Sana “ ” 201 yil

Yangi dars bayoni:

Sizlar kundalik hayotda qoqio‘t, ituzum, uy pashshasi, baqalar va boshqa hayvonlar, o‘simliklar o‘zidan ko‘p nasl qoldirishini kuzatgansizlar. Ko‘p hollarda qoldirgan naslning barchasi voyaga yetmay nasl berishga ulgurmaydi. Ularning ko‘pchiligi shaxsiy taraqqiyotning turli bosqichlarida nobud bo‘ladi.

Nobud bo‘lish sabablari har xil: oziqaning yetishmasligi, dushmanlarning hujumi, ob-havoning noqulay kelishi. Binobarin, har bir tirik mavjudot yashash uchun va nasl qoldirish uchun doimo kurashadi. Darvin yashash uchun kurash iborasini keng ma’noda, ya’ni organizmlarning o‘zaro hamda anorganik

tabiatning noqulay sharoitlari orasidagi murakkab va xilma-xil munosabatlarini, shuningdek, normal nasl qoldirish layoqatini tushungan.Yashash uchun kurash xillari. Darvin yashash uchun kurashning uch xil: a) har xil turga kiruvchi organizmlar orasidagi kurash; b) bir turga kiruvchi organizmlar orasidagi kurash; d) organizmlarning organik tabiatning noqulay sharoitlariga qarshi kurashi kabi formalarini farqlagan



Har xil turlarga mansub organizmlar orasidagi kurash niho yatda turli tuman. Chu nonchi, bo‘ri va tulkilar tovushqonlar bilan oziq la na dilar. Shunga ko‘ra bo‘rilar bilan tul ki lar, shuningdek, tulkilar bilan tovushqonlar orasida doimo yashash uchun o‘zaro kurash kuzatiladi. Yirtqich – o‘lja, parazit va xo‘jayin muno-sabatlari turlararo yashash uchun kurashning yana bir ko‘rinishidir. Marka ziy Osiyoda ko‘p tarqalgan hind maynasi chigirtkalar bilan ham oziqlanadi. Chigirt kalar chumchuqlar uchun ham oziqa sanaladi. Binobarin, maynalar bilan chum chuqlar orasida raqobat yuz beradi. Tuyoqli hayvonlar o‘simliklar bilan oziqla-nadi. O‘simliklar bilan chigirtkalar ham oziq - la nadi. Chigirtkalarning tez ko‘payishi tuyoq-li hayvonlarning och qolib o‘lishiga sabab bo‘ladi. Ikkinchi tomondan tuyoqli hayvon -lar hayoti yirtqich hayvonlarga bog‘ liq. O‘sim liklarning mavjudligi faqat o‘txor hayvon largagina emas, balki ularning changlatadigan hasharotlar, shuningdek boshqa o‘simlik o‘rtasida bo‘ladigan raqobat bilan ham aloqador