ladi. Yig’indini toping (750-752): 750. 1) 2) 3) 4) 751. 1) 2) 3) 4) 752. 1) 2) 3) 4) 753. Agar: bo’lsa, ifodaning qiymatini toping. 754. 1) -1,27+(-5,73); 3) -12,78+(-7,69); 5) -132,6+(-7,9); 2) 45,3+47,85; 4) -0,58+(-3,42); 6) 8,51+(-478). 755. Ko’p nuqta o’rniga mos sonlarni yozing: 1) -3,8+…=-8,9; 2) -6,4+…=0; 3) -10,4+…=-6,5. 756. -15,7 va 6,5 sonlari orasida nechta butun son bor? Ularni yozing va yig’indisini hisoblang. 757. Tenglik to’g’ri bo’lishi uchun, yulduzchalar o’rniga «+» va «-» ishoralaridan qaysi birini qo’yish kerak: 1) (*34)+(*67)=-33; 3) (*3,6)+(*7,3)=-3,7; 2) (*7)+(*16)=9; 4) (*8,7)+(*3,3)=-12? 758. Tenglamani yeching: 1) –a=2,7+6,45; 3) –a=-8,9+13,2; 5) -5,7+x=8,7; 2) 34,4+y=-29,2; 4) 15,9+y=-7,1; 6) 5,8-x=10,18. 759. Daryoda suv sathi dushanba kuni -3,3 sm ga, sehsanba kuni +3,5 sm ga, chorshanba kuni esa -1,5 sm ga o’zgardi. Uch kundan keyin suv sathi qancha o’zgargan? 760. Hisoblang: 1) -0,58+(-3,42); 3) -7,88+(-13,32); 5) -32,4+(-67,5); 2) -8,43+(-1,57); 4) -34,33+45,33; 6) 5,8-x=10,18. 761. Agar berilgan songa: 1) musbat sonni; 2) manfiy sonni qo’shilsa, son qanday o’zgaradi? 762. Quydagi tengsizliklardan qaysi biri to’g’ri, qaysilari noto’g’ri (Nima uchun? Sababini tushintiring.): 1) 23,7+(-34,2)<0; 3) -11,7+(-4,3)>0; 2) -6,8+(-34,2)>0; 4) -5,54+65,4>0? 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: RATSIONAL SONLARNI QO’SHISH QONUNLARI Darsning maqsadi: Ratsional sonlarni qo’shish qonunlari haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Ratsional sonlarni qo’shish qonunlari Butun sonlarda, o’nli kasrlarda, musbat oddiy kasrlarda bo’lgani kabi ratsional sonlarni qo’shish: 1) o’rin almashtirish; 2) guruhlash qonunlariga bo’ysunadi. Misol. Demak, Umuman, ixtiyoriy ratsional sonlar va uchun tenglik o’rinlidir. Misol. Umuman, ixtiyoriy , va ratsional sonlar uchun tenglik o’rinlidir. Bu tenglik ratsional qo’shishning guruhlash qonunini ifodalaydi 772. 1) a=-7,3, b=-2,5; 2) a=-45,8, b=56,9 qiymatlarda a+b=b+a tenglikning to’g’riligini tekshiring. Qulay usul bilan hisoblang (773-774) 773. 1) 4,3+11,2+5,7-6,2; 3) -5,9-3,4-4,1-6,6; 2) 4) 774. 1) 4,4+(-2,3)+2,5+(-1,7); 2) 0,41+(-4,1)+(-3,41)+(-5,9). 775. Jadvalni to’ldiring:
5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Sana: «___» _____________ 201__ y. Mavzu: RATSIONAL SONLARNI AYIRISH Darsning maqsadi: Ratsional sonlarni ayirish haqida tushuncha va ular ustida to’rt amalga doir mashqlar yechishni o’rgatish, mavzuga doir misollar yechib ko’rsatish. Darsning ko’rgazmali qurollari: ______________________________ Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism – salom-alik qilish, davomatni tekshirish, zarur ko’rgazmali qurol va jihozlarni darsga hozirlash; 2. O’tilganlarni takrorlash va yangi mavzuni boshlashga hozirlik – yangi mavzu bilan bog’liq o’tilgan dars mavzularini takrorlash; o’quvchilarning yangi mavzuni o’tishdan oldin bu mavzuga oid bilim darajalarini aniqiash, baholash va yangi materialni o’zlashtirishga tayyorlash; yangi dars maqsadini tushuntirish; 3. Yangi mavzuni yoritish: Ratsional sonlarni ayirish Bir xil natural maxrajli kasr sonlarni ayirish. Bir xil natural maxraji ikkita kasrning ayirmasi yana kasr son bo’lib, uning surati kamayuvchi va ayriluvchilarning suratlari atirmasiga, maxraji esa berilgan kasrlar maxrajiga teng. 2. Har xil maxrajli kasr sonlarni ayirish Umuman, ixtiyoriy ishorali va ratsional sonlar uchun tenglik o’rinli bo’ladi. Ratsional sonlarni ayirish ularni umumiy natural maxrajga keltirilgandan so’ng butun sonlarni ayirish kabi bajariladi. Ayirmani toping (778-779): 778. 779. 780. Birinchi son ikkinchi son esa birinchi sondan ga kam va uchunchisidan ga ortiq. Uchala sonning yig’indisini toping. Ayirmani toping (781-783): 781. 1) 63-(-7,91); 3) -28-(-2,5); 5) 32-41,8; 2) -7,8-(+78); 4) -38-11,7; 6) -8,1-(+81). 782. 783. Qulay usul bilan hisoblang (784-785): 784. 785. 789. Koordinata o’qida A(-9), B(-5) va C(7) nuqtalarni belgilang. AB, BC, AC kesmalar uzunliklarini toping 5. Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash; 6. Uyga vazifa ________________________ Download 0,52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
kiriting | ro'yxatdan o'tish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish